Pytanie

Prowadzimy działalność handlową w centrach handlowych. Sprzedajemy odzież. W 2011 r. jedna z klientek dokonała kradzieży spódnicy. Nie znamy dokładnej daty kradzieży.
W marcu 2012 r. otrzymaliśmy wyrok Sądu nakazujący zwrot w ciągu 6 miesięcy zasądzonej kwoty stanowiącej równowartość skradzionego towaru (179 zł).
Czy i kiedy należy wykazać kwotę zasądzoną przez Sąd w deklaracji VAT?

Odpowiedź

Odszkodowanie za kradzież nie podlega opodatkowaniu VAT.
Podatnik, któremu skradziono towary, nie musi również korygować VAT naliczonego. Obowiązek korekty nie zachodzi nawet wówczas, gdy wcześniej odliczono podatek z tytułu zakupu.
Wniosek – wskazane zdarzenia nie powodują obowiązku wykazywania w deklaracji kwoty zasądzonej przez sąd czy też korekt którejś ze wcześniejszych deklaracji.

Uzasadnienie

W pierwszej kolejności można podnieść, że skoro czynność kradzieży została przez zagrożona sankcją karną, to uznaje się, że jest to czynność wskazana w art. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług - dalej: u.p.t.u., czyli czynność nie mogąca być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Do takich czynności nie stosuje się przepisów u.p.t.u., pozostają one poza VAT.

Skoro podatnik otrzymuje zwrot należności za ukradziony towar, co stanowi jednocześnie rekompensatę za poniesione szkody w związku z kradzieżą, to przyjmuje się, że jak większość płatności o charakterze odszkodowawczym (por. opłata za nielegalny pobór energii) – nie podlega VAT.

Ponadto kradzież towarów czyni podmiot, który się jej dopuszcza, jedynie ich dzierżycielem. Jej skutkiem nie jest uzyskanie przez sprawcę uprawnienia do rozporządzania towarami jak właściciel (por. art. 7 ust. 1 u.p.t.u., wskazujący na przesłanki dostawy jako czynności opodatkowanej). Kradzież nie może być uznana za zdarzenie powodujące przeniesienie praw pomiędzy pokrzywdzonym (poszkodowanym), a sprawcą. Brak jest tu umowy, bo brak jest zgodnych oświadczeń woli,

Jeśli chodzi o kwestię odliczonego podatku naliczonego w związku z zakupieniem towaru, który następnie został skradziony, to w świetle art. 86 ust. 1 u.p.t.u., co do zasady w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Biorąc pod uwagę, że w chwili zakupu towaru jego przeznaczenie jest związane ze sprzedażą opodatkowaną (towar zakupiony z zamiarem dalszej odsprzedaży), to podatnik otrzymując fakturę dokumentującą nabycie towaru ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury.

Kradzież towaru przeznaczonego do sprzedaży, nie rodzi obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, który wcześniej został odliczony. W momencie zakupu towaru i odliczania podatku naliczonego podatnik nie mógł przewidzieć, że towar ten zostanie skradziony i nie będzie mógł być odsprzedany.
Ponadto biorąc pod uwagę przepisy art. 184-185 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, s. 1 z późn. zm.) – dalej dyrektywa 112, nie wystąpi obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 184 dyrektywy 112 wstępne odliczenie podlega korekcie, jeżeli jego kwota jest wyższa lub niższa od kwoty odliczenia przysługującej podatnikowi. Stosownie zaś do art. 185 ust. 2 dyrektywy 112 korekta nie jest dokonywana w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności. W niniejszym przypadku taka okoliczność jak wyrok sądowy niewątpliwie przemawia za tym, iż kradzież jest nie tylko udokumentowana, ale nawet udowodniona.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego