Aby ustalić wysokość średniego wynagrodzenia nauczyciela,  należy sięgnąć do art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1189). , określa on współczynniki, przez które należy pomnożyć przez kwotę bazową.

 

Średnie wynagrodzenie nauczyciela

Wyliczane w ten sposób średnie wynagrodzenie to teoretyczny model, który służy przede wszystkim do planowania i oceny działań jednostek samorządu terytorialnego. Dzięki tym kwotom mogą one zaplanować, ile pieniędzy wydadzą na wypłaty dla zatrudnianych przez siebie pedagogów.

 

Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2020:

  • nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 337,55 zł;
  • nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 704,68 zł;
  • nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. ?4 806 zł
  • nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 141? zł.

Czytaj w LEX: Zasady opracowywania regulaminu wynagradzania nauczycieli według najnowszej linii orzeczniczej organów nadzoru >

Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 września 2020:

  • nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
  • nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
  • nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
  • nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552 zł.

 

Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2021:

  • nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
  • nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
  • nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
  • nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552  zł.

 

Średnie wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2022 (ustawa budżetowa):

  • nauczyciel stażysta - 100 proc. kwoty bazowej - 3 537,80 zł;
  • nauczyciel kontraktowy - 111 proc. kwoty bazowej - ok. 3 537,80 zł;
  • nauczyciel mianowany - 144 proc. kwoty bazowej - ok. 5 094,432 zł
  • nauczyciel dyplomowany - 184 proc. kwoty bazowej - ok. 6 509,552  zł.

 

W 2023 r. średnie wynagrodzenia nauczyciela brutto wyniosą odpowiednio:

  •     nauczyciel początkujący - 4777,86 zł
  •     nauczyciel mianowany -  5733,43 zł
  •     nauczyciel dyplomowany - 7326 zł

 

Co więcej: "średnie wynagrodzenie nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, określone w Karcie Nauczyciela, musi być osiągnięte na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego, a nie przez każdego nauczyciela zatrudnionego w szkole prowadzonej przez tę jednostkę (...) może się zdarzyć, iż jeden nauczyciel będzie otrzymywał wynagrodzenie niższe od średniego, a drugi wyższe, w sumie zaś ich wynagrodzenia nie będą niższe od średniego wynagrodzenia wynikającego z Karty Nauczyciela." [Barański Andrzej, Rozwadowska-Skrzeczyńska Joanna, Szymańska Maria, Karta Nauczyciela. Komentarz, wyd. X, Wolters Kluwer 2018], kwoty te zatem w żaden sposób nie przesądzają, ile zarobi konkretny nauczyciel w danym roku.

Czytaj w LEX: Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy nauczycieli >

 

System wynagradzania nauczycieli

Krzysztof Lisowski

Sprawdź  


Składniki średniego wynagrodzenia:

  • wynagrodzenie zasadnicze;
  • dodatki: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy;
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw;
  • nagrody i inne świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych.

Podwyżki dla nauczycieli od 1 stycznia 2020 r. - poprawki>>

 

Jednorazowy dodatek uzupełniający

Średnie wynagrodzenia bierze się pod uwagę przy weryfikacji tego, czy dana jednostka samorządu terytorialnego wywiązała się z obowiązków wobec zatrudnianych przez siebie pedagogów. Co roku, do 20 stycznia, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego przeprowadza analizę poniesionych w poprzednim roku kalendarzowym wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń. Jeżeli okazuje się, że nauczycielom nie wypłacono owych średnich pensji, samorząd ma obowiązek wypłacić im wyrównanie. Oczywiście - jak już wyżej wspomniano - dotyczy to średniej, a nie wyrównania dla konkretnego nauczyciela, który nie osiągnął kwot wymienionych w Karcie Nauczyciela.

Czytaj w LEX: Nagrody jubileuszowe dla nauczycieli >

Sposób wyliczania jednorazowego dodatku uzupełniającego określa art. 30a Karty Nauczyciela - kwotę różnicy pomiędzy średnim a wypłaconym wynagrodzeniem dzieli się między nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w roku, dla którego ją ustalono i wypłaca do 31 stycznia proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego.

