Powód, syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w upadłości likwidacyjnej wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew, domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 4.980 zł wraz z odsetkami.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazano, że pozwany był członkiem SKOK, który wniósł i opłacił dobrowolne nadobowiązkowe udziały, zewidencjonowane wraz z udziałem obowiązkowym na rachunku bankowym funduszu udziałowego SKOK. Łączna kwota wpłaconych przez pozwanego udziałów obowiązkowych i nadobowiązkowych stanowiła równowartość kwoty dochodzonej pozwem.

W lutym 2015 r. ogłoszono upadłość SKOK z możliwością zawarcia układu, by następnie, postanowieniem sądu rejonowego z 19 marca 2015 r. zmienić opcję prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego.

Czytaj też: Łukasz Chmielniak: Syndyk udostępnia korespondencję upadłemu, ale nie dostarcza>>
 

Pokrycie straty bilansowej

Następnie powód wskazał, że w 2014 r. SKOK odnotował stratę bilansową w wysokości ponad 2 mld zł i dlatego decyzją z 17 marca 2015 r. zarządca masy upadłości, zaliczył w całości środki zgromadzone w ramach funduszu zasobowego i funduszu udziałowego oraz wszelkie udziały wpłacone przez członków SKOK na pokrycie powstałej straty bilansowej. Na skutek dokonanego zaliczenia wysokość straty bilansowej uległa zmniejszeniu.

Jednak strata bilansowa nie została w całości pokryta z funduszu zasobowego i funduszu udziałowego więc syndyk stwierdził, że członkowie SKOK ponoszą odpowiedzialność za jej stratę bilansową do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów obowiązkowych i nadobowiązkowych, ograniczając tę odpowiedzialność w ten sposób, że każdy członek SKOK został zobowiązany do dopłaty 100 proc. wartości wpłaconych udziałów.

Wobec powyższego syndyk wezwał pozwanego do zapłaty kwoty stanowiącej równowartość wpłaconych przez niego udziałów, czego jednak pozwany nie uczynił.

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wydanym w 2018 r. sąd nakazał pozwanemu M. G. w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacić syndykowi masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w upadłości likwidacyjnej kwotę 4.980 zł wraz z odsetkami ustawowymi.

Zobacz procedurę w LEX: Nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym >

Sąd rejonowy uznał, że należało przychylić się do stanowiska powoda, iż pozwany, składając podpisaną deklarację członkowską stał się członkiem SKOK., godząc się na to, że z mocy ustawy uczestniczy w pokrywaniu poniesionej przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową straty.

Czytaj w LEX: Elektroniczne postępowanie upominawcze >

W ocenie sądu rejonowego słusznie też strona powodowa wskazała, że odpowiedzialność członków kasy za straty powstałe w kasie może zostać podwyższona w statucie kasy do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów. Taka możliwość została przewidziana w § 59 ust. 5 Statutu SKOK.

Sąd rejonowy uwzględnił powództwo w całości.

Prokurator domaga się sprawiedliwości

Skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, powołując się na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, Prokurator Generalny – zaskarżył wyrok w całości.

Zobacz procedurę w LEX: Wniesienie skargi nadzwyczajnej od orzeczenia sądu powszechnego w sprawie cywilnej >

Według prokuratora syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej nie był władny ustalić, w drodze decyzji, iż członkowie SKOK ponoszą odpowiedzialność za stratę bilansową Kasy do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów. A zatem syndyk nie mógł żądać od członków Kasy dopłaty 100 proc. wartości posiadanych i wpłaconych udziałów.

SN oddala skargę prokuratora

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych stwierdziła, że skarga jest niezasadna. Dlatego, że zaskarżony nakaz zapłaty zapadł przed podjęciem przez Sąd Najwyższy uchwały z 12 grudnia 2019 r.( III CZP 42/19).

Sąd Rejonowy w L., podejmując przedmiotowe orzeczenie, nie mógł zatem posłużyć się, choćby pomocniczo, treścią wskazywanej uchwały przy dokonywaniu wykładni przepisu art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Skoro  pozwany prowadził działalność przestępczą na szkodę Kasy – skutkującą powstaniem w jej majątku szkody o znacznej wartości, ok. 990 tys. zł , to uwzględnienie rozpoznawanej skargi nadzwyczajnej na rzecz członka SKOK jest niemożliwe - zaznaczył sędzia sprawozdawca Paweł Księżak.  

Nie do pogodzenia z tą nadrzędną z punktu widzenia dopuszczalności i zasadności skargi nadzwyczajnej zasadą jest bowiem sytuacja, w której ochrona w postępowaniu skargowym miałaby zostać udzielona na rzecz osoby, która dopuszczając się przestępstwa naruszyła zasady współżycia społecznego – co, jak wynika z powyższych uwag, dostrzega także sam Prokurator Generalny.

Sygnatura akt I NSNc 117/20, wyrok z 20 stycznia 2021 r.