Badaniem objęto sytuację doradców podatkowych w czasie pandemii i kryzysu. Autorem badania jest Ryszard Sowiński, prof. Wyższej Szkoły Bankowej, doradca kancelarii prawnych i podatkowych w obszarze zarządzania. W raporcie przedstawił on m.in. takie zagadnienia jak to, jaka jest obecnie sytuacja w firmach doradztwa podatkowego, jak zachowują się klienci oraz jakie strategie i działania podejmują doradcy. Raport zawiera także rekomendacje na przyszłość dla środowiska doradców podatkowych. W badaniu udział wzięło 540 doradców podatkowych.
Kryzys doradcom niestraszny
Jak wynika z raportu, doradcy podatkowi raczej nie ucierpieli w czasie kryzysu. Wpływ na to miały m.in. kolejne tarcze antykryzysowe. Doradcy stali się jednym z kluczowych partnerów biznesu w korzystaniu ze wsparcia z tych tarcz. Większość doradców miała jeszcze więcej pracy niż zwykle. Aż 90 proc. doradców podatkowych przyznało, że przedsiębiorcy szukali u nich pomocy związanej z tarczami antykryzysowymi.
Natomiast część doradców odczuła negatywne skutki kryzysu ekonomicznego. Blisko co drugi badany doradca spotkał się z sytuacją opóźnionych płatności za wystawione faktury lub braku płatności. Klienci doradców podatkowych występowali z wnioskiem o zmniejszenie wynagrodzenia za doradztwo podatkowe. Aż 44 proc. doradców przyznało, że spotkało się z taką sytuacją.
Czytaj: Większość kancelarii adwokackich ponosi straty podczas pandemii>>
Co trzeci ankietowany spodziewa się jednak wzrostu przychodów w swojej firmie w związku z większą ilością zleceń związanych z koronawirusem. Natomiast spadek dochodów kancelarii doradztwa podatkowego w kwietniu i maju w porównaniu z takim samym okresem 2019 r. odnotowało 52 proc. badanych. Z kolei u 19 proc. ankietowanych przychody pozostały na takim samym poziomie. W grupie tych 52 proc., którym przychody spadły, spadek nie przekroczył z reguły jednej trzeciej ubiegłorocznego przychodu.
Doradcy korzystają z tarcz antykryzysowych
Doradcy podatkowi przyznali też, że sami starają się ratować swoje firmy, korzystając z rozwiązań przygotowanych przez rząd w postaci tzw. tarcz antykryzysowych. Aż 63 proc. ankietowanych z nich skorzystało.
Kryzys zmobilizował doradców do modyfikacji i wzbogacenia dotychczasowych działań. Obecnie częściej kontaktują się z klientami pytając o aktualną sytuację biznesową, świadczą nowe usługi - głównie związane z tarczą antykryzysową, a dodatkowo intensywnie się szkolą. Niespełna 10 proc. respondentów nie podejmuje aktywnych działań, czekając na rozwój wypadków. Co czwarty respondent myśli o strategii rozwoju swojej firmy.
Pomimo odnotowanego wcześniej spadku przychodów, aż 38 proc. respondentów obserwuje wzrost zainteresowania ich usługami. Nie przekłada się to jednak na poprawę wyników finansowych. Klienci zainteresowani są szczególnie usługami w zakresie tarczy antykryzysowej oraz ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Tradycyjne usługi doradcze cieszą się obecnie mniejszą popularnością.
Kondycja psychiczna doradców
Dominującymi wśród respondentów odczuciami jest stres (48 proc.) i zmęczenie (72 proc.). Doradcy martwią się o przyszłość swoich firm (50 proc.), co może pogłębiać poziom odczuwanego stresu. Choć jedynie 28 proc. respondentów dostrzega wpływ stresu na jakość zarządzania firmą, skala tego zjawiska może być zdecydowanie większa. Zmęczenie i stres z pewnością wpływają na aktywność, sposób myślenia, komunikację i podejmowanie decyzji. Warto rozważyć wdrożenie strategii, które pomogą ograniczyć poziom stresu i zredukować uczucie zmęczenia – czytamy w raporcie.
Część respondentów odnotowuje zjawisko tzw. pozytywnego stresu. Sytuacja kryzysowa wyzwala w nich motywację i energię do działania. Czas kryzysu to okazja do pogłębiania relacji zarówno z klientami, jak i ze współpracownikami.
Prognozy dobre i złe
Prognozy na najbliższe 3 miesiące są zróżnicowane. 29 proc. respondentów przewiduje wzrost przychodów, podczas gdy 39 proc. wieszczy ich spadek. W całej badanej grupie respondenci przewidują dalszy spadek przychodów o 2,7 proc. - jest to mniej niż spadek odnotowany w kwietniu i maju, w stosunku do kwietnia i maja 2019 roku (7,4 proc.). Pytani o usługi, na które popyt będzie rósł, doradcy wskazywali głównie na te związane z kryzysem i jego następstwami.
Większość doradców przewiduje utrzymanie stanu zatrudnienia i poziomu wynagrodzeń. Respondenci podkreślali, że ich priorytetem biznesowym jest dzisiaj nie tyle wzrost, co przetrwanie najtrudniejszych miesięcy przy utrzymaniu przychodów i zespołu.
Najczęściej wskazywane przez respondentów ryzyka dotyczą problemów finansowych klientów, presji cenowej i niestabilności prawa. W niewielu wypowiedziach pojawiały się ryzyka realne, choć mniej oczywiste, takie jak np. automatyzacja usług, wzrost konkurencji ze strony dużych firm doradczych czy wzrost szarej strefy. Zastanawiające jest, że wielu doradców identyfikowało niektóre zjawiska (np. wzrost złożoności prawa, zwiększenie liczby kontroli) jako ryzyka, podczas gdy inni upatrywali w nich szanse dla swojej firmy.
Modernizacja sprzętu i praca zdalna
Kryzys stał się dla wielu doradców impulsem do wprowadzenia nowych lub udoskonalenia wykorzystywanych już wcześniej technologii. Najczęściej wymienianą zmianą było przejście zespołu na pracę zdalną oraz wirtualizacja kontaktów z klientami. Skłoniło to wielu doradców do modernizacji sprzętu, cyfryzacji dokumentów, zastosowania nie wykorzystywanych wcześniej komunikatorów, pełniejszego wykorzystania posiadanego dotychczas oprogramowania itd. Zmiany związane z technologiami zadeklarowało 61 proc. badanych. 39 proc. respondentów nie wprowadzała żadnych zmian w tym zakresie, ponieważ albo nie dostrzegała takiej potrzeby, albo stosowała już przed kryzysem nowoczesne rozwiązania technologiczne.
Czytaj: Prof. Sowiński: COVID-19 przeminie, kancelarie prawne muszą myśleć o przyszłości>>
Rekomendacje dla doradców
- Kryzys związany z pandemią dopiero się rozpoczyna. Ekonomiści różnią się w przewidywaniach co do jego głębokości i czasu trwania. Dlatego niezależnie od obecnej sytuacji biznesowej firmy, warto opracować krótkoterminową taktykę postępowania, a jednocześnie misję i długoterminową wizję rozwoju - zaleca doradcom podatkowym w swoim raporcie prof. Ryszard Sowiński. Jego zdaniem krótkoterminowa taktyka pozwoli na przetrwanie lub wzrost w czasie kryzysu. Strategia długoterminowa umożliwi dalszy rozwój firmy.
- Opracowania długoterminowej wizji rozwoju firmy nie powinno odkładać się na później. Jeżeli doradca podatkowy będzie podejmował w najbliższym czasie ważne decyzje biznesowe dotyczące np. kierunku rozwoju usług, inwestycji, organizacji doradcy - powinien to robić biorąc pod uwagę strategiczną wizję końca - podkreśla prof. Sowiński. - Do poszukiwania długoterminowej wizji rozwoju powinny skłaniać doradców podatkowych również niezależne od kryzysu zjawiska takie jak np. przewidywany spadek atrakcyjności usług wynikający z automatyzacji procesów - dodaje.
Badania przeprowadzono między 28 maja a 17 czerwca br. Badanie zleciła Krajowa Izba Doradców Podatkowych.
