Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, w tym prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, jak również wspólnicy spółki jawnej, umowę której zawarły wyłącznie osoby fizyczne, mogą – pod pewnymi warunkami – wybrać jako formę zapłaty podatku dochodowego ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Owe warunki to nieprzekroczenie progów przychodów oraz niewykonywanie działalności gospodarczej w obszarach, dla których prawodawca wprowadza opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali lub liniowo).
Ryczałt od przychodów opodatkowanych stanowi uproszczoną formułę opłacana podatku, a w niektórych przypadkach pozostaje znacznie bardziej atrakcyjny finansowo niż podatek płacony na zasadach ogólnych.
Istotą ryczałtu jest to, że opodatkowany – według różnych stawek ryczałtu, w zależności od zakresu działalności – jest nie dochód a przychód osiągany przez podatnika.
W konsekwencji tego, na potrzeby zdefiniowania i zapłaty takiego podatku nie są rozliczane koszty uzyskania przychodu.
To oczywiście determinuje bardzo istotne uproszczenie w księgowości podatkowej, ale absolutnie nie oznacza całkowitej swobody i dowolności w zakresie prowadzenia ewidencji.

W dalszej części niniejszego poradnika, na praktycznych przykładach, zostały przedstawione zasady, jakimi powinieneś kierować się, i o których koniecznie musisz pamiętać prowadząc ewidencje będąc podatnikiem, który opodatkowuje przychód w sposób zryczałtowany, płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Jakie ewidencje musi prowadzić „ryczałtowiec"?
Jeżeli zdecydowałeś się na opłacanie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych to obligatoryjnie musisz zaprowadzić:
1. wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
2. ewidencję wyposażenia,
3. ewidencję przychodów.
Dwie pierwsze ewidencje (a dokładniej wykaz i ewidencję) prowadzisz przez cały okres działalności, trzecią – czyli ewidencję przychodów – oddzielnie dla każdego roku i to z podziałem na miesiące.
 
1. Wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
Już w tym miejscu muszę zaznaczyć, że wykaz środków trwałych, wartości niematerialnych oraz ewidencję wyposażenia prowadzisz, chociaż nie dokonujesz odpisów amortyzacyjnych i nie rozliczasz ceny zakupu w kosztach podatkowych.
Co ważne, dokonując klasyfikacji składnika majątku musisz kierować się tymi samymi kryteriami co podatnik opłacający podatek na zasadzie ogólnej (a nie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).
Przykład 1
Podatnik zakupił maszynę, która ma mu służyć w działalności gospodarczej. Wartość takiej maszyny wyniosła 5000 zł. Urządzenie zostało zakupione na potrzeby wykonania jednej usługi, która będzie świadczona przez okres 7-8 miesięcy. Podatnik ów opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W związku z tym stanął przed dylematem czy nie należałoby uwzględnić takiej maszyny w wykazie środków trwałych. Ze względu jednak na to, że przewidywany okres używania maszyny był krótszy niż rok, finalnie podatnik zdecydował, iż nie będzie uzasadnionym wpisywanie takiego składnika majątku do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Weź pod uwagę to, że w wykazie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, dokładnie tak jak podatnik opłacający podatek na zasadach ogólnych, uwzględniasz również te składniki majątku trwałego, które z uwagi na swój charakter nie podlegają amortyzacji (oczywiście u podatników nie opłacających ryczałtu).
Przykład 2
Pan Michał wykonuje działalność gospodarczą. Uzyskiwane w ramach takiej działalności przychody pan Michał opodatkowuje płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W 2012 r. pan Michał kupił grunt, na którym zamierza wybudować warsztat. Ze względu na to, że ów grunt będzie służył działalności gospodarczej pana Michała, chociaż grunt nie polega amortyzacji nawet u podatnika opłacającego podatek na zasadach ogólnych, prawidłowo został wprowadzony do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
PAMIĘTAJ!
W wykazie nie ujmujesz budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych i własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, a także spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
W całym okresie wykonywania działalności musisz prowadzić jeden wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
 
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy