Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, jako osoba fizyczna. Planuję przekształcić tę działalność w spółkę cywilną lub w spółkę z o.o. - poprzez wniesienie swojej działalności jako zorganizowanego przedsiębiorstwa do nowo powstałej spółki. Jednak nie jestem pewny, czy takie przekształcenie na pewno będzie miało miejsce i dojdzie tym samym do skutku.
Czy w takiej sytuacji koszty konsultacji (porad prawnych) w tym zakresie mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli do przekształcenia faktycznie nie dojdzie?
Uważam, że koszty ponoszone w celu wniesienia przedsiębiorstwa do spółki cywilnej mogą być zaliczone do Pańskich kosztów uzyskania przychodów (nawet jeżeli do wniesienia faktycznie nie dojdzie). Inaczej ma się, w mojej ocenie, rzecz, jeżeli chodzi o koszty ponoszone w celu wniesienia przedsiębiorstwa do spółki z o.o.
Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości przekształcenia działalności prowadzonej przez osobę fizyczną w działalność prowadzoną w formie spółki (np. spółki cywilnej, czy spółki z o.o.). Dopuszczalne jest jednak wniesienie przez osobę fizyczną prowadzonego przedsiębiorstwa do spółki (w tym spółki cywilnej oraz spółki z o.o.) jako wkładu na pokrycie swojego udziału.
Pojawia się pytanie, czy koszty poniesione w celu dokonania takiego "przekształcenia" (czyli koszty ponoszone w celu wniesienia przez osobę fizyczną prowadzonego przedsiębiorstwa do spółki jako wkładu na pokrycie swojego udziału) mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów osoby fizycznej. W mojej ocenie odpowiedź zależy od tego, czy chodzi o wniesienie przedsiębiorstwa do spółki mającej osobowość prawną (np. spółki z o.o.), czy spółki niemającej osobowości prawnej (np. spółki cywilnej).

W drugim wypadku rozliczenie wydatków w kosztach uzyskania przychodów będzie według mnie możliwe, gdyż przychody uzyskiwane przez spółki niemające osobowości prawnej (np. spółki cywilnej) są w istocie przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskiwanymi przez wspólników tych spółek (zob. art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). W konsekwencji, koszty ponoszone w celu wniesienia przedsiębiorstwa do spółki niemającej osobowość prawną są kosztami ponoszonymi w celu osiągnięcia przychodów, które nie zostały wymienione jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Koszty takie stanowią zatem koszty uzyskania przychodów (zob. art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.). Dotyczy to również sytuacji, gdy do przekształcenia faktycznie nie dojdzie (kosztami uzyskania przychodów są bowiem koszty ponoszone "w celu" osiągnięcia przychodów; nie jest konieczne osiągnięcie skutku w postaci uzyskania przychodu).

Inaczej ma się rzecz w przypadku kosztów ponoszonych w celu wniesienia przedsiębiorstwa do spółki mającej osobowość prawną (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej). Przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dzielą się na źródła przychodów, a w konsekwencji koszty uzyskania przychodów pomniejszać mogą wyłącznie przychody ze źródła, którego dotyczą (zgodnie z art. 7 ust. 2 u.p.d.o.f., dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym). Przychody z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych należą zaś do innego źródła przychodów niż przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f.). Prowadzi to do wniosku, że koszty poniesione w celu wniesienia przedsiębiorstwa do spółki z o.o. lub spółki akcyjnej nie stanowią u osoby fizycznej planującej "przekształcenie" kosztu uzyskania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Koszty te nie stanowią również koszty uzyskania przychodów z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, gdyż przychody te opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodów (zob. art. 30b ust. 6 u.p.d.o.f.).

W przedstawionej sytuacji – jak wynika z treści pytania – rozważane są scenariusze należące do obu wskazanych grup, tj. "przekształcenie" w spółkę cywilną (a więc spółkę niemającą osobowości prawnej) lub w spółkę z o.o. (a więc spółkę mającą osobowość prawną). Oznacza to, że w części, w jakiej ponoszone koszty dotyczyć będą "przekształcenia" w spółkę cywilną będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, zaś w części, w jakiej dotyczyć one będą "przekształcenia" w spółkę z o.o. - kosztów uzyskania przychodów stanowić nie będą.