Główny Urząd Statystyczny opublikował w piątek informację o aktywności ekonomicznej ludności Polski w I kwartale 2022 r. Z danych GUS wynika, że w porównaniu z IV kwartałem 2021 r. liczba osób aktywnych zawodowo zmniejszyła się o 28 tys., tj. o 0,2 proc. (na co wpływ miały także zmiany sezonowe na rynku pracy), zaś w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku populacja aktywnych zawodowo wzrosła (o 130 tys., tj. o 0,8 proc.). Udział aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie osób w wieku 15–89 lat w I kwartale 2022 r. był wyższy wśród mężczyzn i wynosił 66,1 proc., natomiast w populacji kobiet odsetek ten kształtował się na poziomie 50,5 proc. (odpowiednie wartości dla osób w wieku produkcyjnym to 83,5 proc. oraz 76,0 proc.). Analogiczne wskaźniki dla mieszkańców miast oraz mieszkańców wsi wynosiły odpowiednio: 58,0 proc. i 57,8 proc. (w wieku produkcyjnym: 82,2 proc. i 76,9 proc.).
Co ważne, wskaźnik opisujący relację liczby osób niepracujących (bezrobotnych w wieku 15–74 lata i biernych zawodowo w wieku 15–89 lat) do liczby osób pracujących (w wieku 15–89 lat) zwiększył się w stosunku do poprzedniego kwartału, natomiast zmniejszył się w porównaniu z analogicznym okresem 2021 r. W I kwartale 2022 r. na 1000 osób pracujących przypadało 781 osób bez pracy w wieku 15-89 lat (w IV kwartale 2021 r. i w I kwartale 2021 r. odpowiednio: 776 i 819 osób).
Czytaj również: GUS: Poza rynkiem pracy w 2020 r. pozostawało prawie 9,2 mln osób w wieku 50 lat i więcej
Pracujący w wieku 15–89 lat według BAEL
Osoby pracujące stanowiły w I kwartale 2022 r. 56,2 proc. ludności w wieku 15–89 lat. W porównaniu z IV kw. 2021 r. wskaźnik zatrudnienia zmniejszył się o 0,1 p. proc., natomiast w odniesieniu do analogicznego okresu poprzedniego roku zwiększył się o 1,2 p. proc. Był on wyższy w zbiorowości mężczyzn (64 proc.) niż kobiet (48,9 proc.). W I kwartale 2022 r. populacja pracujących w wieku 15–89 lat liczyła 16714 tys. osób i zmniejszyła się względem poprzedniego kwartału (o 66 tys., tj. o 0,4 proc.), natomiast wzrosła w porównaniu z 1 kwartałem 2021 r. (o 281 tys., tj. 1,7 proc.). Uwzględniając podział według płci, liczba pracujących zmniejszyła się w skali kwartału zarówno wśród mężczyzn (spadek o 45 tys., tj. o 0,5 proc.), jak i kobiet (spadek o 21 tys., tj. o 0,3 proc.). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania spadek liczby pracujących wystąpił wśród mieszkańców miast – o 0,7 proc. (o 75 tys. osób), natomiast na wsi liczebność pracujących utrzymała się na podobnym poziomie. W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku wzrost liczby pracujących wystąpił niezależnie od płci, jak i miejsca zamieszkania.
Nadal wśród pracujących przeważali mężczyźni, którzy stanowili 54,6 proc. (tj. 9127 tys.) tej zbiorowości. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania odsetek pracujących mieszkańców miast wyniósł 59,7 proc. (tj. 9980 tys. osób).
Według GUS, w ujęciu kwartalnym odnotowano spadek wskaźnika zatrudnienia we wszystkich analizowanych grupach z wyjątkiem mieszkańców wsi, gdzie wskaźnik utrzymał się na takim samym poziomie (spadek: wśród mężczyzn o 0,2 p. proc., w populacji kobiet o 0,1 p. proc., w miastach o 0,3 p. proc.). W skali roku natomiast odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia niezależnie od płci i miejsca zamieszkania (największy wzrost – o 1,4 p. proc. wystąpił wśród kobiet, a biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania – wśród osób zamieszkujących obszary miejskie – o 1,3 p. proc.).
