Osoba prowadząca działalność ma wprowadzony do ewidencji środków trwałych samochód osobowy. 30 maja wycofuje go z ewidencji (nie został jeszcze całkowicie zamortyzowany), natomiast jej mąż, który też prowadzi działalność wprowadza ten samochód do swojej firmy.
Czy taka operacja rodzi jakieś skutki podatkowe u żony?
W jaki sposób zaksięgować koszty ubezpieczenia tego samochodu, jeśli polisa została wystawiona 30 kwietnia, a płatność jest rozłożona na raty: I rata w maju, II i III rata w sierpniu i listopadzie, a IV rata w lutym 2011 r.?
Czy I ratę należy ująć w kosztach u żony, a pozostałe u męża, czy też podzielić składkę proporcjonalnie do okresu użytkowania?

Oboje prowadzą PKPiR metodą memoriałową.
Przesunięcie samochodu między firmami małżonków nie wywoła skutków podatkowych w podatku dochodowym u żony.
Do kosztów uzyskania przychodów żony można zaliczyć jedynie wydatek na ubezpieczenie samochodu za okres jego użytkowania przez podatniczkę.
Skutki przekazania małżonkowi niezamortyzowanego samochodu osobowego uzależnione są od ustroju majątkowego łączącego małżonków. Ponieważ w pytaniu nie poinformowano, że między małżonkami istnieje ustrój rozdzielności majątkowego, przy udzielaniu odpowiedzi przyjąłem założenie, że między małżonkami istnieje wspólność majątkowa.
Przesunięcie majątku (samochodu osobowego) z majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez żonę na rzecz majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża, zasadniczo niczego nie zmienia według prawa cywilnego i rodzinnego. Nie następuje tu przysporzenie majątkowe. Majątek ten cały czas stanowi wspólność małżonków. Czynność przekazania środka trwałego z działalności gospodarczej żony do firmy męża nie wywołuje żadnych skutków w podatku dochodowym, gdyż nie jest żadną z czynności określonych w art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., zawierającym katalog źródeł przychodów.
Przesunięcie samochodu między firmami małżonków nie wywoła zatem skutków podatkowych w podatku dochodowym u żony, z wyjątkiem amortyzacji. Żona ma bowiem obowiązek zaprzestania amortyzacji wykreślonego z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Oczywiście nieumorzona wartość samochodu nie będzie podlegała zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z przepisów art. 22a u.p.d.o.f.
W opisanej w pytaniu sytuacji należy, moim zdaniem, do kosztów uzyskania przychodów żony zaliczyć jedynie wydatek na ubezpieczenie samochodu za okres jego użytkowania przez podatniczkę, czyli podzielić składkę proporcjonalnie do okresu użytkowania.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na osiągnięcie przychodu. Poniesiony wydatek na ubezpieczenie samochodu, z chwilą jego przesunięcia do działalności gospodarczej męża, nie pozostaje w związku z przychodami z działalności gospodarczej żony.
Pozostałą część wydatków na ubezpieczenie samochodu można, w mojej ocenie, zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej prowadzonej przez męża. Właścicielem pojazdu są bowiem oboje małżonkowie. Warto byłoby przy tym sprawdzić sposób wystawienia polisy ubezpieczeniowej i ewentualnie spowodować skorygowanie zawartych w niej zapisów. Oczywiście, z uwagi na fakt prowadzenia księgi metodą memoriałową, należy pozostałą wartość wynikająca z polisy podzielić proporcjonalnie do liczby miesięcy obowiązywania ubezpieczenia w każdym roku podatkowym. Podstawą zaksięgowania kosztów w PKPiR będą dowody wpłat poszczególnych rat ubezpieczenia. (por. np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 29 października 2007 r., L.IS.I/1/4151/38/2007 i L.IS.I/1/4151/39/2007).