Ustawa uchwalona przez Sejm wprowadza podwyższenie wysokości tzw. opłaty cukrowej, której celem jest ograniczenie dostępności ekonomicznej napojów słodzonych. Nowe przepisy zakładają wzrost poszczególnych składników opłaty:

  • stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za obecność w dowolnej ilości co najmniej jednej substancji słodzącej, o których mowa w rozporządzeniu nr 1333/2008 – z 0,50 zł do 0,70 zł,
  • zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju – z 0,05 zł do 0,10 zł,
  • za dodatek kofeiny lub tauryny – z 0,10 zł do 1,00 zł,
  • maksymalnej – z 1,20 zł do 1,80 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.

 

Ustawa przenosi obowiązek zapłaty opłaty cukrowej z podmiotów prowadzących sprzedaż detaliczną lub dostarczających napoje do punktów sprzedaży detalicznej – na producentów, importerów oraz podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia napojów. Przeniesienie tego obowiązku na początek łańcucha dostaw ma uprościć ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za zapłatę i zwiększyć skuteczność kontroli systemu.

Dotychczasowe pojęcia „wprowadzenia na rynek” oraz „sprzedaży detalicznej”, określające moment powstania obowiązku zapłaty opłaty, zastąpiono pojęciem „pierwszej sprzedaży” na terytorium kraju napojów. Nowa definicja obejmuje m.in. czynności sprzedaży, darowizny, wydania, przekazania lub wykorzystania napojów na potrzeby działalności gospodarczej, reklamy, reprezentacji bądź użytku osobistego podmiotu.

Opłata od środków spożywczych będzie teraz liczona od łącznej ilości cukrów zawartych w napoju – zarówno dodanych, jak i naturalnych, zgodnie z informacją o wartości odżywczej zamieszczoną na opakowaniu jednostkowym. Opłatą objęte zostaną także wszystkie koncentraty – niezależnie od ich postaci (płynnej, półpłynnej, stałej czy w formie syropu) – co eliminuje wcześniejsze wątpliwości dotyczące zakresu obowiązywania przepisów.

Nowe regulacje obejmują również suplementy diety w postaci napojów i syropów, z wyjątkiem tych, które oferowane są w opakowaniach nieprzekraczających 200 ml i sprzedawane są głównie w aptekach, jako środki wspomagające leczenie farmakologiczne. Chodzi m.in. o syrop prawoślazowy, syrop z rutyną czy syrop z porostu islandzkiego. Opłata obejmie także napoje zawierające co najmniej 20 proc. soku i do 5 g cukrów, które jednocześnie zawierają kofeinę, taurynę lub substancje słodzące.

Ustawa przewiduje również zwolnienie z opłaty od środków spożywczych dla napojów stanowiących mieszaninę wody i soku owocowego, warzywno-owocowego lub warzywnego – pod warunkiem, że nie zawierają one dodanych cukrów, substancji słodzących, kofeiny ani tauryny. Zwolnienie obejmuje także nektary z pigwy, rokitnika, aronii, czarnej porzeczki, agrestu i wiśni, w których zawartość cukrów nie przekracza 13 g na 100 ml napoju oraz nie dodano do nich substancji słodzących, kofeiny ani tauryny.