- Benefity mają do spełnienia kilka ról w przedsiębiorstwie. Po pierwsze - są dobierane w taki sposób, by firma, dbając o swoich ludzi, mogła też zadbać o własny interes. Oferując pakiety medyczne swoim pracownikom, otrzymuje na przykład anonimowy i skonsolidowany raport o ich problemach zdrowotnych, dzięki czemu może poprawić ergonomię pracy czy dofinansowywać zajęcia sportowe, które będą antidotum na konkretne schorzenia pojawiające się w związku z pracą - mówi Katarzyna Lorenc, ekspert ds. prawa pracy Business Centre Club. Inną kwestią jest natomiast podejście ekonomiczne, stanowiące wspólny interes pracodawcy i pracownika. Grupowo można wynegocjować lepsze ceny niż indywidualnie, dbając przy tym o zatrudnione osoby.

Zobacz procedurę w LEX: Opracowanie i wdrożenie systemu wynagrodzeń w przedsiębiorstwie >

- Pracodawcy oferują też coraz więcej pozapłacowych benefitów, które mają pomóc w łączeniu pracy z życiem prywatnym, jak chociażby możliwość pracy z domu, odbierania paczek w pracy (bo w Internecie robimy coraz więcej zakupów) albo możliwość zostawiania w pracy rzeczy do prania czy przyprowadzanie do firmy dzieci – podkreśla Katarzyna Lorenc. Przyznaje, że wiele benefitów jest oczekiwanych przez pracowników, ale są wśród nich i tacy, którzy wolą otrzymać wyższe wynagrodzenie, niż pozapłacowy benefit.
- To jest duży dylemat dla firm, bo muszą zdecydować jakie podejście bardziej wpłynie na pracowników i ich motywację – zaznacza Lorenc.

Czytaj w LEX: Rodzaje benefitów proponowanych przez pracodawców >

Ranking benefitów

Według raportu „Świadczenia dodatkowe w oczach pracowników” firmy Sedlak & Sedlak, w 2019 r. benefity oferowało 82 proc. pracodawców, a ich popularność z roku na rok rośnie. Są one powszechne w dużych i wielkich firmach, które prześcigają się w poszerzaniu oferty o coraz bardziej oryginalne świadczenia. W roku 2019 oferowało je 94 proc. dużych i aż 96 proc. wielkich firm.
Zdecydowanie najczęściej występującym dodatkiem w ofercie świadczeń pozapłacowych są szkolenia zawodowe. 98 proc. firm deklaruje, że umożliwia pracownikom korzystanie z tego rodzaju szkoleń. W rankingu benefitów wysoko plasują się również samochody służbowe, oferowane pracownikom do wyłącznego użytku (85 proc. firm). Natomiast do trzech najrzadziej oferowanych świadczeń dodatkowych, z których mogą skorzystać pracownicy należą: dopłaty do przedszkola i żłobka, dodatkowo płatny urlop i pracowniczy program przyznawania akcji. W swojej ofercie ma je odpowiednio 6 proc., 8 proc. i 11 proc. firm.

Czytaj w LEX: Benefity w nowoczesnej formie – system kafeteryjny. Świadczenia on-line w SAP Polska Sp. z o.o. >

W mniejszych organizacjach sytuacja wygląda nieco inaczej. Bo otrzymują one oferty od firm dostarczających świadczenia mniej atrakcyjne cenowo, przez co małe firmy mogą oferować mniej zróżnicowany pakiet ekstra świadczeń. W swojej ofercie miało je 38 proc. mikro firm, 71 proc. małych oraz 86 proc. średnich przedsiębiorstw.
I tak, pracownicy małych i średnich przedsiębiorstw korzystali z rozszerzonego pakietu opieki medycznej (64,7 proc.) oraz karnetów na siłownię i do klubów fitness (43,9 proc.). Popularne były również ubezpieczenie na życie oraz szkolenia i kursy zawodowe.

Czytaj w LEX: Nowe technologie, światowe trendy w zarządzaniu benefitami - studium przypadku firmy MeadWestvaco >

Ponad 1/3 (36,4 proc.) pracowników małych i średnich firm za najatrakcyjniejszy benefit wskazała rozszerzony pakiet opieki medycznej. Co ciekawe, popularność dodatkowego pakietu opieki medycznej rosła wraz z wiekiem pracowników. O ile bowiem w przedziale wiekowym 18-25 lat korzystanie z tego benefitu deklarowało 65,1 proc. respondentów, o tyle w przedziale 26-30 lat – już 72,3 proc. badanych, a w przedziale 31-40 lat – 71 proc.
Odwrotny trend widoczny był natomiast w przypadku karnetów na siłownię i do klubów fitness. O ile bowiem 62,7 proc. ankietowanych pracowników w wieku 18-25 lat korzystało z tej formy benefitu, o tyle w mniejszym stopniu korzystali starsi w przedziale wiekowym 26-30 i 31-40 lat – odpowiednio 60,7 proc. i 50,3 proc.

Czytaj w LEX: Ocena oddziaływania motywacyjnego dostępnego pakietu wynagrodzeń i świadczeń (pakiet przykładowy) >

Pożądanym świadczeniem była też opieka stomatologiczna oraz szkolenia językowe – tak zdecydowało odpowiednio 26,6 proc. i 26,4 proc. ankietowanych pracowników. Poza podium znalazły się: karnety na siłownię i do klubów fitness oraz szkolenia zawodowe.
Jednak nie zawsze preferencje pracowników pokrywają się z ofertą pracodawców, tak jak to ma miejsce w przypadku najbardziej pożądanego świadczenia, czyli dodatkowego pakietu opieki medycznej, który oferuje również najwięcej pracodawców. Bo np. opiekę stomatologiczną, uznaną za najbardziej pożądaną przez blisko 30 proc. pracowników, oferuje jedynie 10 proc. firm.

 

Sprawdź również książkę: Projektowanie systemów podwyżkowych >>


Masaże i dojazdy

Z raportu pt. „Benefity – czyli co motywuje pracowników”, przygotowanego przez portal Pracuj.pl w 2019 r. wynika, że 20 proc. badanych oczekuje od pracodawcy benefitu w postaci dofinansowania dojazdów do pracy. Pod tym pojęciem kryją się zarówno samochody służbowe, jak i dofinansowanie do komunikacji, umożliwienie korzystania z wypożyczalni samochodów, skuterów i rowerów. To prawdziwa rewolucja w benefitach.

Czytaj w LEX: Event jako narzędzie motywowania pozapłacowego >

Z kolei badanie PwC (Raport „Health and Well-being Touchstone”, 2019) pokazuje, że 64 proc.  firm w Stanach Zjednoczonych wprowadziło już benefity pracownicze mające na celu redukcję stresu i poprawę zdrowia. Pracodawcy zza oceanu doskonale zdają sobie sprawę, że wypoczęty pracownik to szczęśliwy i wydajny pracownik. Trend ten małymi kroczkami pojawia się również w Polsce – stąd pojawienie się świadczeń z kategorii well-being, obejmujących na przykład masaże w miejscu pracy czy zajęcia fitness.  
Natomiast z danych portalu Pracuj.pl wynika, że ponad połowa badanych osób oczekuje dofinansowania do obiadów. Coraz popularniejszymi benefitami są już darmowe lunche, owoce czy soki. Trend ten można już zauważyć w wielu ogłoszeniach o pracę.

Czytaj w LEX: Indywidualny „pakiet socjalny” - dodatkowy element wynagradzania pracowników >

 


Benefity czasem opodatkowane

Pracownicy powinni jednak pamiętać, że benefity nie zawsze na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) będą potraktowane przez urząd skarbowy jako nieodpłatne świadczenie. Wszystko przez niejasne kryteria, które wciąż budzą wiele wątpliwości.
- Kwestie związane z opodatkowaniem nieodpłatnych świadczeń dla pracowników od lat budzą wiele wątpliwości. Problemu do końca nie rozwiązał również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13). Trybunał określił w nim, że za przychód pracownika można uznać tylko takie nieodpłatne świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. Przy czym korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, a nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów – przypomina Grzegorz Grochowina, starszy menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce. I dodaje: - Obecnie w przypadku kwalifikacji wielu świadczeń sądy administracyjne również nie prezentują jednolitej linii orzeczniczej. Przykładem takiej niejednolitej linii orzeczniczej mogą być noclegi zapewniane pracownikom przez pracodawcę czy dojazdy do miejsca pracy.

Czytaj również: Prywatna opieka zdrowotna i ubezpieczenie na życie to najbardziej pożądane benefity 2019 roku