Prezes zarządu została obwiniona o to, że naruszyła przepisy o czasie pracy oraz wbrew zakazowi powierzała pracownikom wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem w niedzielę. Sąd Rejonowy w Brzesku uznał ją za winną popełnienia czynów związanych z naruszeniem przepisów o czasie pracy oraz uniewinnił w pozostałym zakresie. Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie. Organ wniósł więc apelację w części uniewinniającej obwinioną od popełnienia zarzucanych jej wykroczeń. Sąd Okręgowy w Tarnowie utrzymał jednak sporny wyrok w mocy. Nie zakończyło to sprawy, ponieważ Prokurator Generalny wniósł kasację.
Istnieją wyjątki od zakazu
Sąd Najwyższy wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (dalej jako: ustawa), zakaz handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem, a także powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziela i święta, nie obowiązuje w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku. Analizując treść zaskarżonego wyroku, SN doszedł do przekonania, że sąd apelacyjny wyraził błędny pogląd, zgodnie z którym zwolnienie od zakazu handlu z art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy, odnosi się do wszystkich placówek prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku, bez żadnych dodatkowych kryteriów lub warunków koniecznych do jego zastosowania.
Ustawodawca i sądy określiły definicje
Sąd wskazał, że pojęcie placówki handlowej zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 1 ustawy jako obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownię, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu - jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych. Natomiast pojęcie zakładu, który prowadzi działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku zostało zdefiniowane przez orzecznictwo. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 13 września 2023 r., sygn. akt III KK 155/23, o takim zakładzie można mówić tylko wówczas, gdy zespół wyodrębnionych obiektów materialnych przedsiębiorstwa wiąże się z taką działalnością.
Czytaj także: SN: Zakaz handlu w niedzielę obejmuje też wypożyczalnie, jeśli omijają prawo >>>
Książki i krzesła nie czynią ze sklepu biblioteki
Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy dotyczy handlu w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku. Oznacza to, że placówka handlowa musi znajdować się na terenie zakładu prowadzącego taką działalność. Konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że zakład, np. o profilu oświatowym lub sportowym musi być jednostką główną, a placówka handlowa powinna się mieścić w ramach tego zakładu, a nie na odwrót. Na gruncie niniejszej sprawy oznacza to, że wydzielenie na terenie sklepu wielkopowierzchniowego miejsca, w którym ustawiono regały z książkami i dwa krzesła, nie czyniło z tej placówki handlowej biblioteki. Wyodrębnienie punktu informacji turystycznej także nie zmieniło przeznaczenia sklepu.
Sklep nie był zwolniony z zakazu handlu
SN uznał, że sąd apelacyjny dokonał błędnej wykładni art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy, przyjmując, że sklep z racji prowadzenia klubu czytelnika i punktu informacji turystycznej nabył przymiot zakładu prowadzącego działalność w zakresie oświaty, kultury i wypoczynku, co zwalniało go z zakazu handlu w niedziele. W wyniku nieprawidłowej kontroli odwoławczej doszło do niezasadnego utrzymania w mocy błędnego wyroku sądu pierwszej instancji, którym uniewinniono obwinioną od popełnienia zarzucanych jej wykroczeń. W świetle powyższego, SN uchylił zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok pierwszej instancji w zakresie uniewinnienia prezes zarządu. Oznacza to, że Sąd Rejonowy w Brzesku jeszcze raz rozpozna wniosek o ukaranie obwinionej. Tym razem będzie jednak musiał uwzględnić uwagi i wskazania Sądu Najwyższego.
Wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2023 r., sygn. akt III KK 57/23
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
