Z dniem 1 stycznia 2010 r. zasadniczo zmieniają się przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w usługach transportu. W przypadku świadczenia usług B2B należy rozliczać je z datą ich wykonania a nie jak dotychczas 30 dni po wykonaniu.
Czy to oznacza, że najpóźniej w dniu rozładunku należy wystawić fakturę za usługę dla kontrahenta zagranicznego?
Czy te zasady będą obowiązują także w transporcie międzynarodowym jeśli będzie on spełniał przesłanki wynikające z art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług? Czy dopuszczalne jest w świetle nowy regulacji wystawianie faktury po wykonaniu usługi transportu?
W przypadku usług transportowych, w tym również usług transportu międzynarodowego, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze, a więc usług, które dla usługobiorcy stanowią import usług, fakturę należy wystawić z dniem wykonania usługi.
Zgodnie z przepisami art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Natomiast na podstawie art. 19 ust. 19a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b u.p.t.u., stanowiących import usług, co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usług.
Zgodnie z art. 106 ust. 2 u.p.t.u. obowiązek wystawienia faktury dotyczy również świadczenia usług przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej. Na podstawie § 25 ust. 1 oraz § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) - dalej r.z.p.n. - w przypadku usług transportowych, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze, fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego, jednak nie wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.
Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 u.p.t.u. ustawa ta reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Zatem u.p.t.u. nie reguluje opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, za który na mocy art. 2 pkt 11 u.p.t.u. uważa się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego u.p.t.u.
Jeżeli miejsce świadczenia usług transportowych określone zgodnie z art. 28b u.p.t.u. wyklucza opodatkowanie transakcji w Polsce, a co za tym idzie powstanie obowiązku u usługodawcy, przez termin powstania obowiązku podatkowego, o którym mowa w § 11 ust. 1 r.z.p.n., należy rozumieć - moim zdaniem - termin powstania obowiązku podatkowego u usługobiorcy. Zakładając, że na terytorium państwa członkowskiego, które jest miejscem świadczenia usług, obowiązują podobne do polskich regulacje w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, należy przyjąć, stosując odpowiednio art. 19 ust. 19a u.p.t.u., że obowiązek podatkowy, o którym mowa w § 11 ust. 1 r.z.p.n., powstaje z chwilą wykonania usługi.
Co prawda na mocy art. 109 ust. 3a u.p.t.u. podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 ust. 19a i 19b u.p.t.u. Jednak przepis ten stanowi wyłącznie o obowiązkach ewidencyjnych podatnika, a nie określa momentu powstania obowiązku podatkowego.
W związku z powyższym, jeżeli wykonanie usług transportowych, o której mowa w pytaniu, w tym również usług transportu międzynarodowego zdefiniowanych w art. 83 ust. 3 u.p.t.u., następuje z chwilą rozładunku towaru, to z tym dniem należy wystawić fakturę dokumentującą świadczenie tych usług, jeśli Polska nie jest miejscem ich świadczenia.
Czy to oznacza, że najpóźniej w dniu rozładunku należy wystawić fakturę za usługę dla kontrahenta zagranicznego?
Czy te zasady będą obowiązują także w transporcie międzynarodowym jeśli będzie on spełniał przesłanki wynikające z art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług? Czy dopuszczalne jest w świetle nowy regulacji wystawianie faktury po wykonaniu usługi transportu?
W przypadku usług transportowych, w tym również usług transportu międzynarodowego, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze, a więc usług, które dla usługobiorcy stanowią import usług, fakturę należy wystawić z dniem wykonania usługi.
Zgodnie z przepisami art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Natomiast na podstawie art. 19 ust. 19a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b u.p.t.u., stanowiących import usług, co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usług.
Zgodnie z art. 106 ust. 2 u.p.t.u. obowiązek wystawienia faktury dotyczy również świadczenia usług przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej. Na podstawie § 25 ust. 1 oraz § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) - dalej r.z.p.n. - w przypadku usług transportowych, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze, fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego, jednak nie wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.
Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 u.p.t.u. ustawa ta reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Zatem u.p.t.u. nie reguluje opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, za który na mocy art. 2 pkt 11 u.p.t.u. uważa się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego u.p.t.u.
Jeżeli miejsce świadczenia usług transportowych określone zgodnie z art. 28b u.p.t.u. wyklucza opodatkowanie transakcji w Polsce, a co za tym idzie powstanie obowiązku u usługodawcy, przez termin powstania obowiązku podatkowego, o którym mowa w § 11 ust. 1 r.z.p.n., należy rozumieć - moim zdaniem - termin powstania obowiązku podatkowego u usługobiorcy. Zakładając, że na terytorium państwa członkowskiego, które jest miejscem świadczenia usług, obowiązują podobne do polskich regulacje w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, należy przyjąć, stosując odpowiednio art. 19 ust. 19a u.p.t.u., że obowiązek podatkowy, o którym mowa w § 11 ust. 1 r.z.p.n., powstaje z chwilą wykonania usługi.
Co prawda na mocy art. 109 ust. 3a u.p.t.u. podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 ust. 19a i 19b u.p.t.u. Jednak przepis ten stanowi wyłącznie o obowiązkach ewidencyjnych podatnika, a nie określa momentu powstania obowiązku podatkowego.
W związku z powyższym, jeżeli wykonanie usług transportowych, o której mowa w pytaniu, w tym również usług transportu międzynarodowego zdefiniowanych w art. 83 ust. 3 u.p.t.u., następuje z chwilą rozładunku towaru, to z tym dniem należy wystawić fakturę dokumentującą świadczenie tych usług, jeśli Polska nie jest miejscem ich świadczenia.