Powódka, która była zatrudniona na stanowisku inspektora nadzoru, nie wykonała polecenia przełożonego w określonym terminie, gdyż nie przedłożyła harmonogramu prac docieplenia budynków, co należało do jej obowiązków. Pracodawca wobec niewykonania polecenia służbowego w pierwszej kolejności nałożył na nią karę upomnienia, od której ona się nie odwołała. Pracodawca uznał jednak, że zachowanie powódki było sprzeczne z art. 100 par. 1 k.p. oraz było zachowaniem zawinionym i zagrażającym interesom pracodawcy. W konsekwencji podjął decyzję o wypowiedzeniu umowy o pracę. Kobieta wystąpiła z powództwem o odszkodowanie na mocy art. 45 k.p., które zostało oddalone. Po wydaniu wyroku przez sąd II instancji pełnomocnik powódki złożył do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną.
Przyczyna wypowiedzenia i kary może być ta sama
Sąd Najwyższy w postanowieniu z 25 kwietnia 2019 r. (sygn. akt I PK 125/18) podtrzymał jednak dotychczasową linię orzeczniczą i uznał, że sąd w postępowaniu o odszkodowanie na podstawie art. 45 Kodeksu pracy (dalej: k.p.) bada wskazane przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zupełnie niezależnie od przyczyn nałożenia kary. Przy czym przyczyna wypowiedzenia umowy może być tożsama z przyczyną nałożonej na skarżącą kary porządkowej.
Czytaj również: SN: Odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie za okres wynikający z umowy
Przypomniał, że w myśl wytycznych Sądu Najwyższego zawartych w uchwale z 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85 (OSNCP 1985 z. 11, poz. 164; teza VII), zastosowanie wobec pracownika kary porządkowej za określone przewinienie nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż uzasadnia ono wypowiedzenie umowy o pracę, gdy waga tego przewinienia jest znaczna. Wypowiedzenie nie jest bowiem karą i nie ma przeszkód do jego stosowania z powodu tego samego przewinienia, które stanowiło podstawę wymierzonej kary porządkowej, jeżeli uzasadnia to waga przewinienia.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią >>
Gdy przewinienie było rażące i znaczne
Należy podzielić stanowisko zawarte w orzeczeniu. Zdaniem Sądu Najwyższego przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę może być wcześniejsze nałożenie na pracownika kary porządkowej. Zwolniony nie może skutecznie kwestionować prawidłowości przyczyny wypowiedzenia, jeżeli od kary nie odwołał się do sądu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 2008 r., II PK 62/08, Monitor Prawa Pracy 2009 nr 4, s. 170, oraz postanowienie Sądu Najwyższego z 30 października 2003 r., I PK 374/03, niepublikowane).
Czytaj również: SN: Dwa odszkodowania za podwójne bezprawne wypowiedzenie umowy
Ponadto na wyraźne podkreślenie zasługuje teza wskazująca na to, że jeżeli spośród kilku podanych przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę uzasadniona okaże się tylko jedna, to może ona stanowić wystarczającą podstawę do uznania przez sąd pracy (w sprawie wszczętej w wyniku odwołania pracownika od wypowiedzenia), że wypowiedzenie było zgodne z prawem, w szczególności z art. 30 par. 4 k.p.
Uzasadniona będzie konkluzja, która - jak pokazuje praktyka - zasługuje na szczególne uwzględnienie. Brak kwestionowania przez pracownika zasadności nałożenia kary porządkowej powoduje, że pracownik zwolniony z pracy z tego samego powodu nie może skutecznie powołać się na powody uprzednio nałożonej kary. Sytuacja jest zatem prosta: pracownik powinien najpierw zakwestionować zasadność nałożonej kary porządkowej, aby później w razie wypowiedzenia mu umowy o pracę z tego samego powodu móc kwestionować zasadność wypowiedzenia umowy o pracę. To jednakże może okazać się nieskuteczne, jeśli sąd uzna, że zarówno przewinienie, które spowodowało nałożenie kary porządkowej, jak i kolejne popełnione przez pracownika, były rażące i znaczne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
