Dopłata roczna to rodzaj premii za oszczędzanie w PPK, jaką uczestnicy tego programu otrzymują raz w roku od państwa. Zgodnie z ustawą o pracowniczych planach kapitałowych powinna ona trafić na ich rachunki PPK najpóźniej do 15 kwietnia roku następującego po roku, za który przysługuje. Oznacza to, że do tego dnia osoby, które spełniły warunki określone w ustawie o PPK (poza małymi wyjątkami, o czym niżej), otrzymają od państwa 240 zł. To już druga dopłata roczna wypłacana przez państwo uczestnikom PPK. W zeszłym roku świadczenie takie otrzymało ponad 144 tys. osób, co kosztowało Fundusz Pracy, z którego te dopłaty są finansowane, blisko 35 mln zł.

Czytaj również: Rząd zmienia ustawę o PPK, by uregulować sytuację pracowników - płatników>>

Trzeba spełnić warunki

Prawo do dopłaty rocznej przysługuje uczestnikom PPK, których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku (finansowane przez pracownika i pracodawcę) wyniosły co najmniej 3,5 proc. 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2 proc. (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25 proc. tej kwoty.

W związku z tym, że wynagrodzenie minimalne w 2020 roku wynosiło 2600 zł, aby uczestnik PPK mógł otrzymać dopłatę roczną za ten rok, wpłaty na jego rachunek PPK w 2020 roku musiały wynosić co najmniej 546 zł (2600 x 6 = 15600; 15600 x 3,5 proc. = 546 zł). W przypadku osób, które na swój wniosek obniżyły procent wpłaty podstawowej (osiągały miesięcznie wynagrodzenie nie przekraczające 1,2 minimalnego wynagrodzenia za pracę) było to co najmniej 25 proc. tej kwoty, czyli 136,50 zł.

Należy przy tym pamiętać, że kwota wpłat do PPK, warunkująca uprawnienie do dopłaty rocznej, nie ulega zmniejszeniu w związku z tym, że uczestnik PPK rozpoczął oszczędzanie w trakcie roku. Oznacza to, że dla uzyskania dopłaty rocznej bez znaczenia jest, czy uczestnik PPK oszczędzał w tym programie cały rok, za który przysługuje dopłata, czy tylko kilka miesięcy. Ważne jest, aby wpłaty na jego rachunek PPK, dokonane w tym roku, osiągnęły wymagane minimum. Warto też podkreślić, że przy ustalaniu uprawnienia do dopłaty rocznej uwzględnia się kwoty wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym, dokonanych w związku ze wszystkimi rachunkami PPK prowadzonymi dla uczestnika PPK.

Ważne! Dopłata roczna jest przekazywana uczestnikowi PPK przez ministra właściwego do spraw pracy, za pośrednictwem PFR S.A. Do tej pory, w ramach dopłat rocznych i wpłat powitalnych państwo przekazało na rachunki uczestników PPK ponad 0,5 mld zł.

 


Wyjątki w ustawie

Ustawa o PPK przewiduje jednak sytuacje, w których uczestnik PPK - mimo, że spełnił warunki do otrzymania dopłaty rocznej (wpłaty na jego rachunek PPK w danym roku osiągnęły ustawowe minimum) - takiej dopłaty nie dostanie. Dopłata roczna nie przysługuje bowiem, jeśli:

  • pracodawca nie finansuje wpłat do PPK za pracownika ze względu na utworzenie PPE (art. 13 ust. 2 ustawy o PPK) – chodzi tu o sytuację, gdy pracodawca, po utworzeniu PPK, zdecydował się na utworzenie PPE (składka co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia) i w porozumieniu z zakładową organizacją związkową przestał finansować wpłaty do PPK za pracowników, którzy przystąpili do PPE. Zwolnienie się pracodawcy z odprowadzania wpłat do PPK za osoby, które przystąpiły do PPE, nie oznacza, że osoby te nie mogą kontynuować oszczędzania w PPK, bo mogą.  Bez względu jednak na to, czy będą to robić, czy nie, nie otrzymają dopłaty rocznej od państwa. Tak wynika z art. 13 ust. 3 ustawy o PPK; 
  • uczestnik PPK - w którymkolwiek miesiącu, w którym wysokość wpłat podstawowych finansowanych przez niego wynosiła mniej niż 2 proc. jego wynagrodzenia (wpłata podstawowa do PPK została obniżona na jego wniosek) osiągnął łączne miesięczne wynagrodzenie, ze wszystkich źródeł, przekraczające kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. Innymi słowy, uczestnik PPK finansował obniżoną wpłatę podstawową, mimo że w danym miesiącu nie spełniał warunku, aby z takiego obniżenia skorzystać. W takiej sytuacji dopłata roczna - za rok, w którym uczestnik PPK skorzystał z takiego nienależnego mu obniżenia wpłaty podstawowej - mu nie przysługuje. Tak wynika z art. 32 ust. 5 ustawy o PPK;
  • uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia rozpoczął dokonywanie wypłat środków zgromadzonych na jego rachunku PPK. Zgodnie z art. 97 ust. 3 ustawy o PPK, w przypadku rozpoczęcia wypłat środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia wpłaty na PPK nie są dokonywane ani dopłaty roczne nie są przekazywane.  

 

 


Tylko jedna dopłata

Uczestnik PPK jest uprawniony do otrzymania jednej dopłaty rocznej za dany rok niezależnie od liczby posiadanych rachunków PPK. Jeżeli ma więcej niż jeden rachunek PPK (a jest to jak najbardziej możliwe), dopłata roczna zostanie przekazana na rachunek PPK prowadzony na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej. Gdyby okazało się, że tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłata trafi na rachunek, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.

Warto pamiętać, że oprócz dopłaty rocznej z Funduszu Pracy finansowana jest także wplata powitalna, jaką wszyscy uczestnicy PPK powinni otrzymać niedługo po rozpoczęciu oszczędzania w PPK. Mają bowiem do niej prawo osoby, które przez co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe są uczestnikami PPK i za co najmniej 3 miesiące dokonano wpłat podstawowych do tego programu. Wpłata powitalna jest księgowana na ich rachunkach PPK w terminie 30 dni po zakończeniu kwartału, w którym spełnili wskazane w ustawie warunki. Również tę wpłatę, w imieniu ministra właściwego do spraw pracy, przekazuje uczestnikowi Polski Fundusz Rozwoju. Taką wpłatę uczestnik PPK może otrzymać tylko jeden raz, nawet jeśli w tym samym czasie rozpocznie oszczędzanie na kilku rachunkach PPK. Oznacza to też, że jeśli uczestnik PPK, który otrzymał wpłatę powitalną, złoży deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, a za jakiś czas do programu wróci, składając pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, drugiej wpłaty powitalnej już nie dostanie.

Podstawa prawna:

  • art. 13, art. 31-35, art. 97 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342).

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK.