Według Ministerstwa Edukacji Narodowej projektowane przepisy mają przygotować polski system oświaty na nadchodzące zmiany demograficzne i spadek liczby uczniów. Projekt ma ułatwić też organizację pracy szkół i ograniczyć biurokrację. Nowe przepisy mając też pomóc utrzymać małe szkoły w społecznościach lokalnych.
- W tej chwili już zauważamy, że w przedszkolach jest mniej więcej o 8 proc. dzieciaków mniej niż w ubiegłym roku. Ostrożne szacunki mówią, że będzie o 30 proc. dzieci mniej do 2060 r., a bardziej drastyczne o 45 proc. spadku liczby dzieci i młodzieży – powiedziała we wtorek Barbara Nowacka, minister edukacji. A to spowoduje, że w regionach trudnych geograficznie lub demograficznie szkoły będą pustoszały. Już dziś są 58 szkoły w kraju, w których jest mniej niż 26 uczniów.
- W takiej szkole są bardzo trudne warunki, również pracy dla nauczycieli i dobrego rozwoju dzieci i młodzieży. Ale co jest największą wartością dla społeczności lokalnej? Szkoła blisko domu. Dla rodziców to jest bardzo istotne, czy dziecko, szczególnie to małe, ma przedszkole lub szkołę koło domu - powiedziała Nowacka.
Nowe przepisy mając pomóc gminom racjonalnie planować sieć szkół, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb mieszkańców.
Przeczytaj także: Liczba dzieci będzie spadać. Przed samorządowcami trudne decyzje
Wykorzystanie wolnych pomieszczeń w szkołach
Samorządy będą mogły wykorzystać wolne pomieszczenia w szkołach, przedszkolach i innych placówkach edukacyjnych na potrzeby lokalnej społeczności. Chodzi np. o organizację opieki nad dziećmi do lat 3, prowadzenie zajęć dla seniorów oraz działania związane z kulturą, zdrowiem czy aktywnością obywatelską.
Rozwiązanie będzie alternatywą dla likwidacji szkół, szczególnie w miejscach zagrożonych wyludnieniem. Dodatkowa działalność prowadzona w szkole nie będzie mogła pogorszyć warunków nauki i bezpieczeństwa uczniów.
- Projekt ma umożliwić otwarcie szkoły na różne inne funkcje: punkt żłobkowy, miejsce dla spotkania seniorów, otwartą bibliotekę, wszystko to, co jest potrzebne małej społeczności lokalnej. Budynek szkolny, oczywiście przede wszystkim jest szkołą. Pełne bezpieczeństwo i dobre warunki nauki dla dzieci będą zapewniane dzięki tej ustawie, ale też te dodatkowe możliwości spowodują, że samorządowcy nie będą myśleli o likwidacjach szkół – uzasadniła to rozwiązanie minister edukacji.
Większa elastyczność w organizacji podstawówek
Gminy będą miały więcej możliwości dostosowania szkół do liczby uczniów. W uzasadnionych sytuacjach (oceny będzie dokonywał kurator oświaty) możliwe będzie tworzenie:
- szkół filialnych, czyli małych szkół podlegających większej szkole, obejmujących klasy I–III lub I–IV.
- szkół podstawowych obejmujących klasy IV–VIII (szkole takiej będzie obowiązkowo podporządkowana co najmniej jedna szkoła filialna).
Zdaniem resortu, dzięki temu rozwiązaniu najmłodsze dzieci będą mogły uczyć się blisko domu, a starsi uczniowie – w dobrze wyposażonych szkołach z pełnoetatowymi nauczycielami.
Ułatwienia w tworzeniu klas łączonych i zespołów szkół
Projekt przewiduje, że w bardzo małych szkołach, w których do klas I–III uczęszcza łącznie nie więcej niż 12 uczniów, będzie można łączyć wszystkie zajęcia edukacyjne. To rozwiązanie ma pomóc uniknąć likwidacji najmniejszych szkół, ale powinno być stosowane za zgodą rodziców, nauczycieli i gminy.
Ministerstwo proponuje również ułatwienia w tworzeniu zespołów szkół. Gminy będą mogły łączyć w jeden zespół kilka szkół podstawowych. Pozwoli to lepiej wykorzystać kadrę nauczycielską, wyrówna jakość nauczania oraz uprości zarządzanie placówkami. Nauczyciele nie będą musieli pracować w wielu szkołach naraz, co poprawi stabilność zatrudnienia i jakość pracy z uczniami.
Szkoły podstawowe do 70 uczniów będą mogły organizować zajęcia świetlicowe również dla dzieci z oddziałów przedszkolnych, które działają w tej samej szkole. Dodatkowo umożliwiono zapewnienie dzieciom podwieczorku, aby zadbać o zdrowe żywienie.
Projekt ogranicza liczbę sytuacji, w których samorząd musi uzyskać wiążącą opinię kuratora oświaty. Dotyczy to m.in. zakładania biblioteki pedagogicznej czy niektórych zmian organizacyjnych w szkołach.
Kurator pozostanie organem, który dba o jakość edukacji, natomiast mniej czasu będzie przeznaczał na czynności administracyjne. Nastąpi wzmocnienie roli kuratora w sytuacji zmiany obwodu szkoły lub jej likwidacji albo przekształcenia.
Uspołecznienie procedury likwidacji szkoły
Projekt wprowadza obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych oraz jasne zasady informowania mieszkańców. Procedura likwidacji szkoły ma być bardziej przejrzysta, a rodzice mają otrzymać pełną informację o planach samorządu. Skargi na opinię kuratora w sprawie likwidacji szkoły będą trafiały bezpośrednio do właściwego sądu administracyjnego, co przyspieszy postępowanie.
Ministerstwo edukacji proponuje, aby przepisy weszły w życie zasadniczo po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Cena promocyjna: 129.5 zł
|Cena regularna: 259 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 181.3 zł
