Odpowiedź:
Zanim organ wyda decyzję zmieniającą zezwolenie na zbieranie odpadów, powinien wezwać przedsiębiorcę do zaniechania naruszeń, zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2016 r. poz. 1987) – dalej u.o. Przepis ten formułuje obowiązek organu polegający na wezwaniu do zaniechania naruszeń, jeśli podmiot posiadający zezwolenie na przetwarzanie odpadów narusza warunki decyzji. W wezwaniu organ powinien wyznaczyć termin usunięcia nieprawidłowości.
Jeżeli w trakcie kontroli organ stwierdzi, że przedsiębiorca magazynuje dwa rodzaje odpadów nieobjętych zezwoleniem, może zawiadomić marszałka województwa o tym naruszeniu, aby ten ustalił, od kiedy przedsiębiorca magazynuje odpady i nałożył opłatę podwyższoną za magazynowanie odpadów w miejscu do tego nieprzeznaczonym, zgodnie z art. 293 ust. 3 ustawy z 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 r. poz. 519) - dalej p.o.ś. Jeżeli na podstawie ewidencji odpadów oraz sprawozdania złożonego do marszałka województwa, tj. zbiorczego zestawienia danych o odpadach i sposobach ich zagospodarowania, organ ustalił, że przedsiębiorca zbierał odpady nieobjęte zezwoleniem (ale w momencie kontroli nie stwierdził ich magazynowania), to może zawiadomić WIOŚ o naruszeniu, który nałoży na przedsiębiorcę karę administracyjną, o której mowa w art. 194 ust. 1 pkt 4 u.o.
Do momentu, w którym przedsiębiorca nie dostosuje się do wezwania, organ nie powinien zmieniać zezwolenia. Jeśli jednak przedsiębiorca dostosuje się do wezwania, to nie ma przeszkód, aby organ zezwolenie zmienił.
Uzasadnienie:
Zbieranie odpadów z naruszeniem decyzji zezwalającej na to zbieranie nie stanowi bezwzględnej przesłanki do uchylenia takiej decyzji. Zgodnie z art. 47 ust. 1 u.o., w przypadku gdy właściwy organ stwierdzi naruszenie polegające na tym, że posiadacz odpadów, który uzyskał zezwolenie na zbieranie odpadów, narusza przepisy ustawy w zakresie działalności objętej zezwoleniem lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, obowiązany jest wezwać posiadacza odpadów do niezwłocznego zaniechania naruszeń, wyznaczając termin usunięcia nieprawidłowości. Dopiero, w przypadku gdy posiadacz odpadów, mimo wezwania, nadal będzie naruszał przepisy ustawy lub działał niezgodnie z wydanym zezwoleniem, właściwy organ obowiązany będzie cofnąć to zezwolenie, w drodze decyzji, bez odszkodowania.
Postępowanie w sprawie wydania takiej decyzji wszczyna się z urzędu i w takiej sytuacji cofnięcie zezwolenia spowoduje zakończenie działalności objętej tym zezwoleniem. Powyższe wynika wprost z regulacji art. 47 ust. 2-3 i ust. 6 u.o.
Zgodnie z art. 194 ust. 1 pkt 4 u.o., za zbieranie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem na zbieranie odpadów, o którym mowa w art. 41 u.o., wymierza się administracyjną karę pieniężną. Administracyjną karę pieniężną w drodze decyzji wymierza wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami, co wynika z art. 196 u.o. Administracyjna kara pieniężna za tego rodzaju naruszenie, zgodnie z art. 194 ust. 3 u.o., wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1.000.000 zł.
Jednocześnie warto wskazać, że w myśl art. 199 u.o. przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia.
Jeśli przedsiębiorca magazynuje odpady w miejscu do tego nieprzeznaczonym, to zgodnie z art. 293 ust. 3 p.o.ś. za naruszenie to podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,7 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą tonę odpadów i za każdą dobę składowania. Jeśli zastosowanie znajduje art. 293 ust. 3 p.o.ś., to nie stosuje się art. 194 ust. 1 pkt 4 u.o.
Jeżeli z upływem terminu wyznaczonego do zaniechania naruszeń organ stwierdzi, że przedsiębiorca dostosował się do wezwania, może rozpatrzyć wniosek o zmianę zezwolenia na zbieranie odpadów poprzez rozszerzenie decyzji o dwa wnioskowane rodzaje odpadów. Jednakże kara administracyjna lub oplata podwyższona stosowane są niezależnie od dostosowania się do wezwania.
Piotr Ćwiek
Co należy zrobić, jeżeli przedsiębiorca zbierający odpady nieujęte w decyzji, chce zmienić zezwolenie poprzez dodanie do niego tych odpadów?
Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Ochrony Środowiska: Starosta wydał w roku 2015 przedsiębiorcy zezwolenie na zbieranie określonych rodzajów odpadów. W roku 2017 przedsiębiorca zwrócił się do starosty o zmianę przedmiotowego zezwolenia poprzez rozszerzenie go o dwa nowe rodzaje odpadów z grupy 15. W trakcie postępowania w sprawie zmiany decyzji starosta przeprowadził wizję terenową w punkcie zbierania odpadów. Na podstawie przedłożonej do wglądu na wizji ewidencji odpadów oraz sprawozdania złożonego do marszałka dotyczącego zbiorczego zestawienia danych o gospodarowaniu odpadami organ ustalił, że przedsiębiorca zbiera wyłącznie dwa rodzaje odpadów nieobjętych zezwoleniem, na których zbieranie wystąpił do starosty w ramach zmiany decyzji. W związku z tym, co powinien zrobić starosta: zmienić zezwolenie na zbieranie, czy wstrzymać się z zmianą decyzji i zwrócić się do przedsiębiorcy o niezwłoczne zaniechanie naruszeń? Zmienić decyzję i niezależnie od tego wystąpić do WIOŚ o podjęcie czynności zgodnie z właściwością? Zwrócić się do marszałka o podjęcie odpowiednich działań?
