Podatnik nie otrzymał od pracodawcy PIT-11 (umowy o dzieło), ma natomiast wpływy na konto za wykonane dzieła. Do pracodawcy zostało wysłane pismo ponaglające z prośbą o wysłanie informacji o dochodach uzyskanych w roku ubiegłym. Podatnik w rozliczeniu rocznym ma obowiązek rozliczyć się także z tego dochodu, nie wie jednak, czy podatek od tego dochodu został odprowadzony do urzędu skarbowego.
Czy w związku z tym podatnik powinien otrzymaną na konto kwotę netto ubruttowić i zapłacić podatek we własnym zakresie?
Tak, podatnik dla celów składanego zeznania rocznego powinien ubruttowić otrzymane kwoty (jeżeli sądzi, że otrzymane kwoty zostały pomniejszone o zaliczki na podatek). Dokonując tego podatnik może również wykazać w zeznaniu rocznym zaliczki na podatek od ubruttowionych kwot.
Obowiązek sporządzania i przekazywania podatnikom oraz organom podatkowym informacji PIT-11 (wykazywane są w nich, między innymi, przychody z tytułu umów o dzieło) wynika z przepisów art. 39 ust. 1, art. 42 ust. 2 pkt 1 oraz art. 42e ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi – w zależności od wagi czynu - przestępstwo lub wykroczenie skarbowe (zob. art. 80 § 2 oraz art. 80 § 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy, tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn. zm. – dalej k.k.s.).
Nieotrzymanie informacji PIT-11 nie zwalnia jednak podatników (osób fizycznych) z obowiązku wykazania odpowiednich kwot w składanych przez siebie zeznaniach rocznych. W przypadkach takich podatnicy nie mają innego wyjścia jak oszacować te kwoty i uwzględnić je w zeznaniach rocznych. W przedstawionej sytuacji nastąpić to powinno przez ubruttowienie otrzymanych kwot (jeżeli podatnik sądzi, że otrzymane kwoty zostały pomniejszone o zaliczki na podatek).
Należy przy tym zauważyć, że w zeznaniach rocznych PIT wykazywane są zaliczki pobrane przez płatników, a nie zaliczki wpłacone przez płatników do urzędu skarbowego. W konsekwencji przy wypełnianiu zeznań rocznych dla osób fizycznych nie ma znaczenia czy pobrane zaliczki zostały przez płatników odprowadzone do urzędów skarbowych. Powoduje to, że ubruttowiając otrzymywane wynagrodzenia na cele wykazania ich w zeznaniu rocznym podatnik może również uwzględnić w tym zeznaniu zaliczki na podatek (ubruttowiając wynagrodzenie podatnik zakłada bowiem, że zostały one przez podatnika pobrane; bez znaczenia jest czy zostały one odprowadzone do urzędu skarbowego). Oczywiście, nie ma przeszkód, aby ze względów bezpieczeństwa podatnik nie uwzględnił tych zaliczek (nie będzie to stanowiło wykroczenia czy przestępstwa skarbowego, gdyż nie będzie się wiązać z narażeniem podatku na uszczuplenie – zob. art. 56 k.k.s.). W przypadku takim możliwe będzie późniejsze wykazanie w zeznaniu zaliczek, w drodze korekty złożonego zeznania rocznego.
Na marginesie pragnę zauważyć, że jeżeli podatnik, o którym mowa, poniesie jakiekolwiek negatywne konsekwencje nieotrzymania od pracodawcy informacji PIT-11, może się od niego domagać odszkodowania za poniesione w związku z tym szkody. Fakt ten, jak również odpowiedzialność karną skarbową za niedopełnienie obowiązku przekazania informacji PIT-11, warto uzmysłowić pracodawcy. Być może zmotywuje go to do sporządzenia i przekazania tej informacji podatnikowi, o którym mowa.