Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .

  • Czy nieruchomość pozostaje w dyspozycji/władaniu gminy?
  • W jaki sposób trwały zarząd ogranicza właściciela nieruchomości?


Odpowiedź

Oddanie nieruchomości w trwały zarząd nie powoduje wyłączenia jej z zasobu nieruchomości gminnych, niemniej jednak ogranicza właściciela we władaniu nieruchomością oddaną w trwały zarząd – szczegóły w uzasadnieniu.

Trwały zarząd

Trwały zarząd w świetle przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) – dalej u.g.n., nie jest prawem rzeczowym ani formą umowy cywilnoprawnej uprawniającej do władania nieruchomością, lecz jest publicznoprawną formą władania nieruchomością przez określoną jednostkę organizacyjną (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 czerwca 2004 r., I SA 2372/02, LEX nr 159015).

W trwały zarząd może zostać oddana nieruchomość będąca własnością lub będąca w wieczystym użytkowaniu podmiotu oddającego ją w trwały zarząd, a przy tym – zgodnie z art. 43 ust. 5 u.g.n. – nieruchomość taka może zostać oddana w trwały zarząd jedynie jednostce organizacyjnej należącej do podmiotu oddającego nieruchomość w trwały zarząd. Zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 1 u.g.n. jednostka organizacyjna może korzystać z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania i w tym celu (a nie w dowolnym celu!) może również, zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 2 u.g.n., dokonywać zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, przy czym może się to odbyć jedynie za zgodą organu nadzorującego (daną jednostkę).

Jednostka organizacyjna ma też prawo do oddania, zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 3 u.g.n., obciążonej trwałym zarządem nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż okres, na który został ustanowiony trwały zarząd. W takim przypadku musi zawiadomić właściwy organ i organ nadzorujący (jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do 3 lat) albo uzyskać zgodę tych organów (jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony).

Zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Trzeba mieć na uwadze, iż ustanowienie, na rzecz gminnej jednostki organizacyjnej, trwałego zarządu nieruchomością stanowiącą własność lub znajdującej się w użytkowaniu wieczystym gmin pozbawia wójtów, burmistrzów czy prezydentów miast możliwości ich wynajmowania, wydzierżawiania lub oddawania ich w użytkowanie.

Pozostawanie nieruchomości gminnej w trwałym zarządzie jej jednostki organizacyjnej pozbawia także rady gmin możliwości określania zasad ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata w oparciu o przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) – por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 stycznia 2012 r., sygn. II SA/Gl 730/11, LEX nr 1106273. Z drugiej strony, zarządca działający w stosunku trwałego zarządu jest przedstawicielem ustawowym właściciela. W stosunkach z osobami trzecimi zarządca występuje jako strona i składa oświadczenia woli, ale nie działa w imieniu własnym lecz w imieniu reprezentowanego.

Stroną umów cywilnych dotyczących nieruchomości zawieranych przez tę jednostkę, jest więc jednostka samorządu terytorialnego jako właściciel tej nieruchomości, przez co umowy te należy traktować jako zawarte z właścicielem – por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 sierpnia 1996 r. sygn. FPK 9/96, ONSA 1996/4/152. Oddanie nieruchomości w trwały zarząd nie powoduje wyłączenia jej z zasobu nieruchomości gminnych.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .