Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 K.p.). Czasem pracy jest nie tylko czas fizycznego, efektywnego wykonywania pracy, ale również czas nieświadczenia pracy, jeżeli pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. W przypadku nauczyciel stosuje się przepisy szczególne - Kartę Nauczyciela.

Czytaj: ​ZNP: Podwyżka dla nauczycieli w 2023 r. to na pewno nie 814 zł brutto>>

Czytaj w LEX: Nowe zasady zatrudniania specjalistów w szkołach i przedszkolach od roku szk. 2022/23 >>>

Czas w Karcie Nauczyciela

Jak wynika z art. 42 Karty Nauczyciela, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień, w ramach tego czasu nauczyciel obowiązany jest realizować:

  1. zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
  2. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów;
  3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

 

Czytaj więcej: Czas pracy nauczycieli szkół - komentarz praktyczny >>>

Czytaj więcej: Czas pracy dyrektora szkoły i przedszkola >>>

Czytaj więcej: Czas pracy nauczycieli przedszkoli >>>

 

Nauczyciel, na swój wniosek złożony na piśmie do dyrektora szkoły przed rozpoczęciem zajęć w danym roku szkolnym, może realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze.

Zajęcia statutowe w szkole i "godzina karciana"

Obecnie zadania i obowiązki nauczyciela opisane w statucie szkoły powinny wynikać z Karty Nauczyciela, dyrektor szkoły może natomiast zobowiązać nauczycieli do realizacji w ramach czasu pracy innych zadań i czynności niż te wynikające z tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, o ile są to czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły. Stosownie do art. 42 ust. 2 KN w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, ale nie powinny one wykraczać poza rodzaj pracy określony umową o pracę.

O wymiarze zajęć i o tym, jakie zajęcia będą realizowane decyduje dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę potrzeby szkoły oraz zainteresowania uczniów. Przepis art. 42 ust. 2d precyzuje jednak, że w ramach zajęć i czynności statutowych, nauczyciel nie prowadzi zajęć świetlicowych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Czytaj w LEX: Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów i doradców zawodowych - linia orzecznicza >>>

Zadania statutowe szkoły mogą natomiast objąć m.in.:

  • udział w zebraniach rady pedagogicznej;
  • zebrania i spotkania z rodzicami;
  • opiekę nad uczniami w czasie przerw międzylekcyjnych, wyjść i wycieczek;
  • zajęcia realizujące zainteresowania uczniów;
  • zajęcia artystyczne, sportowe, rekreacyjne;
  • wykonywanie zadań z zakresu współpracy szkoły z zewnętrznymi podmiotami i instytucjami;
  • pełnienie powierzonej funkcji – np. dyrektora, wicedyrektora, wychowawcy klasy, opiekuna stażu, itp.;
  • prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania, wychowania i opieki;
  • opracowywanie programów nauczania lub pomocy dydaktycznych; inne zadania wymienione w statucie danej szkoły.

 

Kalendarz Dyrektora Szkoły 2022/2023

Sprawdź  

We wrześniu resort edukacji częściowo przywrócił obowiązek realizowania "godzin karcianych" , wprowadzając obowiązkową godzinę na konsultacje z uczniami lub ich rodzicami. Zmiana znalazła się w nowelizacji Karty Nauczyciela wprowadzającej nowy system awansu zawodowego pedagogów po to, by zwiększyć dostępność pedagogów w szkole.

Czytaj w LEX: Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych >>>

Czy nauczyciel pracuje 18 godzin?

Związek Nauczycielstwa Polskiego od lat dementuje wypowiedzi, zgodnie z którymi nauczyciel pracuje po 18 godzin. Wyjaśnia to również w jednym z ostatnich stanowisk w odpowiedzi na wypowiedzi ministra edukacji. Podkreśla, że w praktyce nauczyciele pracują dłużej, co wykazał Instytut Badań Edukacyjnych w ramach „Badania czasu i warunków pracy nauczycieli”, w którym uczestniczyło 8000 nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących z 1300 różnego typu szkół z całego kraju.

Bardzo szkodliwym zjawiskiem podważającym status zawodowy nauczycieli są publiczne wypowiedzi utożsamiające pensum z tygodniowym czasem pracy pedagogów.

- Osoby dokonujące takiego uproszczenia pomijają inne zajęcia jak m.in. zajęcia wychowawcze, opiekuńcze, zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły (jak np. prowadzenie zebrań z rodzicami, udział w posiedzeniach rady pedagogicznej), przygotowanie się do prowadzenia zajęć, tworzenie dokumentacji przebiegu nauczania i pracy szkoły, dokształcanie się i doskonalenie zawodowe, współpracę z rodzicami i specjalistami. Część tej pracy nauczyciele wykonują w swoich domach, bo najczęściej w szkołach nie ma miejsca, drukarek, komputerów, papieru. Dlatego tej pracy się nie dostrzega i nie docenia. 18 godzin to krzywdzący mit; fake news, który podważa rolę i znaczenie nauczycielskiej profesji. W polityce ten fake news jest wykorzystywany – niestety – do uzasadniania niskich pensji w oświacie - wskazuje ZNP.

 

 

Pensum nauczyciela - w zależności od stanowiska

Lp.

Stanowisko - typ (rodzaj) szkoły

Tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych

1

2

3

1

Nauczyciele przedszkoli, z wyjątkiem nauczycieli pracujących z grupami dzieci 6-letnich

25

2

Nauczyciele przedszkoli i innych placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich

22

3

Nauczyciele: przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów z zakresu kształcenia ogólnego i teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, w tym w szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w okręgowych ośrodkach wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, przedmiotów teoretycznych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących w szkołach artystycznych

18
     
     

3

Wychowawcy świetlic szkolnych i półinternatów (z wyjątkiem wychowawców świetlic szkół specjalnych), świetlic i klubów środowiskowych, w tym: profilaktyczno-wychowawczych i terapeutycznych, wychowawcy młodzieżowych ośrodków socjoterapii

26

4

Wychowawcy internatów, burs, ogrodów jordanowskich, świetlic dworcowych, stałych szkolnych schronisk młodzieżowych

30

5

Wychowawcy:

 

a)

w zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci,

26

b)

w domach wczasów dziecięcych

26

 

- w tym na zajęcia dydaktyczne,

10

c)

w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, świetlicach szkół specjalnych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, zespołach pozalekcyjnych zajęć wychowawczych zorganizowanych w podmiotach leczniczych

24

6

Nauczyciele pałaców młodzieży, młodzieżowych domów kultury, ognisk pracy pozaszkolnej, pozaszkolnych placówek specjalistycznych, międzyszkolnych ośrodków sportowych

18

7

Nauczyciele - bibliotekarze bibliotek szkolnych

30

8

Nauczyciele poradni psychologiczno-pedagogicznych

20

9

Nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudniani dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym

20

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.