Zgodnie z przepisami ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK), umowę o prowadzenie PPK można zawrzeć tylko dla osoby zatrudnionej w rozumieniu tej ustawy. Chodzi tu nie tylko o osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, ale też np. zleceniobiorców podlegających z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Uczestnikiem PPK jest osoba fizyczna, dla której podmiot zatrudniający zawarł umowę o prowadzenie PPK. Należy zatem przyjąć, że od podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym - z jednego z tytułów wymienionych w ustawie o PPK - zależy tylko „zapisanie” danej osoby do PPK.

Jeżeli po zawarciu umowy o prowadzenie PPK dana osoba zmieni tytuł do ubezpieczeń społecznych (lub nie będzie im podlegać obowiązkowo), w związku z czym nie będzie już osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK, nie będzie to miało wpływu na jej status uczestnika PPK. Dana osoba jest bowiem uczestnikiem PPK od chwili zawarcia, w jej imieniu i na jej rzecz, umowy o prowadzenie PPK i pozostaje nim np. bez względu na to, czy finansuje wpłaty do PPK lub czy pozostaje w  zatrudnieniu w danym podmiocie. Dla posiadania statusu uczestnika PPK nie ma również znaczenia tytuł do ubezpieczeń społecznych lub obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom. 

Czytaj również: Uczestnik PPK może wybrać fundusz, w którym będą inwestowane jego środki>>

Naliczanie wpłat do PPK

Podobnie jest z obowiązkiem naliczania wpłat do PPK. Istotne jest tylko to, czy wypłacane uczestnikowi PPK wynagrodzenia jest wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o PPK. Wynagrodzeniem jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uczestnika PPK (o której mowa w o systemie ubezpieczeń społecznych), bez stosowania ograniczenia do tzw. 30-krotności oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Definicja wynagrodzenia, tak jak definicja uczestnika PPK, nie rozróżnia ani tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, ani podlegania tym ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe. Z tego powodu nie ma podstaw do zaprzestania naliczania wpłat do PPK, jeśli w okresie uczestnictwa w PPK dana osoba zmieni tytuł do ubezpieczeń społecznych albo zacznie podlegać tym ubezpieczeniom dobrowolnie.

Przykład: Uczestnik PPK od 1 lutego br. zmienił tytuł do ubezpieczeń społecznych. Do końca stycznia był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a od 1 lutego jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenia, przy czym - ze względu na wysokość wynagrodzenia osiąganego przez uczestnika w innym podmiocie - z tytułu tej umowy zlecenia podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W związku z tym, że zmiana tytułu do ubezpieczeń pozostaje bez wpływu na status tej osoby jako uczestnika PPK, a definicja wynagrodzenia nie rozróżnia tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, ani też podlegania tym ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe, podmiot zatrudniający nadal powinien naliczać, pobierać i przekazywać za tę osobę wpłaty do PPK.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook >>


Deklaracje i wnioski

Warto dodać, że w przypadku zmiany tytułu do ubezpieczeń społecznych i/lub podlegania tym ubezpieczeniom z obowiązkowego na dobrowolne wszelkie wnioski i deklaracje uczestnika PPK złożone przed tą zmianą zachowują skuteczność.

Przykład: Uczestnik PPK w okresie zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia, z tytułu której podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, złożył zleceniodawcy deklarację obniżenia wpłaty podstawowej. Od początku lutego br. osoba ta podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w tym podmiocie. Mimo to, złożona przez uczestnika PPK deklaracja obniżenia wpłaty podstawowej pozostaje aktualna. W miesiącach, w których wynagrodzenie uczestnika PPK w tym podmiocie będzie niższe lub równe kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, zleceniodawca będzie zobowiązany do naliczania wpłaty podstawowej, finansowanej przez uczestnika PPK, w zadeklarowanej przez niego wysokości.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.  

Podstawa prawna:

Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 427).

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK