Pytanie
Czy wartość utraconego przez zasiedzenie gruntu jest kosztem podatkowym?
Odpowiedź
Straty w gruntach, np. straty powstałe w wyniku utraty gruntu przez zasiedzenie, stanowią według mnie podatkowe koszty uzyskania przychodów. Wysokość tych strat jako kosztów uzyskania przychodów wyznacza jednak wartość początkowa gruntów (w przypadku gruntów utraconych przez zasiedzenie może to być wartość bardzo mała), a nie wartość rynkowa.
Uzasadnienie
Jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych. A contrario – uważa się za koszty uzyskania przychodów straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części niepokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, a więc w części niezamortyzowanej (z nieistotnym w omawianej sytuacji wyjątkiem strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności – zob. art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p.).
Mając to na uwadze wskazać należy, że na gruncie przepisów o podatku dochodowym grunty stanowią środki trwałe niepodlegające amortyzacji (zob. art. 16c pkt 1 u.p.d.o.p.). A zatem od gruntów nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, których wartość pomniejsza ewentualną stratę w gruntach. Prowadzi to do wniosku, że straty w gruntach, np. straty powstałe w wyniku utraty gruntu przez zasiedzenie, stanowią podatkowe koszty uzyskania przychodów.
Niestety, nie jest mi znane stanowisko organów podatkowych w tej kwestii, a w konsekwencji przyjęcie takiego stanowiska obarczone jest dość dużym ryzykiem. Zdecydowanie wskazane byłoby zwrócenie się w powyższej kwestii do ministra finansów o wydanie interpretacji indywidualnej.
Wskazać przy tym pragnę, że punktem wyjścia przy ustalaniu straty w środkach trwałych jest ich wartość początkowa (w przypadku gruntów jest to najczęściej cena nabycia), a nie wartość rynkowa, tj. strata w środkach trwałych nie może być wyższa niż jego wartość początkowa. A zatem w przedstawionej sytuacji do kosztów uzyskania przychodów może być według mnie zaliczona wartość początkowa gruntu (co w przypadku gruntu nabytego wiele lat temu może być wartością bardzo małą), a nie jego wartość rynkowa.