Czy spółka będzie płacić podatek od nieruchomości w przypadku zawarcia umowy na użytkowanie budowli sieci wodociągowej?

Miasto jest właścicielem sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej z przepompownia wody i ścieków. Planuje zawrzeć umowę na użytkowanie sieci wodociągowej z Przedsiębiorstwem Wodociągowym spółką z o.o. Przedsiębiorstwo zobowiązuje się do obsługi-eksploatacji podstawowej, tj. utrzymania sieci wodociągowej kanalizacji sanitarnej, ponoszenia kosztów i podatków z nią związanych, usuwania awarii na siec, wykonywania robót modernizacyjno-inwestycyjnych na koszt i zlecenie Miasta, obsługi przepompowni wody i ścieków wraz z pokrywaniem kosztów z tytułu poboru energii.

Pytanie:
Czy spółka będzie płacić podatek od nieruchomości w przypadku zawarcia wyżej wymienionej umowy na użytkowanie sieci wodociągowej (budowli)?
Gdyby spółka nie podlegała obowiązkowi podatkowemu od tej budowli, czy obowiązek podatkowy spoczywałby wtedy na gminie, która jest właścicielem wskazanych budowli?
Czy budowla będąca własnością gminy po zawarciu ww. umowy z przedsiębiorstwem stałaby się wtedy budowlą związana z działalnością i czy gmina powinna płacić podatek od nieruchomości?

Odpowiedź:
Do opłacania podatku od nieruchomości od wskazanych budowli obowiązana jest spółka.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają, między innymi, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (zob. art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm. – dalej u.p.o.l.). Za budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się przy tym budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych (zob. art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.). Powyższe oznacza, że wskazane w pytaniu budowle oddane do użytkowania przez miasto (gminę) spółce podlegają opodatkowaniu jako budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Co istotne, skoro właścicielem tych budowli jest miasto (gmina), a więc jednostka samorządu terytorialnego, podatnikiem podatku od nieruchomości dla tych budowli jest spółka. Wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.o.l., który stanowi, że podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego (z nieistotnym w omawianej sytuacji wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości). Przepis ten – jak wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 12 marca 2013 r. (I SA/Gl 892/12) – "nakłada obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości na posiadacza zależnego, a więc tego, który włada rzeczą "jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą"".
A zatem w przedstawionej sytuacji to spółka będzie obowiązana opłacać podatek od nieruchomości od wskazanych w pytaniu budowli. Są to bowiem stanowiące własność jednostki samorządu terytorialnego budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej znajdujące się w posiadaniu spółki jako posiadacza zależnego.
W uzupełnieniu pragnę wyjaśnić, że również to spółka jest podatnikiem podatku od nieruchomości w sytuacji, gdy sieć wodociągowa i kanalizacyjna, której spółka jest właścicielem, zostaje wydzierżawiona gminie. Jak bowiem wyjaśnił WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 22 maja 2013 r. (I SA/Bd 188/13), "posiadacz zależny nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, jeżeli nie są one własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego".

[UWAGA - Ta odpowiedź jest nieaktualna od 1 I 2016 roku]