Do wykazu prac legislacyjnych i programowych wpisany został projekt nowelizacji ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UD65).

Czytaj również: Będzie dłuższy urlop macierzyński dla mam wcześniaków przebywających w szpitalu?>>

Cele projektowanych rozwiązań

- Celem projektowanej zmiany ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw jest wprowadzenie nowego uprawnienia dla rodziców do Kodeksu pracy – dodatkowego urlopu macierzyńskiego, który zrekompensuje pracownikom-rodzicom dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracownikom-rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagającym hospitalizacji brak możliwości przerwania urlopu macierzyńskiego do upływu 8 tygodni po porodzie, a także uregulowanie sytuacji pracowników-rodziców dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g, które wymagają długotrwałego, specjalistycznego leczenia w szpitalu, a następnie kilkumiesięcznej rehabilitacji – podkreśla Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które jest autorem projektowanych przepisów.

Jak zapewniają autorzy projektu, wprowadzany dodatkowy urlop macierzyński będzie urlopem fakultatywnym, udzielanym na wniosek, wykorzystywanym w jednej części - bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Zaproponowane przepisy będą stosowane odpowiednio do rodziców przysposabiających dziecko i rodzin zastępczych. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 tygodni albo do 15 tygodni w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko lub masy urodzeniowej dziecka.

Uprawnionymi do dodatkowego urlopu macierzyńskiego będą pracownicy-rodzice dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g, pracownicy-rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 28 tygodnia ciąży a przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g oraz pracownicy-rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 36 tygodnia ciąży, ale spełniający określone warunki. Dla pracowników-rodziców dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g dodatkowy urlop macierzyński będzie uzależniony od okresu hospitalizacji dziecka w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu - do upływu 15 tygodnia po porodzie. Kolejną grupą uprawnioną do dodatkowego urlopu macierzyńskiego będą pracownicy-rodzice dziecka urodzonego po ukończeniu 28 tygodnia ciąży, a przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000g w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie. Natomiast pracownicy-rodzice, których dziecko urodziło się po ukończeniu 36 tygodnia ciąży i będzie wymagało hospitalizacji od 5. dnia od dnia porodu do upływu 8. tygodnia po porodzie, dodatkowy urlop macierzyński będzie przysługiwał w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia po porodzie do upływu 8 tygodnia po porodzie pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu będzie wynosił przynajmniej 2 kolejne dni w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie.

- Przy ustalaniu wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia lub 15 tygodnia po porodzie będą sumowane, a niepełny tydzień zaokrąglany będzie w górę do pełnego tygodnia. Regulacja ta uwzględnia przerwy pomiędzy kolejnymi hospitalizacjami dziecka. Dzięki dostosowaniu brzmienia ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780) do zmian wprowadzonych w Kodeksie pracy również osobom ubezpieczonym niebędącym pracownikami będzie przysługiwał zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego – zapewniają projektodawcy.

Dodatkowy urlop macierzyński będzie płatny w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Do dodatkowego urlopu macierzyńskiego stosowane będą odpowiednio przepisy ochronne związane z korzystaniem z uprawnień rodzicielskich, a mianowicie ochrony dla pracownika przed jakimkolwiek niekorzystnym traktowaniem przez pracodawcę lub negatywnymi konsekwencjami wobec pracownika z powodu skorzystania przez niego z uprawnień przysługujących na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz zakazu prowadzenia wszelkich przygotowań do zwolnienia pracowników w okresie dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a także od dnia wystąpienia przez pracownika z wnioskiem o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz skorzystania z takiego urlopu.

Dodatkowy urlop macierzyński będzie udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownicę albo pracownika-ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. Po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z tego urlopu.

Ponadto, zdecydowano się również wprowadzić zmiany w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. - Świadczenie rodzicielskie jest odpowiednikiem zasiłku macierzyńskiego, z którego mogą skorzystać osoby nieubezpieczone, niezatrudnione. W związku z powyższym, mając na uwadze wprowadzane projektem ustawy zmiany do Kodeksu pracy polegające na wprowadzeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego, za który będzie przysługiwał zasiłek macierzyński, zasadnym jest by analogiczne zmiany zostały również wprowadzone przy przyznawaniu świadczenia rodzicielskiego. Zgodnie z dodawanymi w art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych prawo do świadczenia rodzicielskiego zostanie wydłużone odpowiednio o te same okresy wskazane w nowelizowanych przepisach Kodeksu pracy. Natomiast ustalenie prawa do wydłużenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, na analogicznych zasadach jak w Kodeksie pracy będzie następować jednorazowo na wniosek osoby uprawnionej. Dokumentem potwierdzającym prawo do wydłużanego świadczenia rodzicielskiego będzie zaświadczenie wydawane przez szpital – podkreślają autorzy projektu.

 


Istota projektowanych rozwiązań

W projektowanej ustawie określono:

  1. maksymalny wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego;
  2. wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego;
  3. warunki, jakie należy spełnić, by pracownicy mogli skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego;
  4. termin rozpoczęcia ochrony przed rozpoczęciem korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Planuje się, żeby dodatkowy urlop macierzyński był wykorzystany w jednej części bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Pracownik-rodzic będzie miał prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w razie:

  1. urodzenia dziecka przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g - w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie;
  2. urodzenia dziecka po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i masą urodzeniową większą niż 1000g - w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie;
  3. urodzenia dziecka po ukończeniu 36 tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie - w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie.
    Przy ustalaniu wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8 albo 15 tygodnia po porodzie będą sumowane. Niepełny tydzień zaokrąglany będzie w górę do pełnego tygodnia. Dodatkowy urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Projektowane rozwiązania zostaną wprowadzone także w pragmatykach służbowych.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2024 r.