Minister zapowiedział, że po wygranych wyborach w prowadzi kolejną dużą reformę systemu edukacji - w tym ostateczną likwidację Karty Nauczyciela (KN). Zastąpić ma ją inny akt, który wzmocni status zawodowy nauczycieli. Na to trzeba będzie jednak poczekać do późnej jesieni, zmiany obowiązujące od 1 września 2023 r. tak daleko nie sięgają.

 

Likwidacja Karty Nauczyciela bez poparcia środowiska>>

 

Ułatwienia dla szkół ponadpodstawowych

W związku ze zwiększoną liczbą uczniów w liceach wprowadzono ułatwienia dla nauczycieli i dotyczące sal, w których mogą odbywać się zajęcia. Nowy art. 93b KN znosi odnośnie do nauczycieli tych szkół limity określone w art. 35 KN, zgodnie z którym w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych, których liczba nie może przekroczyć jednej czwartej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, a przydzielenie większej liczby może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym połowy tygodniowego obowiązkowego wymiaru.

Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczyciela za godziny ponadwymiarowe >

Nauczyciele liceów bez limitu godzin ponadwymiarowych>>

 


Ta sama nowelizacja rozwiewa wątpliwości w kwestii trzyletniego okresu pracy podlegającego ocenie w sytuacji dłuższych nieobecności nauczyciela w pracy, np. z powodu korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Wprost wskazano, że do trzyletniego okresu pracy podlegającego ocenie nie będą wliczane okresy usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy trwającej dłużej niż trzy miesiące.

Zobacz też w LEX: Plany nadzoru pedagogicznego 2023/2024 >

Ocena z trzech lat nie zawsze wymagana przy awansie nauczyciela>>

 


Laptopy dla uczniów, bony dla nauczycieli

Dzięki ustawie z 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli uczniowie klas IV szkoły podstawowej dostaną laptopy, a nauczyciele (których listę ma doprecyzować minister cyfryzacji) dostaną na taki sprzęt bon o wartości 2500 zł, który zrealizują we wskazany w przepisach sposób. Z początkiem września zaczął obowiązywać art. 10 ust. 18 KN dodany ustawą z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza na stałe obowiązek przekazywania przez dyrektora szkoły samorządowej informacji o wolnych stanowiskach pracy dla nauczycieli kuratorowi oświaty, ten zaś publikuje je na internetowej stronie kuratorium.

Polecamy szkolenie w LEX: Wsparcie rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli >

Bon tylko dla nauczyciela, który nie korzystał z rządowego dofinansowania>>


Rocznicowy dodatek, ale nie podwyżki

Na mocy porozumienia z NSZZ „Solidarność” rząd zobowiązał się wypłacić nauczycielom do 14 października nagrodę specjalną w wysokości 1125 zł brutto (netto ok. 900 zł) z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Nagrody tej nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli. Na razie nie wiadomo nic o podwyżkach na stałe, choć są już plany dotyczące przyszłego roku - pensje pedagogów wzrosnąć mają o 6,6 proc., co ustalono podczas obrad Rady Dialogu Społecznego.

Czytaj w LEX: Sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli >

Dodatek 1125 zł dla nauczyciela tylko w jednej szkole>>

Jaką podwyżkę powinna dostać budżetówka w 2024 r.?>>

 

Nowy przedmiot w podstawie programowej, większe znaczenie łaciny

W rozpoczynającym się roku szkolnym podstawy przedsiębiorczości zostały zastąpione nowym przedmiotem biznes i zarządzanie, z którego od 2027 r. uczniowie będą mogli zdawać maturę. Resort edukacji chce, by podczas zajęć uczniowie zdobywali kompetencje menadżerskie, nauczyli się pracować w grupie oraz zarządzać finansami. Natomiast łaciny będzie się można uczyć w klasach VII–VIII szkoły podstawowej oraz w liceum ogólnokształcącym i technikum zamiast drugiego języka obcego nowożytnego (będzie przedmiotem do wyboru). Ponadto podstawę programową języka polskiego rozszerzono o gry edukacyjne: Gra szyfrów i This war of mine.

Sprawdź w LEX: Jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba ucząca przedmiotu biznes i zarządzanie? >

Nowa podstawa programowa znów wprowadzana na łapu capu>>


Dłuższa nauka dla uczniów z niepełnosprawnościami

Od 1 września umożliwiono wydłużenie okresu nauki o dwa lata w przypadku uczniów:

  • posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, przy zachowaniu zasady ukończenia szkoły ponadpodstawowej do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym ukończą 24. rok życia,
  • szkoły ponadpodstawowej w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich, którzy nie skorzystali z przedłużenia okresu nauki w szkole podstawowej na I lub II etapie edukacyjnym.

 

Utrzymano również przepisy dotyczące kształcenia uczniów z Ukrainy - przedłużono na rok szkolny 2023/2024 stosowanie niektórych rozwiązań, w tym:

  • możliwość powołania do składu zespołu egzaminatorów sprawdzających prace egzaminacyjne takich uczniów, którzy przystąpili do egzaminu ósmoklasisty lub maturalnego, osób niebędących egzaminatorami wpisanymi do ewidencji egzaminatorów;
  • możliwość uczęszczania przez takich uczniów oddziałów przygotowawczych zorganizowanych w branżowej szkole I stopnia i technikum na zajęcia przeznaczone na osiągnięcie wybranych efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, dostosowane pod względem zakresu treści, a także metod i form ich realizacji do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia;
  • możliwość ukończenia przez takiego ucznia szkoły podstawowej, jeżeli uzyska pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie VIII oraz przystąpi do egzaminu ósmoklasisty;
  • możliwość uczęszczania przez takiego ucznia na dodatkowe zajęcia z języka polskiego, prowadzone indywidualnie lub w grupach liczących nie więcej niż 15 uczniów, w wymiarze nie niższym niż sześć godzin lekcyjnych tygodniowo;
  • możliwość modyfikowania programu wychowawczo-profilaktycznego przez dyrektora szkoły w porozumieniu z radą pedagogiczną i radą rodziców;
  • możliwość zatrudnienia w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, w uzasadnionych przypadkach i za zgodą kuratora oświaty, osób mających odpowiednie kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela a niebędących nauczycielami, do sprawowania opieki i wsparcia psychologiczno-pedagogicznego nad takimi uczniami.

Czytaj w LEX: Zatrudnianie nauczycieli i osób niebędących obywatelami polskimi w związku z kształceniem uczniów przybywających z Ukrainy >

 

Nowe standardy kształcenia nauczycieli

Zmieni się też rozporządzenie dotyczące kwalifikacji nauczycieli - zmiany wynikają z przepisów umożliwiających uczelniom prowadzenie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych, nauczyciela praktycznej nauki zawodu i nauczyciela języka regionalnego na każdym poziomie studiów, a nie jak dotychczas wyłącznie w cyklu pięcioletnim.

 

Nowe warunki kształcenia nauczycieli - podyplomówka nawet bez studiów>>

 

Zmiany dotyczą również nauczycieli:

  • praktycznej nauki zawodu, którzy będą musieli posiadać przygotowanie pedagogiczne uzyskane w formie kursu kwalifikacyjnego prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, a będą mogli legitymować się świadectwem dojrzałości, praktyką zawodową bądź dyplomem mistrzowskim i tytułem mistrza w zawodzie, którego będą nauczali;
  • języków obcych.
  • języka regionalnego, którymi będą mogli być absolwenci studiów co najmniej I stopnia przygotowujących do nauczania języka regionalnego;
  • wychowania do życia w rodzinie w szkołach podstawowych, którymi będą mogli być nauczyciele przedmiotu lub zajęć innych niż WDŻ legitymujący się świadectwem ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu wychowania do życia w rodzinie prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli;
  • religii, którzy – jak dotychczas – będą musieli spełniać wymagania kwalifikacyjne określone w porozumieniach zawartych między ministrem edukacji a Konferencją Episkopatu Polski bądź władzami innych kościołów i związków wyznaniowych.

Szczegółowe omówienie zmian w przepisach we wrześniowym numerze "Dyrektora Szkoły">>