Odpowiedź:
Zakładając, że w WDT podatnik ma prawo zastosować stawkę 0%, nie wystąpi kwota podatku, zatem wszelkie dane na fakturze mogą być podane w euro. Gdyby jednak należało zastosować stawkę 23% VAT, kwota podatku winna być przeliczona na złote wg zasad obowiązujących przy określaniu podstawy opodatkowania, a więc według kursu średniego EUR ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Jeśli kontrahenci rozliczają się poprzez kompensatę należności, sporządzenie dokumentu kompensaty nie jest obowiązkowe, ale może ułatwić udowodnienie prawa do stosowania stawki 0% w WDT. Kurs EUR dla dokonania kompensaty kontrahenci mogą ustalić dowolnie.
Niezależnie od tego jaki kurs zastosują kontrahenci na dokumencie kompensaty, dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych przychody w euro przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Z kolei koszty poniesione w euro przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Zgodnie z art. 97 ust. 10 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u. – podmioty, o których mowa w art. 97 ust. 1-3 u.p.t.u., zarejestrowane jako podatnicy VAT UE, które uzyskały potwierdzenie zgodnie z art. 97 ust. 9 u.p.t.u., podając numer, pod którym są zidentyfikowane na potrzeby podatku, przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Z kolei art. 106e ust. 1 pkt 24 u.p.t.u. stanowi, że w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3 u.p.t.u., faktura winna zawierać:

  • a) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
  • b) numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego.

Co prawda na mocy art. 106e ust. 11 u.p.t.u. kwoty podatku wykazuje się w złotych. Natomiast kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania. Jednak w przypadku WDT zastosowanie ma stawka VAT w wysokości 0%, zatem kwota podatku nie występuje. Tak więc wszelkie kwoty na fakturze dokumentującej WDT mogą być wyrażone w euro.

Zasady przeliczenia na złote

Na podstawie art. 31a ust. 1 u.p.t.u. zasadą jest, że w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż EUR przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem EUR.
Zasady te dotyczą jednak wyłącznie celom określenia podstawy opodatkowania. Wzajemne rozliczenia między kontrahentami mogą być dokonywane według wybranego przez nich kursu EUR.
Przepis art. 42 ust. 11 pkt 3 u.p.t.u. stanowi, że w przypadku gdy dokumenty, o których mowa w art. 42 ust. 3-5 u.p.t.u., nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny - dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania.
Jeśli więc kontrahenci rozliczają się poprzez kompensatę należności, sporządzenie dokumentu kompensaty może ułatwić udowodnienie prawa do stosowania stawki 0% w WDT.
Zgodnie z art. 11a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Z kolei koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Karol Różycki, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 16 grudnia 2014 r.