 

Sprawdź również książkę: System wynagradzania nauczycieli >>


Wspomniane świadczenie od lat krytykowane jest przez samorządowców, którzy alarmują, że rujnuje ono budżety gmin - domagają się oni wykreślenia art. 30a Karty Nauczyciela. Pojawiały się już także rządowe projekty, w których przychylano się do tych postulatów, ale ze zmian rezygnowano na etapie procedowania ustaw (taka zmiana znalazła się m.in. w przepisach nowelizujących poszczególne regulacje w związku z reformą oświaty).

 

Czytaj w LEX:

 

Minimalne wynagrodzenie nauczyciela w rozporządzeniu

Wspomniany już art. 30 Karty Nauczyciela zobowiązuje ministra właściwego do spraw oświaty do określenia kwot minimalnego zasadniczego wynagrodzenia nauczycieli - robi to w porozumieniu z ministrem pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczycieli za godziny ponadwymiarowe w dniach wolnych od pracy >

Rozporządzenie w tej sprawie wydawane jest co roku, nawet gdy wynagrodzenia pozostają na tym samym poziomie. Zazwyczaj jednak dokonywana jest nowelizacja rozporządzenia MEN  z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2014 poz. 416). Musi uwzględnić stopnie awansu zawodowego, poziom wykształcenia nauczycieli i wymiar zajęć obowiązkowych, stanowiska kierownicze w szkole i sprawowane funkcje, stopień zaangażowania nauczycieli w pracę oraz zapewniając, że wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy uwzględnia osobistą stawkę zaszeregowania nauczyciela i dodatek za warunki pracy.

Dodatek motywacyjny i funkcyjny

Dodatek motywacyjny przysługuje pedagogom, którzy wykazują się osiągnięciami w procesie dydaktycznym lub pracy wychowawczo-opiekuńczej.

Czytaj w LEX: Dodatek motywacyjny nauczycieli w okresie wakacyjnym >

Nauczyciel otrzyma go również za:

  • wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania;
  • zaangażowanie w realizację czynności i zajęć dodatkowych;
  • szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem;
  • realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.

Szczegółowe zasady przyznawania dodatku określa w uchwale organ prowadzący szkołę, jednak muszą być one zgodne z treścią rozporządzenia - każdy pedagog, który spełnia ww. warunki ma prawo do otrzymania świadczenia, choćby w minimalnej wysokości. W razie odmowy przyznania należnego dodatku lub jego cofnięcia nauczyciel powinien wystąpić na drogę sądową.

Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczyciela za godziny ponadwymiarowe >

Do uzyskania dodatku funkcyjnego uprawnieni są nauczyciele, którym powierzono: stanowisko dyrektora lub wicedyrektora lub sprawowanie funkcji: wychowawcy klasy, doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta lub opiekuna stażu (§5 r.w.n.). Podobnie jak w przypadku dodatku motywacyjnego, nie można wprowadzać dodatkowych warunków uzyskania świadczenia - nawet związanych ze skutecznym sprawowaniem jednej z tych funkcji. Od 1 września 2019 r. dodatek za wychowawstwo musi wynosić minimalnie 300 zł (art. 34a Karty Nauczyciela).

 

Sprawdź również książkę: System wynagradzania nauczycieli >>


Przesłanki przyznania dodatku za trudne warunki pracy również określa r.w.n. - świadczenie przysługuje m.in. nauczycielom szkół górniczych prowadzącym zajęcia pod ziemią, pedagogom zatrudnionym w zakładach poprawczych oraz prowadzącym zajęcia w więzieniach (§  8 r.w.n.).


Dodatek za wysługę lat

Wynika z Karty Nauczyciela, a konkretnie art. 33 ust. 1 tej ustawy i wynosi 1 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy- górną granicą jest 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Pierwszy dodatek nauczyciel otrzyma po zakończeniu trzeciego roku pracy, a wysokość świadczenia wyniesie 3 proc. wynagrodzenia zasadniczego.


