Kwestia pracowników delegowanych wielokrotnie była już przedmiotem dyskusji unijnych instytucji, a w naszym kraju wzbudzała kontrowersje i w znacznym stopniu negatywne opinie. Dyrektywa zatwierdzona przez unijnych ministrów odpowiedzialnych za sprawy społeczne, z perspektywy polskich przedsiębiorców jest niekorzystna, zadowoleni powinni być natomiast pracownicy. Nowe przepisy mają obowiązywać od drugiej połowy 2020 roku.
Czytaj też: Rekordowe zarobki Polaków za granicą >
Pracownik delegowany, czyli kto?
Na początku warto jasno przedstawić kim jest pracownik delegowany. To osoba delegowana przez pracodawcę pochodzącego z państwa członkowskiego (państwo wysyłające) do pracy na terytorium innego państwa członkowskiego (państwo delegacji), w celu wykonywania umowy zawartej między pracodawcą a jego kontrahentem. Określenia pracownik delegowany możemy używać mówiąc o pracownikach zagranicznych oddziałów firm oraz osobach korzystających z usług agencji pośrednictwa pracy.
Prawie 2 mln pracowników w delegacji
Według danych zebranych przez Komisje Europejską, na terenie całej UE w ramach delegacji pracuje 1,9 mln pracowników, to wzrost o 40 proc. w stosunku do 2010 roku. Chociaż pracownicy delegowani stanowią niewielki odsetek, około 0,7 proc. wszystkich zatrudnionych w UE, w wielu branżach, takich jak budownictwo czy transport i logistyka, odgrywają kluczową rolę.
Czytaj też: Coraz więcej zagranicznych firm poszukuje Polaków do pracy na stałe >
Wzrosną koszty - tego obawiają się firmy
Dyrektywa 2018/957/UE ma ułatwić przepływ pracowników pomiędzy państwami wspólnoty a jednocześnie zapewnić uczciwą konkurencję. Zapisem, który z punktu widzenia polskiego pracodawcy jest najbardziej niekorzystny, jest zapis regulujący kwestie wynagrodzeń.
Wedle nowych przepisów od pierwszego dnia delegacji pracownik będzie podlegać takim samym przepisom płacowym jak pracownicy miejscowi. Doprecyzowane mają być również zapisy dotyczące przysługujących dodatków i premii. O ile nowe przepisy dla pracowników są korzystne, zrównują płace chociażby polskich kierowców z wynagrodzeniami ich francuskich kolegów, które są znacznie wyższe, dla pracodawców to dużo większe obciążenie finansowe.
Ceny usług agencji pośrednictwa pracy będą musiały wzrosnąć
Podobne zapisy odnoszą się do agencji pośrednictwa pracy. Są one zobowiązane do zagwarantowania pracownikom delegowanym takich samych warunków pracy, jakie mają pracownicy miejscowi. Nowa dyrektywa wpłynie na pracę agencji. Krótszy czas delegacji oznacza, że również my jako agencja będziemy musieli skrócić czas opieki nad pracownikami. W dłuższej perspektywie może to oznaczać, że usługi agencji będą tak drogie, że niektóre z nich nie zdecydują się na kontynuację wielu kontraktów. Tu niestety stracą pracownicy.
Czytaj też: Brexit zmienia kierunki migracji zarobkowej Polaków >
Nowość: Delegowanie długoterminowe
Natomiast nowością, która jest dla nich korzystna, jest pojawienie się kategorii delegowania długoterminowego. Po 12 miesiącach, a w wyjątkowych przypadkach po 18, delegacja automatycznie nabierze charakteru długoterminowego, a pracownik zacznie podlegać niemal wszystkim przepisom prawnym obowiązującym w państwie delegacji. To również może wiązać się z dodatkowymi kosztami ponoszonymi przez pracodawcę w postaci specjalnych opłat czy dodatkowych ubezpieczeń.
Układy zbiorowe we wszystkich sektorach
Zmianom ulegną również zasady stosowania układów zbiorowych, będą musiały być one bowiem stosowane we wszystkich sektorach. To istotna zmiana, biorąc pod uwagę aktywność związków zawodowych w Unii Europejskiej.
Bilans zysków i strat
Warto zaznaczyć, że nowa dyrektywa nie przewiduje rewolucji w zasadach zatrudnienia. Polscy pracownicy, którzy wyjeżdżają do pracy chociażby do Niemiec, cenią krótkie, ograniczone czasowo zlecenia. Mają inne priorytety, a stabilne zatrudnienie nie jest jednym z nich. Osoby z którymi współpracujemy jako agencja pośrednictwa pracy często mówią, że praca za granicą pozwala im zdobyć doświadczenie w różnych branżach. Gdyby obowiązywały ich takie zasady jak w państwie delegacji, każdorazowa zmiana pracodawcy byłaby skomplikowana.
Czytaj też: Coraz więcej zagranicznych firm poszukuje Polaków do pracy na stałe >
Konsekwencją wprowadzonych zmian mogą być trudności w delegowaniu pracowników. Wysłanie pracownika za granicę będzie przede wszystkim droższe i ograniczone czasowo. Może to ograniczyć liczbę firm, które delegują swoich pracowników. Osoby delegowane na pewno zyskają finansowo. Nowe przepisy zmniejszą w sposób znaczny popyt polskich firm na pracowników delegowanych. Z problemami może zmierzyć się branża produkcyjna, wszystko przez ograniczony do 12 miesięcy okres delegacji.
Z jednej strony klienci z Zachodniej Europy nie będą poszukiwali tańszej alternatywy w stosunku do swojego rodzimego rynku pracy, a z drugiej polski pracownik straci możliwość dorobienia sobie często sporych sum zarabianych dotychczas w euro. Zmiany odbiją się niekorzystnie na międzynarodowym rynku pracy delegowanej. Drugim, jakże ważnym, aspektem może być bowiem czas trwania takiej pracy i konieczność utworzenia etatu. Dotychczas można było, korzystając z pośrednictwa polskich firm, zaspokajać potrzeby pracownicze na dany moment. Choćby po wygranym przetargu i chwilowym zwiększeniu produkcji w zakładzie przemysłowym. Teraz będzie to bardzo trudne, a niekiedy wręcz niemożliwe.
Karolina Serwańska
dyrektor zarządzająca w agencji pośrednictwa pracy Polski HR
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX Kadry:
Procedury:
Ustalanie warunków zatrudnienia pracownika delegowanego >
Delegowanie do pracy w kilku państwach >
Delegowanie pracownika a zagraniczna podróż służbowa >
Analizy:
Podstawa wymiaru składek dla pracowników delegowanych >
Opodatkowanie dochodów z pracy wykonywanej za granicą >
Pytania i odpowiedzi:
Na jakich zasadach wyliczyć zajęcie komornicze pracowników oddelegowanych do pracy w Niemczech? >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.