Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL) w swoim stanowisku zwraca uwagę na błędy prawno-systemowe i merytoryczne popełnione w art. 11 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 ustawy o medycynie laboratoryjnej. Przepisy określają możliwe ścieżki dojścia do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. Zdaniem Rady, dokument wprowadza niejasne i niespójne zasady kwalifikacji do uzyskania PWZDL.
Kto może zostać diagnostą?
Wątpliwości KRDL budzą przede wszystkim przepisy umożliwiające uzyskanie PWZDL przez osoby, które nie ukończyły jednolitych studiów magisterskich na kierunku analityka medyczna, ani żadnych innych studiów medycznych. Mogą zostać analitykami jedynie po studiach podyplomowych lub specjalizacjach w dziedzinach niewystępujących obecnie w obowiązujących przepisach, jak analityka kliniczna.
– Zawód diagnosty laboratoryjnego, jako zawód zaufania publicznego, wymaga precyzyjnych i jednoznacznych regulacji. Obecne przepisy pozostawiają zbyt wiele niejasności, co utrudnia zapewnienie spójnych i rzetelnych standardów przygotowania do zawodu. Nie gwarantują też adekwatnej wiedzy teoretycznej i praktycznej niezbędnej do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. W konsekwencji nie dają one rękojmi należytej ochrony życia i zdrowia pacjentów – zaznacza KRDL.
Czytaj też w LEX: Uprawnienia i obowiązki diagnosty laboratoryjnego w świetle ustawy o medycynie laboratoryjnej >
Przepisy, które się wykluczają
Jak zauważa KRDL, wymagania zostały uregulowane z pominięciem przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Właściwy w tym zakresie akt prawny określa niezbędny poziom wiedzy do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, ale wymagania są inne niż te zawarte w ustawie o zawodzie. Określa standardy kształcenia uwzględnione w programie studiów na kierunku analityka medyczna.
Dodatkowo przepisy są niezgodne z zasadami prawidłowej legislacji i określoności prawa, gwarantowanymi przez Konstytucję RP. Art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy ML odsyła do specjalizacji: analityka kliniczna i diagnostyka laboratoryjna, które nie istnieją od ponad 20 lat w żadnych aktach prawnych, w tym nie zostały przewidziane rozporządzeniem ministra zdrowia w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. Do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego przygotowują 5-letnie jednolite studia magisterskie na kierunku analityka medyczna. NRDL zauważa, że te rozbieżności powodują niejasność, nieprecyzyjności oraz niespójność przepisów w systemie prawa, co, zdaniem organizacji, godzi we wspomnianą zasadę prawidłowej legislacji wynikającą z art. 2 Konstytucji.
Zobacz procedurę w LEX: Uzyskiwanie tytułu specjalisty przez diagnostę laboratoryjnego >
Sprawa trafi do TK?
– W tym kontekście należy podkreślić kluczową rolę samorządu zawodowego. Zawody zaufania publicznego wymagają szczególnej ochrony odbiorców świadczonych w ramach ich usług. Zarówno weryfikacja przygotowania do zawodu, jak i nabór do zawodu nie mogą być pozostawione nieograniczonej swobodzie gry rynkowej, w tym na rynku kształcenia uczelni niemedycznych, bez jakichkolwiek regulacji i wymogów profesjonalnych i etycznych – twierdzi KRDL.
Czytaj też w LEX: Ustawiczny rozwój i doskonalenie zawodowe diagnosty laboratoryjnego >
Rada postuluje o uchylenie art. 11 ust. 1 pkt 3 oraz pkt 4 i ust. 2 ustawy o medycynie laboratoryjnej, które umożliwiają uzyskanie prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego przez absolwentów kierunków niemedycznych na podstawie ukończonych studiów podyplomowych lub ukończonego szkolenia specjalizacyjnego. Rozważa też skierowanie sprawy do Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie KRDL podkreśla, że celem tego stanowiska nie jest podważanie kwalifikacji osób, które już uzyskały prawo wykonywania zawodu na podstawie wcześniejszych przepisów. Stanowisko dotyczy wyłącznie aktualnych regulacji i ich potencjalnych skutków dla spójności systemu prawnego oraz odpowiedzialnego kształtowania kadr medycznych.
Czytaj też: RPO: Magistrzy kierunków przyrodniczych nie mogą studiować analityki medycznej
Sprawdź też w LEX:
Czy diagności laboratoryjni mogą samodzielnie wykonywać badania i jednocześnie je autoryzować? >
Czy niewykorzystany urlop szkoleniowy diagnosty laboratoryjnego przechodzi na kolejny rok? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
