Pytanie

Podatnik (PKPiR, działalność jednoosobowa, VAT) prowadzi działalność handlową. W związku z trudną sytuacją finansową firmy, może otrzymać środki pieniężne - pożyczkę, od obywatelki Niemiec.
Czy przelanie środków na rachunek firmowy podatnika spowoduje obowiązek podatkowy w PCC?
Do spłaty pożyczki zostanie stworzony regulamin spłat z stosownymi odsetkami.

Odpowiedź

Powstanie obowiązku podatkowego w PCC uzależnione jest w tym przypadku od szeregu okoliczności (szczegóły w uzasadnieniu).

Uzasadnienie

W przedmiotowej sprawie istotnych jest kilka aspektów. Otóż po pierwsze nie podlegają opodatkowaniu PCC czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
1) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2) zwolniona z podatku od towarów i usług (art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych  – dalej u.p.c.c. Należy w związku z tym odpowiedzieć na pytanie czy obywatelka Niemiec udziela pożyczki jako osoba prywatna (nieprowadząca działalności gospodarczej), czy tez jako osoba prowadząca taką działalność.

W przypadku stwierdzenia, że pożyczka udzielana jest w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez podatniczkę niemiecką, na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług  – dalej u.p.t.u., polski pożyczkobiorca będzie dla usługi udzielenia pożyczki podatnikiem VAT. Powinien tę usługę wykazać do opodatkowania VAT w ramach importu usług jako czynność zwolnioną od VAT (art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u.). W takiej sytuacji czynność będzie wyłączona z opodatkowania PCC.

W przypadku uzyskania pożyczki od niemieckiej osoby prywatnej (nieprowadzącej działalności gospodarczej), odnieść się z kolei należy do art. 1 ust. 4 u.p.c.c. Zgodnie z tym przepisem czynności cywilnoprawne podlegają PCC jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uwzględniając przytoczone regulacje, opisana w pytaniu umowa pożyczki powinna zostać opodatkowana PCC (w drugim z ww. przypadków) jeżeli pieniądze w momencie zawarcia umowy pożyczki będą się znajdowały na terytorium Polski (np. będą zdeponowane na polskim rachunku bankowym). Jeżeli natomiast pieniądze w momencie zawarcia umowy będą znajdowały się za granicą, to obowiązek podatkowy w PCC wystąpi jedynie w przypadku gdy umowa pożyczki zostanie zawarta w Polsce (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie Lubelskim z dnia 7 czerwca 2007 r., PM/436-3/2007).

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego