Pytania pochodzą z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

Nauczyciel w-f wygaszanego gimnazjum objęty jest ochroną związkową.

Czy ochrona obowiązuje, jeśli w najbliższym roku szkolnym w gimnazjum nie będzie całego etatu dla nauczyciela?

Czy organ prowadzący szkołę może zobowiązać nauczyciela do uzupełniania etatu w szkole podstawowej (nauczyciel wyraża na to zgodę)?

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych członkowie związku zawodowego podlegają szczególnej ochronie. Ochroną zostali objęci:

- imiennie wskazani członkowie zarządu zakładowej organizacji związkowej,

- imiennie wskazani inni pracownicy będący członkami zakładowej organizacji związkowej, upoważnieni do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,

- imiennie wskazani uchwałą komitetu założycielskiego pracownicy,

- pracownicy pełniący z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją związkową, korzystający u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.

Jeśli zatem dana osoba należy do kręgu jednej z ww. grup pracowników objętych ochroną to pracodawca nie może wypowiedzieć stosunku pracy bez zgody właściwego organu związkowego oraz zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, o którym mowa - z wyjątkiem sytuacji, gdy dopuszczają to odrębne przepisy.

 [-DOKUMENT_HTML-]

W pytaniu nie określono, czy wskazana sytuacja dotyczy nauczyciela objętego ochroną, o której mowa wyżej. Jeśli nauczyciel należy do kręgu takich osób to należy uzyskać zgodę właściwego organu związkowego na zmianę jego warunków pracy w zakresie miejsca świadczenia pracy (uzupełnienie etatu oznacza, iż nauczyciel nadal jest pracownikiem gimnazjum, a jedynie świadczy pracę w szkole podstawowej). W okresie objętym szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, pracodawca może jedynie wypowiedzieć pracownikowi, będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej lub członkiem zakładowej organizacji związkowej, upoważnionemu do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy (albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy), dotychczasowe warunki pracy i płacy. Oznacza to, że takiej ww. osobie można zmienić warunki pracy i płacy na mniej korzystne, ale pod warunkiem, że taka zmiana spowodowana jest zwolnieniami indywidualnymi w ramach ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Wyrok SN z dnia 19.04.2006 r., II PK 287/05). Jeśli wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikowi podlegającemu szczególnej ochronie spowoduje obniżenie wynagrodzenia to przysługuje mu dodatek wyrównawczy wypłacany do końca okresu, w którym korzystałby ze szczególnej ochrony. art. 5 ust. 5 pkt 4, ust. 6 ustawy z 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.