Czy do rolnika może mieć zastosowanie art. 363 ust. 1, art. 378 ust. 3 oraz art. 379 ust. 1 p.o.ś.? Jaki organ jest właściwy do rozpatrzenia sprawy?
Odpowiedź:
W mojej ocenie, starosta nie powinien wydawać decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, gdyż taką decyzję, zgodnie z art. 115a p.o.ś., wydaje się dla zakładu. Tymczasem gospodarstwo rolne działające w warunkach zwykłego korzystania ze środowiska nie jest zakładem w rozumieniu art. 3 pkt 48 p.o.ś. W świetle tego przepisu zakład to jedna lub kilka instalacji wraz z terenem, do którego prowadzący instalacje posiada tytuł prawny, oraz znajdującymi się na nim urządzeniami. Nie oznacza to jednak, że rolnik nie ma obowiązku przestrzegania standardów określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14.06.2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2014 r. poz. 112). Stąd też to nie starosta, a wójt powinien wydać decyzję z art. 363 ust. 1 p.o.ś.
Rolnik jest osobą prowadzącą działalność wytwórczą w rolnictwie, nie jest natomiast przedsiębiorcą w rozumieniu u.s.d.g. Jest osobą fizyczną. Działalność wytwórcza w rolnictwie jest jednak działalnością gospodarczą, tyle że u.s.d.g. nie ma do niej zastosowania. W analizowanym przypadku nie ma jednak znaczenia to, że rolnik prowadzi działalność gospodarczą, a to że nie prowadzi zakładu, dla którego starosta jest organem właściwym do wydania decyzji z art. 115a p.o.ś.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 237 p.o.ś., w razie stwierdzenia okoliczności wskazujących na możliwość negatywnego oddziaływania instalacji na środowisko organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, zobowiązać podmiot korzystający ze środowiska do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego.
Według art. 241 ust. 1 p.o.ś. jeżeli możliwość negatywnego oddziaływania na środowisko wynika z działalności podmiotu korzystającego ze środowiska innej niż eksploatacja instalacji, art. 237, art. 239 pkt 2 i art. 240 p.o.ś. stosuje się odpowiednio, czyli starosta jako organ ochrony środowiska mógłby na rolnika nałożyć obowiązek sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego, ponieważ jest on podmiotem korzystającym ze środowiska w świetle definicji zawartej w art. 3 pkt 20 p.o.ś. W oparciu o wyniki przeglądu organ mógłby zastosować art. 362 p.o.ś., jednak aby zastosować wskazany przepis, z przeglądu musi wynikać, że podmiot korzystający ze środowiska faktycznie negatywnie oddziałuje na środowisko. W związku z tym lepszym rozwiązaniem, mając na uwadze, że podmiotem korzystającym ze środowiska jest rolnik (osoba fizyczna), jest zaangażowanie w daną sprawę wójta w celu podjęcia działań na podstawie art. 363 p.o.ś. - procedura wymagałaby potwierdzenia negatywnie oddziałuje na środowisko, ale właśnie dla takich jak wskazana w pytaniu sytuacji jest ten przepis (przypadków zwykłego korzystania ze środowiska – bez pozwoleń). Zważywszy przy tym, że rolnik nie prowadzi zakładu w rozumieniu art. 3 pkt 48 p.o.ś., starosta nie jest organem właściwym do wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu.
To samo dotyczy kwestii ewentualnego zapylenia stanowiącego uciążliwość dla nieruchomości sąsiednich.
Piotr Ćwiek
Jaki organ jest właściwy do rozpatrzenia skargi na uciążliwości związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego?
Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Ochrony Środowiska: Do starosty wpłynęła przekazana przez burmistrza skarga mieszkańców sąsiadujących z gospodarstwem rolnym dotycząca hałasu i zapylenia z urządzeń do czyszczenia, suszenia i przechowywania zboża. Burmistrz ustalił, że korzystanie ze środowiska przez właściciela działki, na której znajdują się suszarnie, jest związane z prowadzoną przez niego działalnością rolniczą, o czym świadczy fakt opłacania podatku rolnego. Zdaniem burmistrza, który przekazał skargę, rolnik traktowany jest jako przedsiębiorca i związku z tym właściwość rzeczową starosty określa art. 378 ust. 1 ustawy z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 r. poz. 519) - dalej p.o.ś. Starosta wskazuje, że rolnik nie jest zarejestrowany w CEIDG jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a zatem sprawa nie dotyczy przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1829) - dalej u.s.d.g. Zgodnie z art. 3 pkt 1 u.s.d.g., przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. Ponadto zgodnie z art. 115a ust. 2 p.o.ś., jeżeli hałas powstaje w związku z działalnością osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą, decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu nie wydaje się. W myśl art. 4 ust. 3 p.o.ś., działalność rolnicza odbywa się w ramach zwykłego korzystania ze środowiska, co do którego przepisy p.o.ś. nie wprowadzają obowiązku uzyskania stosownego pozwolenia na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska oraz pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód. Jak w takiej sytuacji należy prowadzić postępowanie? Czy rolnik w przedmiotowej sprawie jest przedsiębiorcą? Czy korzystanie ze środowiska przez rolnika jest związane z prowadzoną przez niego działalnością rolniczą i ma zastosowanie art. 362 ust. 1-3 p.o.ś.?
