Marek A. (dane zmienione) zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. W uzasadnieniu powołał się na trudną sytuację finansową. Organ ustalił, że wnioskodawca zaprzestał prowadzenia działaności gospodarczej w 2006 r. i obecnie razem z żoną utrzymuje się ze swojej emerytury. Uzyskiwany przez niego dochód był wyższy od minimum egzystencji dla dwuosobowego gospodarstwa emeryckiego. Marek A. pobierał również świadczenia z pomocy społecznej. Na podstawie dokonanych ustaleń, ZUS kolejny raz odmówił wnioskodawcy umorzenia należności. W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, sporne rozstrzygnięcie zostało utrzymane w mocy. Wnioskodawca postanowić więc złożyć skargę.

 

Należności mogą zostać umorzone, pomimo braku całkowitej nieściągalności

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który wskazał, że zgodnie z art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych, będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia, mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Szczegółowe zasady umarzania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek. W myśl par. 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, ZUS może umorzyć należności, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku, gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o umorzenie należności z tytułu składek >

Czytaj także: SN: Za błąd ZUS nie powinna płacić emerytka, nie będzie zwracać 51 tys. zł >>>

 

Skarżący nie mógł zaspokoić niezbędnych potrzeb

Sąd wskazał, że skarżący pobiera świadczenie emerytalne oraz uzyskuje świadczenia z pomocy społecznej. Z emerytury Marka A. potrącane jest zajęcie komornicze. Ponadto spłaca on układ ratalny zawarty z ZUS oraz ponosi wydatki związane z mieszkaniem i leczeniem. Mając na uwadze uzyskiwane dochody oraz stałe wydatki, skarżącemu i jego żonie miesięcznie pozostaje na życie 201,60 zł. W świetle powyższego, WSA ocenił jako całkowicie dowolne i bezpodstawne twierdzenie organu, że w sprawie nie wystąpiła przesłanka z par. 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia. Kwota, która pozostaje Markowi A. na życie z pewnością pozbawia go i jego żonę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Sąd podkreślił również, że nie znajduje żadnego uzasadnienia dla przyjęcia przez organ hipotetycznych kwot na żywność, odzież i obuwie, ochronę zdrowia i higienę osobistą, bez uwzględnienia obciążeń komorniczych i układu ratalnego oraz z pominięciem udokumentowanych wydatków skarżącego.

 

Cena promocyjna: 296.1 zł

|

Cena regularna: 329 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 98.7 zł


Sięganie po pomoc społeczną nie jest w interesie publicznym

WSA zwrócił uwagę, że sytuacja, w której zapłata zaległości powoduje konieczność sięgania przez zobowiązanego, pozbawionego możliwości zaspakajania swoich niezbędnych potrzeb materialnych, do środków pomocy państwa nie jest zgodna zarówno z jego interesem, jak i z interesem publicznym. Organ nie odpowiedział na kluczowe pytanie, czy faktyczne dochody jakimi dysponuje skarżący i ponoszone przez niego wydatki pozwalają na zapewnienie elementarnych potrzeb dla niego i pozostającej we wspólnym gospodarstwie żony. Sąd ocenił, że wywiedzione przez ZUS wnioski naruszają zasadę swobodnej oceny dowodów oraz są sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Mając powyższe na uwadze, zaskarżona i poprzedzająca ją decyzja zostały uchylone. 

Wyrok WSA we Wrocławiu z 3 lipca 2025 r., sygn. akt III SA/Wr 72/25, nieprawomocny