W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawia się sporo nieprawdziwych treści dotyczących przyczyn dużych kolejek do lekarzy specjalistów i świadczeń w ramach publicznej ochrony zdrowia. Część internautów powiela mity polegające na stwierdzaniu, że sytuacja jest wywołana koniecznością zapewnienia opieki zdrowotnej obywatelom Ukrainy. Warto jednak przypomnieć, że, po pierwsze, ostatnia nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wprowadziła ograniczenia w zakresie finansowanych w ramach środków Narodowego Funduszu Zdrowia świadczeń dla tej grupy. Po drugie, warto pamiętać, że istnieją zasadnicze różnice związane z tym, czy dana osoba przebywa na terenie Polski tymczasowo, czy jest np. zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Zarówno kolejki do specjalistów, jak i problemy związane z finansowaniem NFZ, występowały też wcześniej i ich przyczyny nie są związane z wybuchem wojny w Ukrainie i napływem uchodźców. 

 

Bez dentysty i rehabilitacji 

Pod koniec września br. prezydent RP Karol Nawrocki zdecydował się podpisać nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, którą wcześniej zawetował. Tym samym weszły w życie zaproponowane w niej zmiany, które będą obowiązywać do 4 marca br. W nowej wersji przepisów jest sporo zmian dotyczących dostępu do świadczeń zdrowotnych - sam resort zdrowia zaznaczał w uzasadnieniu, że mają one zapobiec niektórym niekorzystnym zjawiskom, takim jak tzw. turystyka zabiegowa (np. wykonywanie planowych operacji zaćmy w Polsce przez obywateli Ukrainy). Zgodnie z najnowszymi przepisami obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, jest uprawniony na tym terytorium do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach i w zakresie określonym w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osobom objętym obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, z wyłączeniem:

  • leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej;
  • podania produktów leczniczych wydawanych świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia;
  • programów zdrowotnych;
  • rehabilitacji leczniczej;
  • leczenia stomatologicznego;
  • programów lekowych;
  • ratunkowego dostępu do technologii lekowych;
  • świadczeń opieki zdrowotnej polegających na przeszczepianiu lub zastosowaniu u ludzi komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok, o którym mowa w ustawie o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów;
  • zabiegów endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy;
  • leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę, objętych refundacją na podstawie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych;
  • zaopatrzenia w wyroby medyczne, na zlecenie osoby uprawnionej oraz ich naprawy, o których mowa w ustawie o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Czytaj też w LEX: Prawo ochrony zdrowia dla managerów >

Wymienione zmiany nie dotyczą jedynie niepełnoletnich obywateli Ukrainy. Dzieci i młodzież nadal może korzystać z tych świadczeń do ukończenia 18. roku życia, a w uzasadnionych przypadkach - do momentu zakończenia leczenia. Jeśli te wyjątki nie występują, lekarze i farmaceuci od wejścia w życie przepisów są zobowiązani do wystawiania w tych przypadkach recept bez refundacji, ze stuprocentową odpłatnością. 

Czytaj też w LEX: Kształcenie uczniów z Ukrainy w roku szkolnym 2025/2026 >

Czytaj także: Prawie pół roku czasu dla półtora miliona Ukraińców w Polsce

 

Inna sytuacja pracowników 

Trzeba przy tym zaznaczyć, że inaczej wygląda sytuacja osób tymczasowo przebywających na terytorium Polski, a inaczej tych, którzy są np. na stałe zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Te osoby nadal mają i będą miały pełny dostęp do publicznej ochrony zdrowia i wszystkich świadczeń, w tym urlopu macierzyńskiego i zasiłków. Nie jest to zależne od narodowości. 

Czytaj też w LEX: Pomoc obywatelom Ukrainy – zmiany 2025 >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.