Stosownie do art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań: (1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe; (2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy oraz (3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.

Zobacz także: Profilaktyczne badania lekarskie>>

Aktem prawnym regulującym zagadnienie pracowniczych badań profilaktycznych jest rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) – dalej r.b.l.p.
Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy związanych z badaniami profilaktycznymi jest wydanie skierowania, które zgodnie z § 4 ust. 2 r.b.l.p., powinno zawierać następujące informacje:
1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
2) określenie stanowiska pracy, na jakim osoba ta ma być zatrudniona (w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy),
3) określenie stanowiska pracy, na jakim pracownik jest zatrudniony (w przypadku badań okresowych lub kontrolnych),
4) informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Zobacz także: Kto kieruje pracowników na okresowe badania lekarskie?>>
@page_break@

W oparciu o powyższe informacje lekarz medycyny pracy określa zakres i częstotliwość badania profilaktycznego, wykorzystując do tego celu "Wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników", stanowiące załącznik nr 1 do r.b.l.p. Dlatego tak istotne jest szczegółowe scharakteryzowanie stanowiska pracy w skierowaniu na badania profilaktyczne.
Po przeprowadzonym badaniu, zgodnie z § 3 ust. 5 r.b.l.p., lekarz wystawia zaświadczenie, którego wzór określa załącznik nr 2 do r.b.l.p., a następnie przekazuje je pracownikowi i pracodawcy.
Co ważne, przepisy nie dają lekarzowi medycy pracy prawa do określania jakichkolwiek ograniczeń związanych z wykonywaną pracą, bowiem zgodnie z § 2 ust. 5 r.b.l.p., rolą lekarza medycyny pracy jest jednoznacznie stwierdzić, czy pracownik może wykonywać pracę na danym stanowisku, czy też nie.

Zobacz także: Rodzaj badania wybierze lekarz medycyny pracy>>

W przypadku, gdy lekarz medycyny pracy nie zastosuje się do tej zasady, pracodawcy przysługuje prawo do skorzystania z instytucji odwoławczej (odwołanie się od treści wydanego orzeczenia, poprzez złożenie wniosku o przeprowadzenie ponownego badania), która została określona w § 5 ust. 1 r.b.l.p. Z takiego prawa można skorzystać w ciągu 7 dni od dnia wydania zaświadczenia, za pośrednictwem lekarza, który wydał to zaświadczenie, z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania. O ile odwołanie zostanie wniesione skutecznie, dodatkowe badanie zostanie przeprowadzone w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy właściwym ze względu na miejsce świadczenia pracy lub siedzibę jednostki organizacyjnej, w której jest zatrudniony pracownik.
Jeżeli nowe orzeczenie lekarskie wskaże, iż pracownik nie jest zdolny do pracy w porze nocnej, pracodawca będzie miał dwie możliwości: przenieść pracownika do innej pracy lub wypowiedzieć mu stosunek pracy, wskazując na niedopuszczenie przez lekarza medycyny pracy jako przyczynę uzasadniającą takie działania.

Zobacz także: “Dyscyplinarka” za niewykonanie badania?>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.

Dowiedz się więcej z książki
Nowe badania lekarskie i inne obowiązki pracodawcy w zakresie BHP
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł