Odpowiedź: obowiązkowo podatnik prowadzący PKPiR ma obowiązek dokonywać spisu z natury na dzień rozpoczęcia działalności, na początek i na koniec roku oraz na zakończenie działalności, a także gdy sporządzenie spisu zarządzi organ podatkowy. Fakultatywnie podatnik może sporządzać remanent co miesiąc zgłaszając ten fakt w terminie 7 dni przed sporządzeniem spisu.
Uzasadnienie: kwestia inwentaryzacji w przypadku prowadzenia PKPiR unormowane jest w art. 24 ust. 2 i w art. 44 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.
W pierwszej z norm ustawodawca wskazuje, iż u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących PKPiR dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 u.p.d.o.f. (przychody z działalności gospodarczej) a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa. Rozwinięciem tej normy jest § 27 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.) – dalej r.p.k.p.r., który stanowi, iż podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej "spisem z natury", na:
- dzień 1 stycznia,
- koniec każdego roku podatkowego,
- dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego,
- dzień zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników,
- dzień likwidacji działalności.
Z kolei w drugiej normie ustawodawca w zdaniu drugim wskazał sposób liczenia zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku, jeśli podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu (art. 286 § 1 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Uprawnienie podatnika sporządzenia spisu za okresy miesięczne została powtórzona w § 27 ust. 2 r.p.k.p.r. Dodatkowo na mocy § 28 ust. 4 r.p.k.p.r. 4. o zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.
Z powyższego wypływają zatem następujące wnioski – podatnik prowadzący pkpir sporządza remanent (spis z natury):
- obowiązkowo na początek i koniec roku (de facto jest to ten sam remanent, bo spis z koniec danego roku jest jednocześnie spisem na początek następnego roku), na dzień rozpoczęcia i zakończenia działalności oraz w razie zmiany wspólnika lub udziału spółkowego,
- obowiązkowo, gdy sporządzenie zostanie zarządzone w trakcie kontroli podatkowej,
- fakultatywnie za wybrany lub za wszystkie miesiące, o ile zgłosił ten zamiar w terminie 7 dni przed datą sporządzenia tego spisu.