Czy żona może wpisać ten samochód do ewidencji środków trwałych, aby dokonywać rozliczeń kosztów samochodu w swojej firmie, w tym również amortyzacji?
Nie ma przeszkód, aby w przedstawionej sytuacji samochód został przekazany żonie dla potrzeb prowadzonej przez nią działalności gospodarczej i został uznany przez nią za środek trwały.
Nie ma, co do zasady, przeszkód, aby samochód wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z małżonków został uznany za środek trwały drugiego z małżonków. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa i środek trwały (np. samochód) nie stanowi majątku odrębnego jednego z małżonków. W konsekwencji, nie ma przeszkód, aby w przedstawionej sytuacji samochód został przekazany żonie dla potrzeb prowadzonej przez nią działalności gospodarczej i został uznany przez nią za środek trwały (jest ona bowiem współwłaścicielem samochodu; nawet jeśli w dowodzie jako właściciel wpisany jest tylko jeden z małżonków, w istocie samochód stanowi współwłasność małżonków). Przekazując samochód małżonce, warto, dla celów dowodowych, sporządzić protokół przekazania lub oświadczenie o przekazaniu.
Należy przy tym zwrócić uwagę na brzmienie art. 22g ust. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Przepis ten stanowi, że w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.
W konsekwencji, wartość początkową samochodu jako środka trwałego małżonki będzie w przedstawionej sytuacji stanowiła cała wartość samochodu (jeśli samochód będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej małżonki) lub połowa jego wartości (jeśli samochód będzie wykorzystywany również w działalności gospodarczej małżonka).
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że uznanie przedmiotowego samochodu osobowego za środek trwały małżonki spowoduje, że będzie ona mogła zaliczać do kosztów uzyskania przychodów ponoszone przez siebie koszty związane z użytkowaniem samochodu bez ograniczeń wynikających z przepisów art. 23 ust. 1 pkt 46, art. 23 ust. 5 i art. 23 ust. 7 u.p.d.o.f. (w szczególności bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu).
Dodać pragnę, że przekazanie samochodu małżonce nie wywoła w przedstawionej sytuacji skutków na gruncie VAT. Jak bowiem wynika z treści pytania, w związku z zakupem samochodu małżonkowi nie przysługiwało prawo do odliczenia. W konsekwencji, przekazanie samochodu małżonce nie będzie stanowiło dla małżonka podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatnej dostawy towarów (zob. art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu samochodu osobowego dotyczy, co do zasady, każdej sytuacji, gdy podatnik ma zamiar zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatku z tytułu używania samochodu osobowego niewprowadzonego do jego ewidencji środków trwałych (zob. art. 23 ust. 1 pkt 46 w związku z art. 23 ust. 5 u.p.d.o.f.; wyjątek od tej zasady dotyczy jedynie samochodów osobowych używanych na podstawie umowy leasingu - zob. art. 23 ust. 3b u.p.d.o.f.). A zatem używanie w działalności gospodarczej samochodu osobowego należącego do drugiego z małżonków (a więc niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych użytkującego go podatnika) wymaga - z punktu widzenia zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu jego używania - prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.