Od 28 kwietnia obowiązuje nowelizacja ustawy o świadectwach energetycznych. Nowe przepisy są dużo bardziej rygorystyczne od tych obowiązujących wcześniej. Takie świadectwo musi posiadać m.in. każde wynajmowane i sprzedawane mieszkanie. Za brak świadectwa grozi grzywna do 5 tys. złotych.
Niestety, nowe przepisy są częściowo martwe.
Czytaj:
Koniec z kupnem fikcyjnych świadectw energetycznych przez internet - wchodzą w życie nowe przepisy>>
MRiT: Świadectwa energetyczne niewymagane dla nieruchomości wykorzystywanych na własny użytek>>
Nie działa centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Ministerstwo Rozwoju i Technologii uspokaja. Jak tłumaczy w odpowiedzi na pytanie Prawo.pl, w ostatnich dniach prowadzone były prace serwisowe, dlatego dostęp był utrudniony. Obecnie mogą jeszcze pojawiać się przejściowe problemy z dostępem do niektórych funkcjonalności rejestru, ale mają one wyłącznie charakter krótkoterminowy.
Nie ma rejestru, nie ma świadectwa
Jeżeli właściciel nieruchomości nie posiada świadectwa, a chciałby je uzyskać po 28 kwietnia, to dopóki rejestr nie ruszy, nie będzie miał takiej możliwości.
- Zgodnie bowiem z nowymi przepisami, świadectwa energetyczne – niezależnie od tego, czy sporządzone są w postaci elektronicznej, czy papierowej – muszą zawierać numer nadany w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Brak rejestru oznacza zaś brak numeru, a brak numeru - brak świadectwa - tłumaczy dr Tomasz Ludwik Krawczyk, adwokat z GKR Legal.
Certyfikaty sporządza się bowiem przy pomocy centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. - Wszelkie więc uchybienia, zakłócenia w prawidłowym działaniu, czy awarie techniczne centralnego rejestru, będą powodowały istotne utrudnienia nie tylko w zakresie zapewnienia samego sporządzania świadectw, ale również w zakresie sporządzania protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji, które również przygotowuje się z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr - wyjaśnia Joanna Maj, radca prawny w Urzędzie Miasta w Sosnowcu oraz of counsel w kancelarii prawnej Pracownia Prawa Gospodarczego Drogoń, Sośniak-Jagielińska Radcy prawni sp.p.
Nie mają takiego problemu właściciele nieruchomości, dla których świadectwa zostały wydane przed 28 kwietnia br. W ich wypadku opóźnienie w uruchomieniu rejestru nie będzie miało znaczenia. Świadectwa będą mogły być bowiem wykorzystywane, np. przy transakcjach sprzedaży i najmu nieruchomości.
Czytaj: Za brak świadectwa energetycznego przy wynajmie grozi kara, ale to będzie martwy przepis>>
Kapliczka w bloku pozwoli zaoszczędzić na świadectwie energetycznym
Brak świadectwa zagrożony karą do 5 tys. zł
Brak świadectwa nie blokuje sprzedaży albo wynajęcia mieszkania (budynku), ponieważ przepisy nie uzależniają zawarcie umowy od przekazania świadectwa. - Jest to jednak wykroczenie zagrożone karą grzywny do 5 tys. zł. Oczywiście, dopóki rejestr nie działa, to nikt nie może być pociągnięty do odpowiedzialności, ponieważ odpowiedzialność za wykroczenia oparta jest na zasadzie winy. Jeżeli więc właściciel nie ma możliwości spełnienia ustawowego obowiązku, to nie można mu zarzucić jego niedopełnienia i nie można go ukarać - uspokaja mec. Tomasz Ludwik Krawczyk.
W opinii jednak dr. Piotra Pałki, radcy prawnego i wspólnika w DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych, obecny stan może doprowadzić do sytuacji, w której będą nakładane kary grzywny za brak zapewnienia przekazania świadectwa a nie będzie to spowodowane działaniem tych osób, ale niedziałającego systemu.
Sprawdź w LEX: Czy należy żądać świadectwa charakterystyki energetycznej do budynków wybudowanych w oparciu o pozwolenie wydane przed 19.09.2020 r.? >
Zabrakło wyobraźni?
Prawnicy nie mają wątpliwości. Ustawodawca po raz kolejny nie wyciągnął wniosków. Dlaczego nie zadbał o okres przejściowy?
- Jeżeli kilka dni po wejściu w życie ustawy nie działa kluczowy system dla sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej to znaczy, że nie dokonano należytej oceny skutków regulacji. Przecież można było przewidzieć, że skala rażenia tego aktu normatywnego jest wielka, a w konsekwencji należało przeprowadzić testy, które powinny poprzedzać możliwe do przewidzenia bardzo duże zainteresowanie korzystaniem z tego systemu - wskazuje mec. Piotr Pałka.
Sprawdź w LEX: Kto będzie karał za brak sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej i w jakich okolicznościach? >
Takiej sytuacji można było spokojnie uniknąć. - Aby uniknąć tej sytuacji można było wprowadzić rejestr przed wejściem w życie nowych przepisów, utrzymując przez pewien czas dualizm wystawiania świadectwa: w nowym i starym trybie. Wymagałoby to jednak, aby przyjazność ustawodawcy dla obywateli objawiła się w przepisach nowej ustawy, a nie – jak dotychczas – wyłącznie w ich uzasadnieniach, preambułach i deklaracjach projektodawców. Może kiedyś doczekamy takich czasów - uważa mec. Tomasz Ludwik Krawczyk