Obecnie takie placówki, jak środowiskowe domy samopomocy (ŚDS), mieszkania wspomagane czy treningowe, centra seniora nie są wymienione w art. 4 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Przepis reguluje zasady wykonywania zawodu pielęgniarki i wymienia miejsca, gdzie ten zawód może być wykonywany. Z placówek wspierających, na podstawie ustawy o pomocy społecznej, są tam wymienione tylko domy pomocy społecznej.  

Czytaj także: Opieka zdrowotna w DPS – problem nierozwiązany od lat

Pielęgniarki także w mieszkaniach treningowych

Już w zeszłym roku Małopolski Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej (MKRES) w piśmie do ministra zdrowia zwrócił uwagę, że brak uznania zatrudnienia w placówkach środowiskowych za wykonywanie zawodu pielęgniarki zagraża ciągłości opieki w tych miejscach i postulował uzupełnienie art. 4 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej o odpowiedni przepis. - Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem dopuszcza się zatrudnienie pracowników realizujących świadczenia zdrowotne, w szczególności rehabilitacyjne i w zakresie opieki pielęgniarskiej, jeżeli potrzeby osób korzystających z danej placówki wskazują na konieczność codziennego świadczenia tych usług. Stanowisko Małopolskiego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej podkreśla, że przepisy ustawy o wykonywaniu zawodu pielęgniarki i położnej nie wskazują, aby praca pielęgniarek w tych podmiotach mogła być uznawana za wykonywanie zawodu pielęgniarki. W konsekwencji, pielęgniarki pracując w podmiotach ekonomii społecznej takich jak środowiskowe domy samopomocy czy warsztaty terapii zajęciowej ryzykują utratę prawa do wykonywania zawodu po 5 latach. Sytuacja ta powoduje mniejsze zainteresowanie pracą w podmiotach ekonomii społecznej i tym samym trudności w zapewnieniu opieki medycznej dla pracowników, uczestników lub podopiecznych tych podmiotów – mówi Rafał Barański, zastępca dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie.

Teraz na problem zwróciła uwagę posłanka Maja Nowak, która w interpelacji poselskiej do MZ (nr 13166) wymienia placówki środowiskowe, gdzie konieczne jest wsparcie pielęgniarki. Są to np. środowiskowe domy samopomocy, mieszkania treningowe i wspomagane, centra seniora, ośrodki wsparcia prowadzone w oparciu o ustawę o pomocy społecznej czy placówki realizujące zadania z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami finansowane m.in. przez PFRON. Niektóre z placówek, np. zakłady aktywności zawodowej, mają obowiązek zapewnić opiekę medyczną swoim pracownikom. Tak stanowi ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

- Pielęgniarki i lekarze pracujący w tych jednostkach, mimo wykonywania czynności medycznych, nie mają zachowanej ciągłości wykonywania zawodu, a po pięciu latach takiego zatrudnienia mogą utracić prawo wykonywania zawodu. Powoduje to zniechęcenie personelu medycznego do pracy w tych miejscach i utrudnia zapewnienie adekwatnej opieki zdrowotnej osobom chorym psychicznie, z niepełnosprawnościami czy w podeszłym wieku – wskazuje posłanka Maja Nowak. Równocześnie podkreśla, że z perspektywy procesu deinstytucjonalizacji usług społecznych i zdrowotnych, prowadzonego zgodnie z Krajowym Planem Odbudowy i Strategią Rozwoju Usług Społecznych, niezbędne jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami, chorującym psychicznie i osobom starszym dostępu do opieki medycznej w środowisku lokalnym, blisko miejsca zamieszkania. Obecność pielęgniarek i lekarzy w takich placówkach ma fundamentalne znaczenie dla wczesnego reagowania na pogorszenie stanu zdrowia, wsparcia w farmakoterapii, psychoedukacji i zapobiegania hospitalizacjom.

Pielęgniarka nie straci uprawnień w ŚDS

Katarzyna Kęcka, wiceminister zdrowia, podkreśla że zatrudnienie lekarza w placówkach środowiskowych i wspierających nie powoduje utraty prawa wykonywania zawodu lekarza. – Równocześnie uprzejmie informuję, że trwają prace nad nową ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej, w której zaproponowano szerszy katalog miejsc zatrudnienia pielęgniarki, gdzie będą mogły wykonywać zawód, z uwzględnieniem ciągłości jego wykonywania, w tym m.in. środowiskowe domy samopomocy – mówi wiceminister Kęcka.

Samorząd pielęgniarski poprze te zmiany. – W tej chwili taki projekt jeszcze nie trafił do naszych konsultacji. Jednak na pewno go poprzemy, bo uważamy, że to bardzo ważne i potrzebne rozwiązania – mówi Ewa Molka, wiceprezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych (NIPiP). Zwraca uwagę, że już dziś mieszkańcy np. mieszkań treningowych są objęci opieką pielęgniarki środowiskowej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Wszędzie tam, gdzie jest edukacja, profilaktyka i świadczenia medyczne z zakresu czynności pielęgniarek, Izba widzi potrzebę wprowadzenia takich zmian. Świadczenia pielęgniarskie są szczególnie potrzebne w placówkach wsparcia środowiskowego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Wymagają one podawania leków, czasami dożylnie, dlatego profesjonalna opieka pielęgniarska jest często konieczna. W zeszłym roku Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej oraz Stowarzyszenie Rodzin „Zdrowie Psychiczne” wskazywały, że konieczne jest poszerzenie katalogu miejsc pracy pielęgniarek również o mieszkania treningowe, wspomagane i ŚDS.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.