Odpowiedź:

Pracownik, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia, z tytułu jednocześnie prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Pracownik może wykonywać pozarolniczą działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi analogiczne do tych, które wykonuje w ramach stosunku pracy, o ile takich usług nie będzie wykonywał na rzecz pracodawcy.

Uzasadnienie:

Stosownie do art. 9 ust. 1 i 1a w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., ubezpieczony, który spełnia warunki do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zarówno z tytułu stosunku pracy, jak i z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, zasadniczo podlega tym ubezpieczeniom tylko z tytułu stosunku pracy. Pozarolnicza działalność gospodarcza stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tylko wówczas, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i c w zw. z art. 5 pkt 21 i art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., ubezpieczony, który pracę w ramach stosunku pracy łączy z wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym z obydwu tych tytułów.

Jeżeli chodzi o możliwość łączenia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę z pozarolniczą działalnością gospodarczą to należy zauważyć, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej regulują przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g. Z art. 6 ust. 1 u.s.d.g. wynika, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Jednocześnie przepisy u.s.d.g. nie wykluczają możliwości łączenia zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Należy zatem przyjąć, że osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę może jednocześnie wykonywać pozarolniczą działalność gospodarczą. Na przeszkodzie temu nie stoi również okoliczność, iż w ramach działalności gospodarczej będą wykonywane czynności (tj. usługi księgowe), które pracownik wykonuje w ramach stosunku pracy, o ile przedmiotowe usługi nie będą świadczone na rzecz pracodawcy. Zawarcie z pracodawcą, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, umowy o świadczenie usług, które są tożsame z pracą wykonywaną w ramach stosunku pracy może być bowiem traktowane jako działanie, o którym mowa w art. 22 § 1[2] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) – dalej k.p., a więc jako niedopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy.

Piotr Kostrzewa, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 28 listopada 2014 r.