Pytanie

Mam kontrahenta (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą), który nie uregulował należności. Nie mogę oddać sprawy do sądu ponieważ nie mogę ustalić adresu a przez to dostarczyć wezwania do zapłaty. Dowiedziałam się, że wykreślił firmę z ewidencji działalności gospodarczej w 2011 r.
Czy mogę na podstawie odpowiedzi z urzędu miasta otrzymanej w 2012 r., wtedy złożyłam zapytanie, zaksięgować polecenie księgowania i utworzyć odpis w koszty podatkowe w 2012 r. czy należało tego dokonać w 2011 r.?

Odpowiedź

Nie, na podstawie powyższego dokumentu (informacji z urzędu miasta, że osoba fizyczna zlikwidowała prowadzoną działalność gospodarczą) nie można zaliczyć nieściągalnej wierzytelności ani odpisu aktualizującego wartość należności do kosztów uzyskania przychodów.

Uzasadnienie

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., pozwalają na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne (zob. art. 23 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.f. ) oraz – w przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe – odpisów aktualizujących wartość należności (zob. art. 23 ust. 1 pkt 21 u.p.d.o.f. ).
Warunkiem powyższego jest – oprócz tego, aby wierzytelność była uprzednio na podstawie art. 14 u.p.d.o.f. zarachowana jako przychód należny – udokumentowanie nieściągalności wierzytelności na jeden ze sposobów wymienionych w art. 23 ust. 2 u.p.d.o.f. (w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne) albo uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności (w przypadku odpisów aktualizujących wartość należności).

Informacja uzyskana z urzędu miasta, że dana osoba fizyczna zlikwidowała prowadzoną działalność gospodarczą (wykreśliła firmę) nie jest jednak żadnym z dokumentów wymienionych w art. 23 ust. 2 u.p.d.o.f. Informacji takiej nie można również uznać za uprawdopodabniającą nieściągalność wierzytelności. W konsekwencji w oparciu o przedmiotową informację nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności ani – jeżeli prowadzi Pan księgi rachunkowe – odpisu aktualizującego wartość należności.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.)