W I kwartale 2022 r. 15641 tys. osób wykonywało pracę w pełnym wymiarze czasu, natomiast 1073 tys. pracowało w niepełnym wymiarze. W porównaniu z IV kwartałem 2021 r. liczba pracujących na pełen etat zmniejszyła się o 154 tys., tj. o 1 proc., zaś zwiększyła się liczba pracujących w niepełnym wymiarze o 88 tys., tj. o 8,9 proc. W ujęciu rocznym odnotowano wzrost liczby osób pracujących na pełen etat o 293 tys., tj. o 1,9 proc., natomiast liczba pracujących w niepełnym wymiarze utrzymała się na zbliżonym poziomie. Średnia liczba godzin przepracowanych w badanym tygodniu w głównym miejscu pracy wynosiła 39,6 godziny i była nieznacznie wyższa od notowanej w IV kwartale 2021 r., jak i w porównaniu z 1 kwartałem 2021 r. (odpowiednio: o 0,7 godziny i 0,3 godziny). Udział pracowników zatrudnionych w firmach/instytucjach publicznych lub u prywatnego pracodawcy w ogólnej liczbie pracujących wynosił 80,2 proc. (13409 tys. osób) i zmniejszył się w skali kwartału o 0,2 p. proc., natomiast w porównaniu z I kwartałem 2021 r. zwiększył się – o 0,2 p. proc. Wzrósł natomiast w ujęciu kwartalnym oraz rocznym udział pracujących na własny rachunek odpowiednio: o 0,2 p. proc. i 0,3 p. proc. i wynosił 18,7 proc. (3125 tys. osób).
Zdecydowana większość pracowników zatrudnionych w firmach/instytucjach publicznych lub u prywatnego pracodawcy wykonywała swoją pracę w oparciu o umowę na czas nieokreślony (85 proc., tj. 11395 tys.). Udział ten w skali kwartału zmniejszył się o 0,4 p. proc., natomiast w ujęciu rocznym wzrósł o 1,2 p. proc.
Biorąc pod uwagę rodzaj działalności głównego miejsca pracy, w I kwartale 2022 r. największy wzrost liczby pracujących w porównaniu z poprzednim kwartałem odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 85 tys.), opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (o 55 tys.) oraz w działalności finansowej i ubezpieczeniowej (o 24 tys.). Największy spadek dotyczył natomiast administracji publicznej i obrony narodowej (o 72 tys.), edukacji (o 53 tys.) oraz handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów samochodowych włączając motocykle (o 36 tys.).
Pandemia a praca w domu i praca zdalna
Pandemia COVID-19 w podobnym stopniu, jak w poprzednim kwartale, wpłynęła na miejsce wykonywania pracy. W I kwartale 2022 r. liczba osób wykonujących swoją pracę w domu, zwykle lub czasami, wyniosła 2450 tys., co stanowiło 14,7 proc. wszystkich pracujących (w IV kwartale 2021 r. wynosiła 2206 tys., tj. 13,1 proc., zaś w I kwartale 2021 r. 3224 tys., tj. 19,6 proc.). Wśród tej zbiorowości 975 tys. osób (tj. 39,8 proc.) pracowało w domu z powodu sytuacji związanej z pandemią COVID-19 (w IV kwartale 2021 r. było to 755 tys., tj. 34,2 proc., natomiast w I kwartale 2021 r. 2003 tys., tj. 62,1 proc.). W I kwartale 2022 r. w formie pracy zdalnej (nie jest tu uwzględniane miejsce wykonywania pracy) swoje obowiązki zawodowe wykonywało zwykle lub czasami 1564 tys. osób (co stanowiło 9,4 proc. wszystkich pracujących), spośród których 70,6 proc. pracowało w tej formie z powodu pandemii COVID-19 (w IV kw. 2021 r. pracę zdalną wykonywało 1139 tys., tj. 6,8 proc. wszystkich pracujących, z czego 69,2 proc. z powodu pandemii, natomiast w I kwartale 2021 r. było to 2422 tys., tj. 14,7 proc. wszystkich pracujących, z czego 89,7 proc. z powodu pandemii).
Bezrobotni w wieku 15–74 lat według BAEL
Osoby bezrobotne stanowiły w I kw. 2022 r. 3,1 proc. ludności aktywnej zawodowo w wieku 15–89 lat. W porównaniu z IV kw. 2021 r. stopa bezrobocia zwiększyła się o 0,2 p. proc., natomiast w odniesieniu do analogicznego okresu poprzedniego roku zmniejszyła się o 0,9 p. proc. Jej natężenia było niższe wśród populacji kobiet niż mężczyzn (odpowiednio 3 proc. wobec 3,2 proc.). W I kwartale 2022 r. populacja osób bezrobotnych w wieku 15–74 lata liczyła 536 tys. i zwiększyła się w porównaniu z IV kwartałem 2021 r. (o 39 tys., tj. o 7,8 proc.), natomiast zmniejszyła się w stosunku do analogicznego okresu 2021 r. (o 151 tys., tj. o 22 proc.).
Wzrost liczby osób bezrobotnych w porównaniu z poprzednim kwartałem wystąpił niezależnie od płci, przy czym był większy wśród mężczyzn (o 32 tys., tj. o 12,1 proc.), niż wśród kobiet (o 6 tys., tj. o 2,6 proc.). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, większy wzrost wystąpił wśród mieszkańców miast (o 31 tys., tj. o 11,2 proc.), niż wśród mieszkańców wsi (o 6 tys., tj. o 2,7 proc.). Jak twierdzi GUS, ograniczenie bezrobocia w okresie roku odnotowano we wszystkich analizowanych subpopulacjach, przy czym uwzględniając podział według płci w większym stopniu wystąpiło wśród mężczyzn (spadek o 86 tys., tj. o 22,5 proc.), a biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania – wśród mieszkańców miast (spadek o 102 tys., tj. o 24,8 proc.). Większość zbiorowości bezrobotnych to mężczyźni – 55,4 proc., tj. 297 tys. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, mieszkańcy miast stanowili 57,6 proc. tej grupy, tj. 309 tys.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom I, Tom II >>
Osoby bierne zawodowo w wieku 15–89 lat według BAEL
Osoby bierne zawodowo stanowiły w I kw. 2022 r. 42 proc. ogółu ludności w wieku 15–89 lat. - Odsetek ten ukształtował się na tym samym poziomie w porównaniu z poprzednim kwartałem, natomiast zmniejszył się w ujęciu rocznym (spadek o 0,7 proc.). W I kwartale 2022 r. populacja osób biernych zawodowo w wieku 15–89 lat liczyła 12511 tys. Ukształtowała się na nieco niższym poziomie względem IV kwartału 2021 r. (o 18 tys., tj. o 0,1 proc.), natomiast w odniesieniu do 1 kwartału 2021 r. odnotowano znacznie większy spadek liczebności tej grupy (o 267 tys., tj. 2,1 proc.). Odnotowane w skali roku istotne zmniejszenie się populacji, było niezależnie od płci, jak i miejsca zamieszkania (największy spadek – o 2,5 p. proc. odnotowano wśród kobiet, a biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania – wśród osób zamieszkujących obszary miejskie – o 2,3 p. proc.).
Ponad połowę wśród osób biernych zawodowo stanowiły kobiety – 61,4 proc., tj. 7683 tys. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, mieszkańcy miast stanowili 59,4 proc. tej zbiorowości (tj. 7436 tys.).
-Populacja biernych zawodowo jest specyficzną, jeżeli chodzi o zasoby dla rynku pracy. W ramach tej zbiorowości znajdują się bowiem zarówno osoby, które jeszcze nie weszły na rynek pracy (w tym większość uczącej się młodzieży), osoby, które już definitywnie z rynku pracy odeszły albo nigdy na rynek pracy nie trafią (część emerytów, rencistów, osoby utrzymujące się z innych źródeł niż praca), ale też osoby, które weszły na rynek pracy, potem częściowo się zdezaktywizowały i po przerwie na ten rynek pracy zechcą powrócić. W 1 kwartale 2022 r. w zbiorowości osób biernych zawodowo w wieku 15–74 lata, liczącej 10331 tys. (dla tej grupy wieku ustalana była przyczyna bierności) ponad połowę stanowili emeryci (51,5 proc.), a drugą w kolejności grupą byli uczniowie i studenci (21,6 proc.). Natomiast w przypadku osób biernych zawodowo w wieku produkcyjnym (4132 tys.) najczęstszymi przyczynami bierności były: nauka i podnoszenie kwalifikacji (29,8 proc.), choroba, niepełnosprawność (24,3 proc.), obowiązki rodzinne (19,2 proc.), zniechęcenie bezskutecznością poszukiwań pracy (1,4 proc.) oraz emerytura (9,9 proc.) – czytamy w informacji GUS.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.