Sejm przyjął w sobotę kilkanaście poprawek Senatu do ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Teraz ustawa trafi do prezydenta. Ustwaę podpisał szybko prezydent i została opublikowana w Dzienniku Ustaw. 

Czytaj również: 
Sejm poprawił specustawę - wykreślona "bezkarność" urzędników i przedsiębiorców>>
Specustawa uchwalona: Zasiłki dla uciekinierów wojennych i wsparcie dla pomagających>>

Praca dla obywateli Ukrainy i status bezrobotnego

Zgodnie z ustawą  obywatel Ukrainy będzie uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy:

  1. jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 lub
  2. jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

– jeżeli  podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu  na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy  temu obywatelowi.

Obsługa prawna obcokrajowców - najważniejsze akty prawne:

Powiadomienie ma nastąpić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl. W powiadomieniu podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:

  1. informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy: - nazwę albo imię (imiona) i nazwisko, - adres siedziby albo miejsca zamieszkania, - numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym, - numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej, - numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej, - symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;
  2. dane osobowe obywatela Ukrainy: - imię (imiona) i nazwisko, - datę urodzenia, - płeć, - obywatelstwo, - rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument, - numer PESEL – o ile został nadany;
  3. rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;
  4. stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy.

- W ustawie wprowadzono rozwiązanie, które umożliwia dostęp do polskiego rynku pracy obywatelom Ukrainy, których pobyt został uznany za legalny. Aby skorzystać z tego rozwiązania, podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiadomić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl właściwy urząd pracy o powierzeniu mu pracy. Niewypełnienie ww. warunków oznacza brak możliwości wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę. Przedmiotowa regulacja ma na celu wprowadzenie ułatwień w podjęciu pracy przez obywateli Ukrainy migrujących w związku z konfliktem zbrojnym, a jednocześnie zapewnia narzędzia pozwalające monitorować sytuację na lokalnych rynkach pracy – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Minister właściwy do spraw pracy dane te będzie udostępniał, w drodze teletransmisji danych:

  1. Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
  2. Państwowej Inspekcji Pracy,
  3. Straży Granicznej,
  4. Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

– w zakresie niezbędnym do realizacji ich zadań ustawowych.

Obywatel Ukrainy będzie mógł ponadto zarejestrować się oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 albo pkt 22 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z  2021 r. poz. 1100, z późn. zm. ). Przy czym do obywateli Ukrainy nie będzie stosowany warunek określony w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. nie ukończyła 60 lat - kobieta lub 65 lat – mężczyzna).

Ustawa przewiduje też, że minister właściwy do spraw pracy będzie mógł określić, w drodze rozporządzenia, liczbę obywateli Ukrainy, którym dany podmiot będzie mógł powierzyć wykonywanie pracy, która miałaby być ustalana w stosunku do liczby wszystkich osób, którym ten podmiot powierza wykonywanie pracy, „kierując się względami bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, ochroną lokalnych rynków pracy oraz zasadą komplementarności zatrudnienia cudzoziemców w stosunku do obywateli polskich”.

Czytaj też: Rycak Magdalena - Rozliczanie czasu pracy pracowników młodocianych >

Ustawa zezwala też Ochotniczym Hufcom Pracy na realizację zadania, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na rzecz obywateli Ukrainy, którzy ukończyli 15 lat i nie ukończyli 25 lat.

 

Autonomiczne źródła prawa pracy

Łukasz Marek Pisarczyk

Sprawdź  

Prawo do świadczeń dla legalnie przebywających w Polsce

Na podstawie tej ustawy, obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, przysługiwać będzie prawo do:

  1. świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981, 2105 i 2270),
  2. świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  3. świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 447), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  4. rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  5. dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, 952 i 2270)

– odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.

Ustalając prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę nie będzie uwzględniało się członka rodziny, który, zgodnie z oświadczeniem osoby ubiegającej się o  te świadczenia, nie przebywa na terytorium RP.

Prawo do świadczeń będzie ustalane od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wniosek o te świadczenia zostanie złożony w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia wjazdu na terytorium Polski. W przypadku złożenia wniosku po tym terminie prawo do świadczenia wychowawczego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

Czytaj także: Legalizacja pobytu cudzoziemców – procedura zatrudniania do uproszczenia>>

Ponadto z budżetu państwa finansowany ma być pobyt w pieczy zastępczej dziecka będącego obywatelem Ukrainy. Legalnie zaś przebywającemu w naszym kraju obywatelowi Ukrainy będą mogły być przyznawane świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W tym celu będzie musiał on złożyć oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej. Nie będzie natomiast przeprowadzany  rodzinny wywiad środowiskowy, chyba że powstaną wątpliwości co do treści oświadczenia.

Do udzielania świadczeń właściwa będzie gmina miejsca pobytu osoby ubiegającej się o te świadczenia.

 

Sprawdź również książkę: Autonomiczne źródła prawa pracy >>


Pomoc dla niepełnosprawnych

Ustawa zakłada także możliwość przeznaczenia środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, o których mowa w art. 47 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 i 1981), na działania kierowane do obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, na podstawie programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą PFRON (projektowany art. 16). Środki te będą kierowane do obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, według zasad określonych w programach zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Także środki Funduszu Solidarnościowego, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1787), będą mogły być przeznaczane na realizacje programów, o których mowa w art. 7 ust. 1 i ust. 5 tej ustawy, kierowanych do obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny. Środki te będą kierowane do obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, według zasad określonych w programach finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego (art. 33 projektu).

Rząd zakłada, że projektowana ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r., z dwoma wyjątkami, które zaczną obowiązywać  z dniem następującym po dniu ogłoszenia i od 27 marca. 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.