Czas pracy nauczyciela jest ustalany inaczej niż w przypadku pozostałych pracowników. Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. Jednakże w ramach wskazanych 40 godzin nauczyciel powinien:
- realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze tzw. pensum dydaktycznego określonego w dalszych przepisach KN,
- inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów (np. opieka nad dziećmi w ramach wycieczek szkolnych, wyjazdów na tzw. zielone szkoły, wyjść z klasą/klasami do kina, teatru itp.),
- zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (np. uczestnictwo w kursach, szkoleniach, ale i czas przeznaczony na sprawdzanie prac domowych uczniów, klasówek, wypracowań itp.).
Zobacz linię orzeczniczą: Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów i doradców zawodowych >
Zwolnienie lekarskie nie pozbawia całego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe>>
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
Jak wynika z art. 35 Karty Nauczyciela, w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Czytaj w LEX: Nowe zasady zatrudniania specjalistów w szkołach i przedszkolach od roku szk. 2022/23 >
Zgodnie z treścią art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu, szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw - jest to stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy.
Wynagrodzenie za nadgodziny
Do obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe należy posłużyć się w pierwszej kolejności stawką wynagrodzenia zasadniczego, określoną w tabeli zawartej w załączniku do rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, chyba że regulamin wynagradzania przewiduje wyższe stawki wynagrodzeń zasadniczych.
To organ prowadzący decyduje, co rozumie się przez stawki osobistego zaszeregowania - jeżeli praca nauczyciela następuje w warunkach trudnych, wówczas do stawki wynagrodzenia zasadniczego dolicza się dodatek za warunki pracy. Składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczyciela za godziny ponadwymiarowe >
Wynagrodzenie tylko za faktycznie zrealizowane godziny
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje wyłącznie za godziny faktycznie zrealizowane - było to problemem w czasie lockdownu. Resort edukacji wyjaśniał, że przepis dotyczący realizowania przez nauczyciela zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia w ramach obowiązującego go przed dniem wejścia w życie rozporządzenia pensum, a po jego przekroczeniu w ramach godzin ponadwymiarowych.
Czytaj w LEX: Ile godzin ponadwymiarowych może realizować dyrektor szkoły? >
W przypadku świadczenia przez nauczycieli w tym okresie pracy polegającej na wspieraniu uczniów w samodzielnej nauce w domu i kontaktowaniu się z nimi przy wykorzystaniu np.: dziennika elektronicznego, strony internetowej przedszkola, szkoły lub placówki, mailingu do rodziców, a w przypadku starszych uczniów bezpośredniego kontaktu elektronicznego, itp., praca ta realizowana była w ramach obowiązującego nauczycieli tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Możliwe jest również uznanie zajęć realizowanych przez nauczycieli w tym okresie za pracę w godzinach ponadwymiarowych, a kompetencja w tym zakresie należy do dyrektora szkoły.
Czytaj w LEX: Czas pracy nauczycieli szkół >
Obniżone pensum i godziny ponadwymiarowe tylko w rzadkich przypadkach
Dyrektor lub wicedyrektor z obniżonym pensum ma ograniczone możliwości w kwestii prowadzenia godzin ponadwymiarowych - celem obniżenia wymiaru lub zwolnienia od obowiązku realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć jest umożliwienie ww. nauczycielom realizacji w tygodniowym czasie pracy wszystkich zadań wynikających z powierzonych im stanowisk kierowniczych. Jak podkreśla resort takim osobom nie przydziela się godzin ponadwymiarowych, chyba że jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale.
Sprawdź w LEX: Czy nauczycielowi z obniżonym pensum w związku z pełnieniem funkcji w związku zawodowym można przydzielać godziny ponadwymiarowe? >
Są jednak wypadki, gdy przydzielić godziny można, a mianowicie gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania:
- w jednym oddziale, lub
- w więcej niż jednym oddziale, przy czym wymagana w tym zakresie jest zgoda organu prowadzącego.
- przedstawiając powyższe wyjaśnienia uprzejmie proszę o ich przyjęcie.
Czytaj w LEX: Zmiany w ustawie – Prawo oświatowe i Karta Nauczyciela od 6.09.2023 r. >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
