W czasie kontroli przeprowadzonej w aptece ogólnodostępnej stwierdzono, że na szybie przy stole ekspedycyjnym znajduje się tablica z informacją o treści: „15 min tyle potrzebujemy, aby wykonać lek robiony*”. Wytłumaczenie symbolu gwiazdki nie było widoczne dla każdego. Dopiero z bliska można było odczytać, że informacja o terminie realizacji nie dotyczy czopków, globulek, a w przypadku proszków dzielonych termin zależy od dostępności składników.

Tablica została uznana za reklamę

Wojewódzki inspektor farmaceutyczny uznał, że doszło do naruszenia ustawowego zakazu reklamy aptek i ich działalności. Organ nałożył za to karę pieniężna w wysokości 6 tys. zł. Strona wniosła odwołanie. Główny Inspektor Farmaceutyczny utrzymał jednak w mocy sporne rozstrzygnięcie. Apteka sugerowała bowiem możliwość szybkiego sporządzenia leku recepturowego, tj. w ciągu tylko 15 minut, czyli tak właściwie "od ręki". Umieszczenie takiej informacji miało na celu wyróżnienie się na tle konkurencji oraz zachęcenie klientów do korzystania z usług. Strona nie poddała się i złożyła skargę.

 

Informacja miała zachęcić do skorzystania z usług apteki 

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który potwierdził, że działanie apteki stanowiło reklamę, ponieważ miało na celu przedstawienie jej w korzystniejszym świetle, a w konsekwencji zachęcić konsumentów do korzystania z usług. Na uwagę zasługiwała też okoliczność, że informacja o czasie wykonania leku recepturowego była wykonana czcionką kilkukrotnie większą niż pozostałe treści. Natomiast informacja oznaczona gwiazdką była widoczna tylko z bliskiej odległości. Sąd uznał, że reklamowego charakteru tablicy nie zmieniał fakt, że jej ekspozycja była ograniczona wyłącznie do lokalu apteki i nie była ona eksponowana poza lokalem. Nie zakończyło to sporu, ponieważ prowadzący aptekę wniósł skargę kasacyjną.

Czytaj także: NSA: Broszura porównująca ceny leków w aptekach narusza zakaz reklamy >>>

Pojęcie reklamy należy rozumieć szeroko

NSA wskazał, że z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne wynika, że ustawodawca potraktował szeroko pojęcie reklamy aptek. Z orzecznictwa wynika, że reklamą jest każde działanie, które ma na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług (zob. wyroki NSA z: 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt II GSK 1737/16 i 18 października 2017 r., sygn. akt II GSK 5143/16). Sąd podkreślił, że jako reklamę należy też zakwalifikować działania mające wykazać przewagę nad konkurencyjnymi aptekami. Tym samym WSA i organy słusznie uznały za takie działanie informowanie potencjalnych klientów o bardzo krótkich terminach realizacji leków recepturowych. Celem tablicy było bowiem zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

 


Komunikat z tabliczki był więcej niż informacją

NSA nie zgodził się też z twierdzeniem, że warstwa informacyjna komunikatu przeważała nad zachętą do skorzystania z usług. Pojęcie reklamy należy bowiem interpretować szeroko. Tym samym okoliczność, że komunikat ma charakter informacyjny, nie pozbawia go charakteru reklamowego. Klient zachęcony ofertą apteki, że otrzyma lek recepturowy w ciągu 15 minut, czyli tak właściwie „od ręki”, często wybierze właśnie tę a nie inną placówkę, która na zrealizowanie recepty potrzebuje więcej czasu. Dlatego też sporna informacja została uznana za niedozwolona reklamę. Sąd wyjaśnił, że czym innym jest udzielenie odpowiedzi zainteresowanemu klientowi na pytanie o czas realizacji leku recepturowego, nawet jeśli ten czas jest bardzo krótki. Taka odpowiedź ma wyłącznie informacyjny charakter, ponieważ jest skierowana wyłącznie określonego odbiorcy. Mając powyższe na uwadze, NSA oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok NSA z 2 września 2021 r., sygn. akt II GSK 501/21