Rząd nie jest w stanie uzgodnić ostatecznej wersji projektu ustawy o sygnalistach

W łonie rządu nie ma jednomyślności co do ostatecznego kształtu projektu ustawy o sygnalistach – wynika z najnowszych dokumentów opublikowanych na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Ministerstwa wciąż się spierają m.in. o uzależnienie ochrony sygnalisty od wydania mu odpowiedniego zaświadczenia, a MSWiA jest przeciwne objęciu ustawą służb mundurowych. Do dziś Stały Komitet Rady Ministrów nie potwierdził tekstu projektu ustawy.

We wtorek, 22 sierpnia 2023 r., na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego pojawiły się kolejne dokumenty świadczące o toczących się pracach nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (druk nr UC 101). Nie przypadkowo stało się to w dniu, kiedy w serwisie Prawo.pl opublikowaliśmy artykuł o tym, że nie wiadomo, jakie będą dalsze losy projektu ustawy o sygnalistach.

Czytaj również: Co dalej z sygnalistami? Resort rodziny nabiera wody w usta>>

Czytaj w LEX: Ochrona sygnalistów w polskim systemie prawnym w perspektywie implementacji dyrektywy 2019/1937 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii - problemy węzłowe >

Co wiadomo?

Z dokumentów opublikowanych w zakładce Stałego Komitetu Rady Ministrów wynika, że:

• Poszczególne resorty mają odmienne stanowisko dotyczące kwestii objęcia regulacjami whistleblowingowymi. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nadal jest przeciwko objęciu regulacją funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej.
• Ministerstwa w odmienny sposób podchodzą do zagadnienia uzależnienia ochrony sygnalisty od wydania mu odpowiedniego zaświadczenia (negatywnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwo Sprawiedliwości), odbierania od sygnalisty zgłaszającego zewnętrznie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej (negatywnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej). Krytycznie i podnosząc liczne wątpliwości w tym zakresie wypowiedział się także Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
• Brak jest jednomyślności wewnątrz rządu w kwestii ustalenia tekstu brzmienia projektu.
• Póki co brak jest potwierdzenia brzmienia tekstu projektu przez Stały Komitet Rady Ministrów.
• Nic nie zmieniono się w zakresie vacatio legis (czyli ustawa ma wejść w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia) - pracodawcy powinni zachować czujność.

Czytaj w LEX: Warunki skuteczności ochrony sygnalistów - uwagi na tle dyrektywy 2019/1937 >

A ponieważ rząd nadal się spotyka w okresie przed wyborczym, a najbliższe posiedzenie Sejmu zaplanowane jest na 30 sierpnia, to nadal istnieje możliwość przejścia projektu ustawy na etap prac parlamentarnych.

Czytaj w LEX: Nowe europejskie prawo sygnalizowania nieprawidłowości. Rozwiązania modelowe a polski projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa >

- Nie tylko w dyskursie publicznym, ale także wśród rządzących wątpliwości budzi koncepcja wydawania zaświadczenia sygnaliście zgłaszającemu nieprawidłowości w ramach procedury zgłoszeń zewnętrznych. Uzależnienie otrzymania ochrony od złożenia oświadczenia pod groźbą odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania budzi wątpliwości nie tylko w szeregach komentatorów funkcjonującego w przestrzeni publicznej projektu ustawy, ale również w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ten ostatni zebrał już swoje doświadczenia w funkcjonowaniu systemu whistleblowingowego w ramach programu „Daj sygnał anonimowo” dedykowanego naruszeniom konkurencji – podkreśla dr hab. Beata Baran-Wesołowska, radca prawny, partner w kancelarii Baran Książek Bigaj. 

Czytaj w LEX: Whistleblowing jako przejaw dbałości o dobro zakładu pracy >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.