Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Wystawiliśmy dla kontrahenta polskiego fakturę w USD. Na fakturze widnieje kwota podatku VAT w PLN, a wartość netto i brutto w USD. Klient zapłacił za całą fakturę (wartość brutto) w USD.

Czy powstaną różnice kursowe podatkowe od całej wartości faktury, czy tylko od wartości netto?

Czy Klient powinien zapłacić za wartość netto w USD, a za VAT w PLN?

Odpowiedź:

Licząc różnice kursowe na przychodach należałoby się odnosić tylko i wyłącznie do kwot netto (bez podatku od towarów i usług).

Kwestią otwartą pozostaje to, czy ewentualnie powstały różnice kursowe w związku z zapłatą przez kontrahenta w USD podatku wykazanego na fakturze w PLN. Jest to uzależnione głównie od tego, co stało się z otrzymaną (tytułem podatku) kwotą w USD.

Uzasadnienie:

W obecnym stanie prawnym regulacje dotyczące wystawiania faktur są zawarte w art. 106a-106q ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) – dalej u.p.t.u.

Artykuł 106e ust. 11 u.p.t.u. stanowi, że kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza. Powyższy przepis jest dość jednoznaczny. Jest on zawarty w akcie prawnym regulującym m.in. zasady wystawiania faktur. Regulacja tego przepisu  zobowiązuje wystawcę faktur do tego, aby wystawiając fakturę podawał na fakturze kwoty podatku w złotych polskich, niezależnie od tego w jakiej kwocie nominowana jest sama transakcja (obrót). Tak więc przy transakcji nominowanej w USD kwota podatku musiała zostać wyrażona w złotych polskich.

Transakcja, o której mowa, została wszakże wyrażona w USD. Kwota należności została wyrażona w walucie obcej. Powstają zatem w tym przypadku potencjalnie różnice kursowe. Zgodnie bowiem z art. 15 a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst. jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

W myśl art. 15a ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.p., dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Z kolei zgodnie z art. 15a ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.p., ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Powyższy przepis nakazuje odnosić się do wartości przychodów. Jak wynika z brzmienia art. 12 ust. 4 pkt 9 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług. Przychodami są zatem tylko kwoty netto. Tak więc licząc różnice kursowe na przychodach należałoby się odnosić tylko i wyłącznie do kwot netto (bez podatku od towarów i usług).

Kwestią otwartą pozostaje to, czy ewentualnie powstały różnice kursowe w związku z zapłatą przez kontrahenta w USD podatku wykazanego na fakturze w PLN. Nie wiem bowiem, co zrobiliście Państwo z tą kwotą w USD. Czy została zamieniona od razu na złotówki, czy też być może zrobiono z nią coś innego (jest ona „trzymana” na rachunku walutowym; czy też być może bank prowadzący Wasz rachunek bankowy od razu ją przewalutował). W zależności od tego mogą bowiem powstać różnice kursowe od własnych środków – liczone jako różnica pomiędzy kursem średnim NBP obowiązującym dla dnia otrzymania zapłaty w USD (kurs ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień otrzymania zapłaty) a kursem faktycznie zastosowanym przy „konsumowaniu” tej kwoty (jej zamiany na złotówki, jej wypływu z rachunku walutowego, etc.).

Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 11.08.2015 r.