Aktualizacja programu ochrony środowiska następuje w takim samym trybie oraz formie, w jakiej nastąpiło przyjęcie programu ochrony środowiska.

Projekt aktualizacji programu ochrony środowiska podlega postępowaniu z udziałem społeczeństwa – na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) - dalej p.o.ś., w zw. z art. 39–43 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) – dalej u.o.o.ś. Postępowanie z udziałem społeczeństwa odbywać się będzie w ramach procesu uchwałodawczego dla przedmiotowego programu, a nie w ramach strategicznej oceny. Akt p.o.ś. nie uzależnia obowiązku poddania projektu programu ochrony środowiska konsultacjom społecznym od momentu poddania go strategicznej ocenie.

Projekty powiatowych programów ochrony środowiska podlegają zamieszczeniu w publicznie dostępnych wykazach danych prowadzonych przez organy właściwe do opracowania tych projektów. Przygotowanie programu ochrony środowiska będzie podlegać obowiązkowi przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o ile potencjalnie zaszkodzi gatunkom i siedliskom chronionym na obszarach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Poza tymi przesłankami u.o.o.ś. nie przewiduje innych okoliczności, przy których istniałby obowiązek przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla programów ochrony środowiska lub strategii rozwoju powiatu. Gdyby ocena strategiczna była przeprowadzana, to zgodnie z art. 54 ust. 1 u.o.o.ś. odbywałaby się ona po sporządzeniu prognozy oddziaływania na środowisko. Wówczas projekt dokumentu, wraz z załączoną prognozą, poddawany jest opiniowaniu właściwych organów, tj. RDOŚ i państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Na wydanie takiej opinii organ ma 30 dni. Opinia wydawana jest w formie zwykłego pisma i ma ona charakter niewiążący. Jednakże musi być ona wzięta pod uwagę przez podmiot opracowujący projekt dokumentu (art. 55 ust. 1 u.o.o.ś.).

Proces uchwalania programu ochrony środowiska oraz jego aktualizacji podlega procedurze stanowienia aktów prawa miejscowego określonej ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592).

Opracowywania aktualizacji programów (podobnie jak samych programów), w myśl art. 17 ust. 2 p.o.ś. przebiega w dwóch etapach. W pierwszym zarząd powiatu, przy uwzględnieniu założeń podanych w art. 14 p.o.ś., opracowuje projekty programów. Po przygotowaniu projektu zarząd musi uzyskać na ich temat opinie organów wymienionych w art. 17 ust. 2 p.o.ś. W związku z tym organ opracowujący program ochrony środowiska może wziąć pod uwagę to stanowisko, ale nie ma takiego obowiązku. Aby projekt taki został uznany za opracowany, organy współdziałające muszą program zaopiniować. Wprawdzie w art. 17 p.o.ś. nie określono terminów, w których organy te powinny się wypowiedzieć, ale kwestię tę rozstrzyga art. 80a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.), w którym określono, że jeżeli organem zobowiązanym do zajęcia stanowiska jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, to powinno to nastąpić w terminie 14 dni, a milczenie jest równoznaczne z brakiem zastrzeżeń.

W myśl art. 17 ust. 4 p.o.ś. w postępowaniu w sprawie sporządzania programu ochrony środowiska – a zatem i aktualizacji tego programu - powinien zostać zagwarantowany udział społeczeństwa, w trybie i na zasadach określonych w art. 29–32 oraz 39-43 u.o.o.ś.

Janusz Jerzy