W momencie sprzedaży środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie (np. w drodze spadku) należy zaprzestać dokonywania jego amortyzacji. Jednocześnie należy jednorazowo przeksięgować w pozostałe przychody operacyjne nieodpisaną część rozliczeń międzyokresowych przychodów oraz równolegle ująć w pozostałych kosztach operacyjnych wartość netto sprzedanego składnika majątku.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) - dalej u.o.r. - odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.

Z kolei w myśl art. 41 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 u.o.r. rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł.

Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do przyjętych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z powyższych przepisów nie wynika to wprost, ale w momencie sprzedaży środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie należy jednorazowo odpisać w pozostałe przychody operacyjne nierozliczoną wartość ujętą na rozliczeniach międzyokresowych przychodów. Drugostronnie sprzedaży środka trwałego będzie towarzyszył koszt (jego wartość netto), równy wartości nieodpisanej części rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Michał Topulniak

Redakcja Publikacji Elektronicznych WK