Planowana spalarnia śmieci w Krakowie będzie największą inwestycją w ostatnim 20-leciu na terenie miasta. Obsługiwać będzie ona dodatkowo 20 innych gmin. Pogorszy to stan powietrza w mieście i tak już jednym z najbardziej zanieczyszczonych w kraju – twierdzi Marek Ziemianin, prezes Stowarzyszenia „Zielona Mogiła”, które walczy w sądach o odstąpienie od budowy spalarni.


Miasto buduje spalarnię

Sprawa zaczęła się, gdy do Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta 7 października 2009 roku wpłynął wniosek spółki miejskiej "A" SA, o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia p.n. "Budowa Zakładu Przekształcaniu Odpadów przy ul. Giedroycia. w Krakowie." jako elementu projektu "Program gospodarki odpadami komunalnymi w K.". Obejmował on: instalację do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne przy zastosowaniu procesów termicznych lub chemicznych, "instalację do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych", instalację związaną z odzyskiem lub unieszkodliwieniem odpadów".

W uzasadnieniu wskazano, że przedsięwzięcia powiązane technologicznie zakwalifikowano jako jedno przedsięwzięcie wymagające obligatoryjnego przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Określony we wniosku teren nie jest objęty ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, za wyjątkiem części działki obejmującej przebieg sieci ciepłowniczej. W myśl art. 33 ustawy 6 listopada 2009 r. poinformowano mieszańców poprzez obwieszczenie zamieszczone na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta oraz w dzielnicy. W kwietniu 2012 r.


Stowarzyszenie "Zielona Mogiła" złożyło do Samorządowego Kolegium Odwoławczego wniosek o wyłączenie wszystkich pracowników urzędu Wydziału Kształtowania Środowiska od udziału w postępowaniu. W związku z czym, w odpowiedzi na pismo Samorządowego Kolegium Odwoławczego Prezydent Miasta przekazał całość akt sprawy do SKO.

Opinie Inspektorów

Postanowieniem z 13 maja 2010 r., SKO przekazało sprawę do Prezydenta Miasta jako organu właściwego do jej rozpoznania, zaś Prezydent Miasta wydał postanowienie o odmowie wyłączenia pracowników Wydziału Kształtowania Środowiska od udziału w prowadzonym przez Prezydenta Miasta postępowaniu. W treści uzasadnienia decyzji organu l instancji podniesiono, że w toku postępowania uzyskano ponowną opinię sanitarną Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia. W tej opinii czytamy, że nie zostaną naruszone obszary cenne przyrodniczo, zachowane będą istniejące korytarze ekologiczne oraz nie zostanie zachwiana spójność między istniejącymi obszarami Natura 2000 Projektowana inwestycja zlokalizowana jest poza obszarami Natura 2000.


Stowarzyszenie: wadliwy raport

Odwołanie od decyzji złożyło Stowarzyszenie "Zielona Mogiła", podnosząc zarzuty brak podstaw do nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. A także wskazało na wadliwość raportu ze względu na brak istotnych analiz i liczne uchybienia, brak porównania proponowanej techniki z najlepszymi dostępnymi technikami; brak analizy i oceny bezpośredniego wpływu przedsięwzięcia na zabytki, wystąpienie licznych rozbieżności między częścią opisową wniosku a mapą ewidencyjną. Stowarzyszenie twierdzi, że decyzja zapadła z naruszeniem prawa do składania uwag i wniosków, brak udziału w postępowaniu wszystkich stron, brak obligatoryjnych elementów decyzji oraz jej sentencji i uzasadnienia. @page_break@

Odwołanie złożyło także Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody, zarzucając: naruszenie listy kontrolnej do weryfikacji raportu o oddziaływaniu na środowisko zawartej w wytycznych U E.; a także ogólne wady w zakresie rzetelności, bezstronności i obiektywizmu dołączonego do wniosku raportu o oddziaływaniu na środowisko, jak również niezawarcie w decyzji uzasadnienia prawnego ani faktycznego dla określenia rodzaju i miejsca realizacji inwestycji, wbrew wymogom art. 107 kpa. W związku z zauważonymi nieprawidłowościami wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Ponadto odwołanie złożyło także Stowarzyszenie Technologii Ekologicznych, zarzucając: nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności w sytuacji, gdy do 30 czerwca 2010 konieczne było złożenie kompletu dokumentów wraz z wnioskiem aplikacyjnym.

SKO i WSA zajęły podobne stanowisko

Decyzją z 14 stycznia 2011 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze (na podstawie art. 71 ust. 2 pkt 1, art. 73 ust. 1, art. 74 ust. 3, ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku) utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Tę decyzję Stowarzyszenie „Zielona Mogiłą” skarżyło do WSA. Wyrokiem z 16 października 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę Stowarzyszenia na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie w sprawie środowiskowego uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia - budowy Krakowskiego Zakładu Termicznego Przyszła spalarnia miała być położona na terenach powodziowych, wobec tego koszt inwestycji wzrasta, gdyż zabezpieczenia będą kosztować inwestora dodatkowo 250 mln zł.

NSA: za wcześnie na skargę

Stowarzyszenie złożyło kasację do NSA od wyroku WSA. NSA 11 lipca 2013 roku oddalił skargę. W uzasadnieniu sędzia Jerzy Stelmasiak podkreślił, że zasadniczo skarga jest przedwczesna. Na razie przedsięwzięcie znajduje się na papierze. Raport o oddziaływaniu na środowisko ma kilkaset stron i zawiera liczne analizy z zakresu chemii i fizyki i dla ich sprawdzenia sąd musiałby powołać biegłych. A zatem WSA nie mógł do raportu odnieść się merytorycznie i sformułować wytyczne. Ocena raportu jest oceną prawną, a nie naukową. Wynika z niej, że prawa nie złamano. Co do zaś zarzutu, że inwestycja nie uwzględnia najnowszych osiągnięć technicznych, to NSA nie mógł się z tym zgodzić. – Będzie to spalarnia proekologiczna, z wykorzystaniem nowych technologii – powiedział sędzia. – Na analizę transgraniczną, zgodną z normami unijnymi przyjdzie kolej, na następnym etapie – przy zatwierdzaniu pozwolenia na budowę - wyjaśniał sędzia Stelmasiak.

Na mocy umowy podpisanej przez władze miasta w październiku zeszłego roku głównym wykonawcą inwestycji została południowokoreańska firma - POSCO Engineering & Construction Co. Inwestycja o wartości blisko 797 mln zł uzyskała dofinansowanie ze środków UE. Budowa ma ruszyć na jesieni. Stowarzyszenie „Zielona Mogiła” zapowiada kolejne skargi do sądu.
Sygnatura akt II SA/Kr 395/11, wyrok z 11 lipca 2013 r.