Memorandum jest efektem ustaleń ministrów środowiska Polski i Czech, które miały miejsce w maju tego roku w Warszawie. Zawarte w nim propozycje zobowiązań w zakresie działań naprawczych zmierzających do poprawy jakości powietrza na granicy polsko-czeskiej odzwierciedlają także ustalenia z ostatniego spotkania ministrów środowiska Grupy Wyszehradzkiej (Słowacja, marzec 2011). Za priorytetowe uznano wówczas wspólne działania na rzecz poprawy jakości powietrza, w szczególności związane z ograniczeniem emisji pyłów.

Dokument podpisany dzisiaj przez ministrów Andrzeja Kraszewskiego i Tomáša Chalupę pozwoli podnieść rangę wykonywanych już działań w zakresie ochrony powietrza w rejonie przygranicznym w regionie śląsko-morawskim i województwie śląskim.

- Jakość powietrza w regionie przygranicznym Śląska i Moraw nie jest najlepsza, co ma niekorzystny wpływ na środowisko naturalne a przede wszystkim na zdrowie i jakość życia mieszkańców. Aby zwiększyć efekty już realizowanych działań naprawczych w tym regionie, konieczne było wsparcie polskiego i czeskiego resortu środowiska dla inicjatyw realizowanych na szczeblu lokalnym – powiedział minister Andrzej Kraszewski. - Dzisiejsze spotkanie potwierdza modelową współpracę obu krajów w zakresie ochrony środowiska, zmierzającą do poprawy jakości powietrza na granicy polsko-czeskiej.

Warto zauważyć, że polsko-czeska współpraca w zakresie ochrony powietrza w rejonach przygranicznych została zainicjowana kilka lat temu w ramach „Programu współpracy pomiędzy Ministerstwem Środowiska Rzeczypospolitej Polskiej i Ministerstwem Ochrony Środowiska Republiki Czeskiej w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego w okresie 2004-2005” ustalonego podczas IV Posiedzenia Polsko-Czeskiej Komisji Mieszanej ds. Środowiska. Utworzono też polsko-czeską Grupę Roboczą ds. Jakości Powietrza w rejonach przygranicznych. Współpraca polega głównie na opracowywaniu przez obie strony programów ochrony powietrza dla województwa śląskiego i regionu śląsko-morawskiego oraz działaniach naprawczych mających na celu poprawę jakości powietrza w tych rejonach.

Określone w memorandum założenia, dotyczące dalszego obniżania poziomu zanieczyszczenia powietrza w regionie przygranicznym, podniesienia efektywności w wykorzystaniu instrumentów zarządzania jakością powietrza, a także intensyfikacji wymiany informacji i wsparcia Ministrów Środowiska obu krajów w wykorzystaniu środków finansowych z programów Unii Europejskiej, są wynikiem dotychczasowych czterech spotkań Grupy Roboczej ds. Jakości Powietrza w rejonach przygranicznych.

Minister Kraszewski przypomniał, że wspólne inicjatywy obu krajów na rzecz ochrony powietrza na szczeblu regionalnym przekładają się na konkretne działania polsko-czeskiej grupy roboczej ds. jakości powietrza. Podczas jej ostatniego spotkania, które odbyło się 18 i 19 maja br. w Warszawie, omawiano kwestie dotyczące realizacji Wspólnej Strategii Zarządzania Jakością Powietrza w regionie Morawsko-Śląskim oraz Województwie Śląskim, w ramach którego realizowane są programy AIR SILESIA oraz CLEANBORDER.

Celem pierwszego jest poprawa jakości powietrza w tym rejonie poprzez ustanowienie i wdrożenie wspólnej strategii. Dzięki projektowi realizowane są zadania m.in. z zakresu inwentaryzacji źródeł emisji zanieczyszczeń, realizacji wspólnych pomiarów zanieczyszczeń powietrza, oceny transgranicznego charakteru zanieczyszczeń czy wdrożenia systemu przekazu informacji o zanieczyszczeniu powietrza.

Program badawczy CLEANBORDER „Polepszanie jakości powietrza w regionie przygranicznym Czechy-Polska" służy ocenie roli emisji pyłu z procesów ogrzewania mieszkań w kształtowaniu stężeń zanieczyszczenia powietrza i wskazaniu działań prowadzących do obniżenia tej emisji na przykładzie 3 wybranych gmin po polskiej i czeskiej stronie.

Przypomnijmy, że podczas ostatniego spotkania grupy roboczej ds. jakości powietrza resorty środowiska Polski i Czech zobowiązały się do rekomendowania wymienionych projektów w trakcie ubiegania się o dodatkowe środki na realizację zadań po roku 2015.