Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku, a następnie
- odliczając od otrzymanego wyniku po 8 godzin za każde święto będące dniem wolnym od pracy przypadające w innym dniu niż niedziela, w tym także przypadające w dniu rozkładowo wolnym od pracy.
Święto 1 listopada przypada w 2025 r. w sobotę. Dla wielu pracowników soboty zaś są stałymi dniami wolnymi od pracy.
Przepisy nie wskazują wprost na to, że święto przypadające w dniu wolnym powiązane być musi z udzieleniem innego dnia wolnego, jeżeli rozkład czasu pracy opiewa na stałe pięć dni pracy w tygodniu. Taki obowiązek wynika jednak z obowiązku zapewnienia pracownikom łącznej liczby dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającej co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie.
Czytaj też w LEX: Zmiana czasu z letniego na zimowy - wynagrodzenie >
Wyznaczając dzień wolny od pracy dla wszystkich zatrudnionych pracowników lub ich grup (np. wydziałów), pracodawca nie ma obowiązku analizowania tego, czy w tym terminie pracownicy według posiadanych w momencie podejmowania decyzji o dniu wolnym informacji będą w pracy, czy też ktoś z nich jest w trakcie usprawiedliwionej nieobecności (urlopy dla rodziców, choroba, urlop bezpłatny). Nie ma również obowiązku wyznaczania kolejnych terminów dla osób nieobecnych w tym dniu ustalonym jako wolny.
Czytaj również: Praca w stałym dniu wolnym od pracy wymaga rozliczenia >>
Niezdolność do pracy
Usprawiedliwiona nieobecność w pracy (spowodowana np. niezdolnością do pracy, opieką) skutkuje – zgodnie z art. 130 par. 3 kodeksu pracy (dalej: k.p.) - obniżeniem wymiaru czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Jeżeli niezdolność do pracy przypada na wyznaczony przez pracodawcę dzień wolny za święto, to w żadnym razie pracodawca nie ma obowiązku określania dla tej osoby innego terminu odbioru dni wolnego. To, można powiedzieć, analogiczna sytuacja z niezdolnością do pracy obejmującą rozkładowe dni wolne (niedziele, święta, dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, dni wolne harmonogramowo albo dni wolne wyznaczone w grafiku za pracę w niedziele i święta) – nie wyznaczamy ich przecież ponownie w związku z chorobą. Niezdolność do pracy obejmuje każdy dzień kalendarzowy i za każdy dzień jej trwania naliczane są świadczenia chorobowe.
Przykład: Za święto 1 listopada pracodawca wyznaczył dla wszystkich pracowników wolne 10 listopada. Jeden z pracowników rozchorował się i do pracodawcy dotarło zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy na okres od 7 do 20 listopada.
Osoba ta nie może domagać się wyznaczenia innego dnia wolnego od pracy, gdyż – jak to niekiedy określają pracownicy – nie mogła skorzystać z dnia wolnego. Wolne zostało wyznaczone i tym samym choroba przypadająca na 10 listopada nie obniży wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym.
Czytaj też w LEX: Rozliczanie czasu pracy >
Cena promocyjna: 11.61 zł
|Cena regularna: 12.9 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 9.03 zł
Urlop wypoczynkowy
Urlopy wypoczynkowe udzielane są na dni pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym zaplanowanej na dni urlopu liczbie godzin do przepracowania.
Wyznaczenie przez pracodawcę dnia wolnego za święto oznacza, że dzień ten staje się rozkładowym dniem wolnym, a co za tym idzie nie jest za niego udzielany urlop.
Przykład: Pracownik miał od dłuższego czasu ustalony urlop na okres 22-31 grudnia obejmujący 5 dni jego pracy (22, 23, 29-31 grudnia). Na 23 grudnia pracodawca wyznaczył dzień wolny za święto1 listopada (obowiązuje 4 miesięczny okres rozliczeniowy wrzesień grudzień) – obejmie to również tego pracownika. Będzie we wskazanym okresie przebywał bez zmian na urlopie ale zmienią się faktyczne dni wykorzystywania urlopu – 23 grudnia nie będzie dniem urlopu, a zatem pracownik zrealizuje 4 dni z przysługującego mu wymiaru wypoczynku (zakładając pracę na pełny etat w systemie podstawowym – 32 godziny).
Czytaj też w LEX: Zmiany w prawie pracy w 2026 r. >
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Przepisy >>
Inne przyczyny usprawiedliwiające nieobecność
Nic w zakresie zrealizowania dnia wolnego nie zmieniają także jakiekolwiek inne sytuacje, które pojawiłyby się w tej dacie, a które należą do grupy usprawiedliwiających nieobecność w pracy.
Przykład: Pracownik w wyznaczonym dla wszystkich pracowników dniu wolnym za święto 1 listopada poszedł do stacji krwiodawstwa oddać krew. Przedstawił później pracodawcy zaświadczenie, domagając się innego dnia wolnego w zamian za święto, gdyż w dniu donacji i dniu następnym przysługuje mu wolne w związku z samą donacją.
Pracownik nie ma racji i nie przysługuje mu inny dzień wolny za święto. Świadczenia dla pracowników będących krwiodawcami określa ustawa z 22.8.1997 r. o publicznej służbie krwi (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 1782) w art. 9 oraz nieznacznie doprecyzowuje je par. 12 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1632). Najbardziej istotnym uprawnieniem w kontekście zatrudnienia jest zwolnienie od pracy w dniu, w którym honorowy dawca oddaje krew oraz w dniu następnym.
Nie są to dodatkowe dwa dni wolne nabyte w związku z donacją krwi, ale wolne przysługujące konkretnie w dniu oddania krwi i w dniu bezpośrednio po tym dniu następującym. Oddanie krwi w dniu wolnym – a wyznaczone wolne za święto oznacza, że dzień ten jest dniem wolnym rozkładowo – nie daje prawa do wolnego w innym terminie, jak również nie modyfikuje stworzonej przez pracodawcę zmiany rozkładu.
Mówimy o ustalonym zgodnie z prawem dniu wolnym, którego wyznaczenie oznacza, że tego dnia pracownik (pracownicy) nie pracuje. Nie ma znaczenia w tym kontekście, co wydarzy się w tym dniu po stronie pracownika – dzień ten jest realizowany jako wolny w oparciu o przepisy o czasie pacy.
Zobacz też w LEX:
Jak wdrożyć w organizacji jawność wynagrodzeń w rekrutacji? >
Ustalanie stażu pracy od 1 stycznia 2026 r. >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
