Zagadnienie to wyłoniło się przy rozpoznawaniu sprawy z powództwa inspektora pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy na rzecz Mieczysława D. oraz Piotra W. przeciwko G. Spółce z o.o. w S., o ustalenie stosunku pracy.
Czytaj: Wiemy, jak inspekcja pracy będzie kontrolować w czasie pandemii>>
Wyrokiem zaocznym z 2 października 2018 r. sąd rejonowy ustalił, że miedzy beneficjentami powództwa Mieczysławem D oraz Piotrem W. a pozwaną spółką istniały we wskazanych okresach stosunki pracy.
Ograniczenie kompetencji inspektora
Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo w zakresie roszczenia o ustalenie określonych elementów treści stosunków pracy, jak też sposobu ustania tych stosunków.
Apelację od tego wyroku wywiódł inspektor pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy działający na rzecz Mirosława D. oraz Piotra W., zarzucając mu - naruszenie przepisów art. 10 ust. 1 pkt 11 ustawy z 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy oraz art. 631 k.p.c. poprzez uznanie przez sąd, iż kompetencja inspektora PIP ogranicza się wyłącznie do wytoczenia powództwa o ustalenie stosunku pracy, a już nie do złożenia powództwa o ustalenie treści stosunku pracy, co jest sprzeczne w ww. przepisami.
Rozbieżności interpretacyjne
W toku rozpoznawania apelacji wyłoniło zagadnienie prawne. Sąd okręgowy uznał, że w doktrynie pojawiły się rozbieżności w prawnej ocenie zakresu uprawnienia inspektora pracy, a kwestia ta nie została również szczegółowo omówiona w orzecznictwie.
Sąd drugiej instancji wymienił dwie koncepcje:
- Zgodnie z pierwszą, Inspektor Pracy może wnosić wyłącznie o ustalenie, że stosunek prawny łączący beneficjenta powództwa z pozwanym jest stosunkiem pracy. Taką koncepcję przyjął też Sąd Rejonowy.
- Wedle drugiej koncepcji, „istnienie stosunku pracy” oznacza również możliwość wniesienia powództwa o ustalenie treści stosunku pracy, czy też sposobu jego ustania. Również praktyka pozwala na stwierdzenie, że inspektorzy pracy wnoszą bądź wyłącznie o ustalenie samego stosunku pracy, bądź domagają się również ustalenia jego treści.
W ocenie sądu okręgowego treść obowiązującego przepisu art. 631 k.p.c. nie pozwala na wykluczenie a priori którejś z wyżej wskazanych koncepcji, ponadto każda z nich, jak się zdaje, znajduje również poparcie w publikacjach doktryny, a także znalazła swych zwolenników w judykaturze.
Stanowisko, że powództwa inspektora pracy dotyczą również ustalenia rodzaju umowy o pracę, czy treści stosunku pracy, a nadto sposobu ustania tego stosunku jest dosyć szeroko uznawane w literaturze, przy czym argumentacja odwołuje się tutaj do wykładni celowościowej i intencji ustawodawcy.
Uchwałą zajmie skład trzech sędziów: przewodniczący – Maciej Pacuda, sędziowie Bohdan Bieniek i Piotr Prusinowski (sprawozdawca).
Sygnatura akt III PZP 1/20