Należy pamiętać jednak, że sformułowanie "od czwartego roku pracy" wcale nie odnosi się jedynie do pracy w charakterze nauczyciela (wyrok SN z dnia 6 października 2005 r., II PK 65/05) - wlicza się do niego czas poprzedniego zatrudnienia oraz okresy, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (np. urlop wychowawczy).


Nagroda jubileuszowa

Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową - jej wysokość określa art. 47 KN:

  • za 20 lat pracy - 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 25 lat pracy - 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 30 lat pracy - 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 35 lat pracy - 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 40 lat pracy - 250 proc. wynagrodzenia miesięcznego.


Szczegółowe zasady wyliczania czasu pracy, od którego zależy nagroda, określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz. U. poz. 1418). Wlicza się do niego czas zatrudnienia oraz okresy, od których zależą uprawnienia pracownicze, tj. m.in. okres: pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium stażowego, służby wojskowej czy też pracy na roli.

Sprawdź w LEX: W jakich sytuacjach nauczycielowi przysługuje wcześniejsza nagroda jubileuszowa? >

Aby uzyskać prawo do nagrody, pedagog nie musi pracować w szkole przez cały czas, wymagane jest jedynie zatrudnienie w charakterze nauczyciela w dniu upływu okresu wymienionego w przepisie. Wysokość nagrody określa się na podstawie wynagrodzenia, które nauczyciel otrzymuje w dniu nabycia prawa do nagrody - wyjątkiem jest sytuacja, gdy pedagog otrzyma podwyżkę w czasie pomiędzy uzyskaniem uprawnień a wypłatą świadczenia - wtedy kwotę wylicza się na podstawie wyższego wynagrodzenia z dnia wypłaty nagrody. Warto pamiętać, że dla uzyskanie prawa do nagrody nie ma znaczenia fakt, że nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim w dniu upływu wymaganego okresu.

Sprawdź w LEX: Czy dla nauczycielki zatrudnionej na okres roku szkolnego przewidziane jest dodatkowe wynagrodzenie roczne? >

 

 

Dodatkowe wynagrodzenie roczne - "trzynastka"

Jak stanowi art. 48 KN nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli tzw. trzynastka. Wynagrodzenie w pełnej wysokości otrzyma pedagog, który przepracuje cały rok kalendarzowy u danego pracodawcy, aby otrzymać część wystarczy przepracować sześć miesięcy; kwota ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Wyjątkiem są sytuacje, gdy nauczyciel przebywa na urlopach: wychowawczym, dla poratowania zdrowia lub naukowym - w takiej sytuacji pedagog otrzyma trzynastkę nawet, gdy nie przepracuje sześciu miesięcy. Z tym, że wynagrodzenie zostanie proporcjonalnie zmniejszone;. pedagog, który przebywa na urlopie przez cały rok, traci prawo do trzynastki.

Czytaj w LEX: Dodatkowe wynagrodzenie roczne nauczycieli >

 

Wynagrodzenie nauczycieli od 1 stycznia 2023 r.

W przypadku ustawa budżetowa na 2023 r. przewiduje podwyżkę kwoty bazowej, na podstawie której wyliczane są ich średnie pensje do 3 981,55 zł  (wzrost o 443,75 zł)

    Zarobki minimalne nauczyciela w 2023 r.  - zakładając wzrost wynagrodzeń nauczycieli o 7,8 proc. - wyniosą (brutto):

    •     nauczyciel początkujący -  3 691 zł (wzrost o ok. 267 zł)
    •     nauczyciel mianowany - 3597 zł (wzrost o ok. 280 zł)
    •     nauczyciel dyplomowany - 4 553 zł  (wzrost o ok. 329 zł)

     

    Wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w złotych obowiązujących od dnia 1 kwietnia 2018  r. (brutto)

     

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego

     

    nauczyciel stażysta

    nauczyciel kontraktowy

    nauczyciel mianowany

    nauczyciel dyplomowany

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    28417

    2487

    2824

    3317

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

    2127

    2180

    2461

    2889

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    1877

    1923

    2160

    2525

     

     

     

    Wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w złotych obowiązujących od dnia 1 stycznia 2019 r. (brutto)

     

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

    nauczyciel stażysta

    nauczyciel kontraktowy

    nauczyciel mianowany

    nauczyciel dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

     

    2538

     

    2611

     

    2965

     

    3483

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

     

    2250

     

    2289

     

    2584

     

    3033

    3

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

     

    2230

     

    2250

     

    2268

     

    2651

     

    Wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w złotych obowiązujących od dnia 1 września 2019 r. (brutto)

     

     

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

    nauczyciel stażysta

    nauczyciel kontraktowy

    nauczyciel mianowany

    nauczyciel dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    2 782

    2 862

    3 250

    3 817

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

    2 466

    2 509

    2 832

    3 324

    3

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    2 444

    2 466

    2 486

    2 905

     

    Wysokość minimalnego wynagrodzenia nauczycieli w 2020 r. (brutto)

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

    nauczyciel

    stażysta

    nauczyciel

    kontraktowy

    nauczyciel

    mianowany

    nauczyciel

    dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    2 782

    2 862

    3 250

    3 817

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

    2 617

    2 663

    2 832

    3 324

    3

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    2 600

    2 617

    2 638

    2 90


    WYSOKOŚĆ MINIMALNYCH STAWEK WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO W ZŁOTYCH
    OBOWIĄZUJĄCYCH OD DNIA 1 WRZEŚNIA 2020 R. (brutto)

     

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

    nauczyciel

    stażysta

    nauczyciel

    kontraktowy

    nauczyciel

    mianowany

    nauczyciel

    dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    2 949

    3 034

    3 445

    4 046

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

    2 818

    2 823

    3 002

    3 523

    3

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    2 800

    2 818

    2 841

    3 079

     

    WYSOKOŚĆ MINIMALNYCH STAWEK WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO W ZŁOTYCH
    OBOWIĄZUJĄCYCH OD DNIA 1 WRZEŚNIA 2021 R.

     

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

    nauczyciel

    stażysta

    nauczyciel

    kontraktowy

    nauczyciel

    mianowany

    nauczyciel

    dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    2 949

    3 034

    3 445

    4 046

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym

    2 818

    2 823

    3 002

    3 523

    3

    Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    2 800

    2 818

    2 841

    3 079

     

    Stawki minimalnego wynagrodzenia nauczycieli w 2022 r. (brutto) - na podstawie projektu ustawy budżetowej:

    • nauczyciel stażysta: 2949 zł
    • nauczyciel kontraktowy: 3 034 zł
    • nauczyciel mianowany: 3 445 zł
    • nauczyciel dyplomowany: 4 046 zł

     

    Wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w złotych obowiązujących od dnia 1 maja 2022 r.

    Poziom wykształcenia

    Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

     

    Nauczyciel stażysta

    nauczyciel kontraktowy

    nauczyciel mianowany

    nauczyciel

    dyplomowany

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    3079

    3167

    3597

    4224

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    3010

    3079

    3134

    3678

     

    Wynagrodzenia nauczycieli po nowelizacji z 1 września 2022 r.

     

    WYSOKOŚĆ MINIMALNYCH STAWEK WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO OD 1 WRZEŚNIA 2022 (BRUTTO)

     

    Poziom wykształcenia

    Nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego (nauczyciel

    początkujący)

    Nauczyciel

    mianowany

    Nauczyciel

    dyplomowany

    1

    Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym

    3424

    3597

    4224

    2

    Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie

    3329

    3400

    3678

     

    Prognozowane minimalne wynagrodzenie nauczyciela od 1 stycznia 2023 r.(brutto):

    • Nauczyciel początkujący: 3 691 zł
    • Nauczyciel mianowany:  3 877,5 zł
    • Nauczyciel dyplomowany: 4 553,4

     

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.